Współczynnik proporcji - korekta rozliczenia podatku w zakresie towarów i usług nie będących środkami trwałymi bądź wartościami niematerialnymi
Na zakończenie roku podatkowego przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT ma obowiązek dokonać korekty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, które nie zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Taka korekta za rok podatkowy 2009 powinna zostać dokonana jednorazowo w deklaracji składanej za pierwszy okres rozliczeniowy (w zależności od wyboru podatnika: miesiąc albo kwartał) roku podatkowego 2010. Mówi o tym art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego treścią przedsiębiorca po zakończeniu roku podatkowego, w którym w swoich deklaracjach stosował - do wartości podatku naliczonego od czynności dających i niedających prawa do odliczenia podatku - wskaźnik proporcji ustalony na podstawie obrotów roku 2008, winien dokonać korekty kwoty podatku odliczonego, wyliczanego w roku 2009 o tę wstępnie ustaloną proporcję.
Taką korektę najprościej można wykonać według poniższego schematu:
1. wyliczamy całkowitą wartość podatku związanego ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną z podatku w roku podatkowym 2009;
2. wyliczamy wskaźnik proporcji, podstawiając do licznika proporcji całkowitą wartość sprzedaży opodatkowanej, zaś do mianownika wartość sprzedaży ogółem (zarówno opodatkowanej, jak i zwolnionej) w roku podatkowym 2009;
3. wyliczamy kwotę podatku naliczonego związanego ze sprzedażą zwolnioną i opodatkowaną, która w roku podatkowym 2009 powinna podlegać odliczeniu, poprzez zastosowanie wyliczonego wskaźnika z pkt. 2 do całkowitej wartości podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną z podatku - wartość z pkt 1.
4. ustalamy różnicę pomiędzy kwotą wyliczoną w pkt 3 (podatkiem podlegającym odliczeniu za rok 2009) a kwotą wstępnie odliczonego podatku w deklaracjach składanych w roku 2009 (sumą kwot podatku do odliczenia ze wszystkich deklaracji złożonych w roku 2009);
5. rozliczamy różnicę w deklaracji podatkowej składanej za styczeń 2010 (w przypadku przedsiębiorców, którzy wybrali kwartalną formę rozliczeń - za pierwszy kwartał 2010).
Uwaga! Korekty nie dokonuje się, jeżeli różnica pomiędzy proporcją odliczenia wstępnego a proporcją określoną po zakończeniu roku 2009 nie przekroczy 2%.
Przykład:
Przedsiębiorca na rok podatkowy 2009 ustalił wskaźnik sprzedaży opodatkowanej do wartości sprzedaży ogółem na 85% (na podstawie danych z poprzedniego roku podatkowego). W każdej deklaracji miesięcznej (lub kwartalnej) stosował ten wskaźnik, aby ustalić wartość podatku naliczonego w związku ze sprzedażą opodatkowaną, podlegającego odliczeniu. Wartość całego podatku naliczonego w roku podatkowym 2009 wyniosła 100 000 zł. W trakcie roku podatkowego podatnik, stosując wstępny współczynnik proporcji, odliczył zatem podatek w wysokości 85 000 zł (100 000 zł x 85%).
Składając deklarację za styczeń 2010 (I kwartał 2010), przedsiębiorca obowiązany jest dokonać korekty podatku odliczonego (85 000 zł). W tym celu ustala proporcję rzeczywiście zrealizowanej w roku 2009 sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży ogółem, która wyniosła 70%.
Oznacza to, że przysługujący mu do odliczenia podatek naliczony w związku ze sprzedażą opodatkowaną powinien wynieść 70 000 zł (100 000 zł x 70%).
Przeprowadzone wyliczenie stanowi dla przedsiębiorcy podstawę do korekty deklaracji za styczeń 2010 (I kwartał 2010), polegającej na zmniejszeniu kwoty podatku naliczonego (do odliczenia) za rok 2009 o kwotę 15 000 zł (85 000 - 70 000). Korektę (15 000 zł) wykazuje się w poz. 51 deklaracji VAT-7 i VAT-7K, przy czym gdyby za rok 2009 ostateczny współczynnik proporcji przyjął wartość z zakresu od 83% do 87%, korekta deklaracji nie byłaby konieczna.
Korekta rozliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Od 1 tycznia 2008 r. przedsiębiorcy nabywający środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, których wartość początkowa jest wyższa od 15 000 zł, mają obowiązek dokonać korekty podatku naliczonego przy ich nabyciu w ciągu kolejnych 5 lat podatkowych, przy czym roczna korekta dotyczy jednej piątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów (nie dotyczy opłat rocznych pobieranych z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste), jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy - korektę robi się w ciągu 10 kolejnych lat, przy czym roczna korekta dotyczy jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości do 15 000 zł korektę dokonuje się jednorazowo. Korekta podatku naliczonego przy nabyciu (wytworzeniu) takich środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w trakcie roku podatkowego 2009, winna zostać dokonana w deklaracja za styczeń 2010 (I kwartał 2010 r.). Należy pamiętać, że korektę podatku naliczonego przy nabyciu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o wartości do 15 000 zł należy zrobić po zakończeniu roku podatkowego, w którym zostały oddane do użytkowania. Innymi słowy, jeśli ich nabycie (wytworzenie) nastąpiło w roku 2009, ale nie zostały oddane do użytkowania, korektę podatku dokonamy dopiero po zakończeniu roku podatkowego, w którego trakcie zaczęto je użytkować.
Przykład:
Przedsiębiorca w lutym 2009 r. kupił środek trwały za cenę 100 000 zł + 22% VAT (cena brutto 122 000 zł). Wstępny współczynnik proporcji wyliczony, opierając się na roku podatkowym 2008 wyniósł 85%. Przedsiębiorca zatem odliczył w deklaracji za luty 2009 (lub za I kwartał 2009) kwotę 18 700 zł (22 000 zł x 85% = 18 700 zł). Po zakończeniu każdego roku, od 2009 do 2014, przedsiębiorca obowiązany jest dokonać korekty odliczenia (za pierwszy okres rozliczeniowy) w odniesieniu do kwoty podatku naliczonego równej 1/5 x 22 000 zł = 4400 zł. W roku 2009 ostateczna proporcja wyniosła 70%. Odliczenie podatku naliczonego winno zatem być zmniejszone w drodze korekty deklaracji VAT za styczeń 2010 (I kwartał 2010) o kwotę (85% - 70%) x 4400 = 660 zł. Według przedstawionego schematu przedsiębiorca będzie musiał dokonywać kolejnych korekt rocznych podatku naliczonego przy nabyciu (wytworzeniu) tego środka trwałego za lata od 2011 do 2014.
Jacek Trusiński
radca prawny
Kancelaria radców prawnych i adwokatów Pałucki Trusiński Hermelin www.ptlegal.pl