Już 1 stycznia 2009 r. wejdzie w życie nowa skala PIT ze stawkami 18 i 32 proc. Zastąpi ona obecne trzy stawki: 19, 30 i 40 proc. Nic natomiast nie zmieni się w zakresie rozliczeń dla przedsiębiorców, jeśli chodzi o stawki podatkowe, np. 19- -proc. podatek liniowy. W efekcie może się okazać, że rozliczenia na zasadach ogólnych będą dla podatników, prowadzących działalność gospodarczą korzystniejsze. Dotyczyć to będzie zwłaszcza tych przedsiębiorców, których zarobki nie będą przekraczać 85 tys. zł. Wszystko dlatego, że nowa 18-proc. stawka PIT płacona według skali podatkowej będzie obowiązywać do wysokości dochodów 85 528 zł. Dochody ponad tę kwotę będą już objęte stawką 32 proc. Co więcej, przedsiębiorca, który zamiast liniowego PIT zdecyduje się na płacenie podatku według skali podatkowej, będzie mógł np. rozliczać się wspólnie z małżonkiem. A jak wiadomo, korzystanie z podatku liniowego pozbawia takiej możliwości.
Ważny dochód
Od początku 2009 roku zostanie obniżona do 18 proc. najniższa stawka podatkowa (przy 19 proc. w przypadku stawki liniowej) oraz niemal dwukrotnie zwiększy się kwota pierwszego progu podatkowego (do 85 528 zł). Oznacza to, że dużej grupie przedsiębiorców, której roczny dochód nie przekracza takiego pułapu, wybór metody liniowej nie będzie się opłacać. Ponadto liniowcy nie skorzystają z pewnych preferencji przy rozliczeniu, np. z możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem, a także niektórych ulg podatkowych, np. ulgi prorodzinnej. Oczywiście decyzja, która forma rozliczeń będzie korzystniejsza, będzie zależała tylko od indywidualnego wyboru przedsiębiorcy. Każdy będzie musiał sam obliczyć ewentualne korzyści i straty.
Zaznaczyć należy, że dochód przy podatku liniowym oblicza się tak jak przy opłacaniu podatku według skali w zakresie zaliczania wydatków do kosztów podatkowych. Dochód ten podatnicy mogą pomniejszać o składki na ubezpieczenie społeczne. Wysokość składek ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.
Składki na ubezpieczenie społeczne podlegają odliczeniu od dochodu, o ile nie zostały:
• zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub
• odliczone od dochodów opodatkowanych według skali, lub
• odliczone od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Odliczeniu podlega również kwota ubezpieczenia zdrowotnego. Podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne:
• opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
• pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki.
Skala PIT na 2009 rok
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Potrzeba obliczenia
Aby podjąć właściwą decyzję co do opłacalności formy opodatkowania, podatnik będzie musiał dokonać stosownych obliczeń. Rozliczanie na zasadach ogólnych będzie opłacalne dla osób, które uzyskują niewielkie dochody z działalności gospodarczej i jeszcze dodatkowo mogą rozliczać się z małżonkiem. W takim przypadku rzeczywista stawka podatku może być dużo niższa niż 19 proc., a zatem opłacalny będzie powrót do rozliczania się na zasadach ogólnych. Pewne znaczenie może również odgrywać ulga na dziecko. Ulga ta przysługuje tylko podatnikom rozliczającym się według stawek progresywnych.
To nie koniec. Podatnicy, którzy rozliczają się z fiskusem na zasadach ogólnych, będą nie tylko płacili podatek według stawek 18 proc. i 32 proc., ale również będą mieli prawo do skorzystania z kwoty wolnej od podatku, ulgi na internet. Natomiast dla podatników osiągających bardzo wysokie dochody opodatkowanie 19-proc. podatkiem liniowym wciąż może być bardziej korzystne.
Przedsiębiorcy z podjęciem decyzji będą musieli się spieszyć, bowiem zgłoszenie o opodatkowaniu lub rezygnacji z podatku liniowego trzeba złożyć w urzędzie skarbowym do 20 stycznia 2009 r.
Wybór ryczałtu
Po zmianie od przyszłego roku skali PIT również opłacalność korzystania z rozliczania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych może stanąć pod znakiem zapytania. Przed dylematem takim staną zwłaszcza podatnicy uzyskujący przychody z najmu. Mimo że stawki ryczałtu z najmu wynoszą 8,5 proc. i 20 proc., stawkę niższą od 2009 roku płacić się będzie tylko do momentu przekroczenia rocznych przychodów w wysokości 13 510 zł (dziś jest to 15 072 zł). Dla podatników zarabiających tylko na najmie przekroczenie tego limitu nie będzie trudne. Jednak automatyczne przejście na skalę PIT też nie oznacza oszczędności. Po przekroczeniu zarobków z najmu w wysokości 85 528 zł podatek dochodowy od osób fizycznych od 2009 roku wyniesie już 32 proc. W ryczałcie przy tych przychodach płaciłoby się stawkę 20-proc. Zatem od przyszłego roku po przekroczeniu przychodów z ryczałtu w wysokości 85 528 zł bardziej opłacalny będzie powrót do ryczałtu niż opłacanie PIT według skali. Podatnicy zajmujący się najmem powinni więc skrupulatnie policzyć swoje przychody z tego tytułu, tak aby od przyszłego roku wybrać najkorzystniejszą formę opodatkowania.
Warto tu przypomnieć, że niższa, 8,5-proc. stawka ryczałtu przy najmie odnosi się wyłącznie do przychodów nieprzekraczających 4 tys. euro (do przeliczenia tej kwoty na złote stosuje się kurs średni NBP z 1 października roku poprzedzającego dany rok podatkowy). Nadwyżka ponad tę kwotę opodatkowana jest 20-proc. stawką. Wprowadzenie 18- i 32-proc. skali podatkowej spowoduje zapewne, że podatnicy uzyskujący wysoki przychód wybiorą opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Opodatkowanie ryczałtem nie jest również opłacalne dla podatników ponoszących wysokie koszty w związku z wynajmem (np. remonty, zakup wyposażenia) - forma ta nie pozwala bowiem na pomniejszanie przychodów o koszty ich uzyskania.
W przypadku podatników, których dochody z innych prócz najmu źródeł będą zbliżały się do progu 85 528 zł, korzystniejsze może być rozliczanie najmu ryczałtem. Ryczałt wybiorą też zapewne podatnicy, dla których liczy się przede wszystkim prosta formuła rozliczania podatku.
Opodatkowanie najmu według skali podatkowej i ryczałtu (w zł)
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Opodatkowanie według skali podatkowej i liniowego PIT (w zł)
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
KOSZTY PRACOWNICZE W 2009 ROKU
Mimo znaczących zmian w skali PIT od przyszłego roku nie zwiększą się ani nie zmniejszą pracownicze koszty uzyskania przychodów. Będą one wynosić:
• 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
• nie mogą przekroczyć łącznie 2002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
• 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,
• nie mogą przekroczyć łącznie 2502 zł 56 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
20 stycznia 2009 r. ostatni dzień na rezygnację lub zgłoszenie opodatkowania w formie liniowego PIT
Ewa Matyszewska
ewa.matyszewska@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).