Niedawno na mój telefon domowy zadzwoniła pacjentka, myśląc, że jest to mój prywatny gabinet lekarski. Kontakt i inne dane mnie dotyczące (m.in. adres domowy i mejlowy, NIP, informacje o prowadzonych usługach medycznych) uzyskała ze strony lokalizatora internetowego - Zumi.pl. Nigdy nie udostępniałam danych temu serwisowi i nigdy w domu nie miałam gabinetu lekarskiego. Czy Zumi.pl zgodnie z prawem podaje moje dane? - pisze w mejlu do GP jeden z warszawskich lekarzy (w ostatnich tygodniach dostaliśmy kilka podobnych skarg od medyków z całej Polski).
Nie potrzeba zgody
- W Zumi.pl nie zamieszczamy prywatnych danych osobowych, ale dane przedsiębiorstw i przedsiębiorców. W związku z tym osoby, które umieszczają takie informacje w serwisie, nie potrzebują zgody podmiotów, których one dotyczą. Jest prawie pewne, że lekarz umieścił wszystkie te dane w ewidencji działalności gospodarczej (EDG). Nie doszło więc do naruszenia prawa - tłumaczy Tomasz Grzegory, dyrektor Działu Prawnego Grupy Onet.pl, właściciela lokalizatora internetowego Zumi.pl.
- Moim zdaniem prawo powinno przyjąć zasadę, że przedsiębiorca korzysta z ochrony swoich danych i ochrony prywatności, natomiast w przepisach powinny być wyraźne wyłączenia polegające na tym, że dane z EDG i dane ujawniane w Krajowym Rejestrze Sądowym są powszechnie dostępne, o ile służą one obrotowi gospodarczemu - uważa Arwid Mednis, partner w Kancelarii Prawnej Wierzbowski Eversheds.
Jawność EGD oznacza, że dane zawarte w ewidencji są dostępne dla wszystkich. Oznacza również, że każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w ewidencji i do przeglądania akt ewidencyjnych przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji.
Dane spoza ewidencji
Kłopot pojawia się w przypadku, gdy w lokalizatorze internetowym pojawiają się dane, które nie są wpisane do ewidencji. Zdaniem prawników takie informacje są chronione i na ich zamieszczenie musi być udzielona wyraźna zgoda osoby, której one dotyczą. W przypadku numeru telefonicznego przedsiębiorca powinien przed ewentualnymi interwencjami przypomnieć sobie, czy wcześniej nie zgodził się na umieszczenie go w publicznym spisie telefonów. Sprawa jest bardziej skomplikowana, gdy chodzi o adres e-mail. Może on zostać podany do publicznej wiadomości bez wymaganej zgody tylko wtedy, gdy nie został umieszczony w gminnym rejestrze i nie można go uznać za informację osobową.
Jeżeli prywatne dane osobowe przedsiębiorcy są przetwarzane w internecie bez jego pozwolenia, to w pierwszej kolejności może on interweniować u właściciela serwisu, a potem u generalnego inspektora ochrony danych osobowych. Niezależnie od tego, może on też zwrócić się do sądu z roszczeniem o ochronę dóbr osobistych. Z reguły takie postępowania ciągną się jednak latami, a korzyści, jakie przynoszą, są znikome. Sąd może bowiem przyznać przedsiębiorcy zadośćuczynienie (w praktyce nie są to wysokie sumy) lub odszkodowanie (jeżeli udowodni on poniesione straty materialne).
Pełna jawność informacji
Na temat ochrony danych przedsiębiorcy wypowiadał się już Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 28 listopada 2002 r., sygn. akt II SA 3389/2001). NSA stanął na stanowisku, że jeżeli ktoś jest przedsiębiorcą i zdecydował się zaistnieć w obrocie gospodarczym, to ochrona jego prywatności jest praktycznie wyłączona. Jeżeli przedsiębiorca objął zakresem danych indywidualnych dotyczących firmy swoje dane osobowe, w sytuacji gdy dane te pokrywają się, nie może on jako osoba fizyczna domagać się ochrony swoich danych osobowych. Dane takie są wykorzystywane bowiem nie jako dane osobowe, lecz jako dane firmy. Decydując się na utożsamianie tych danych, godzi się tym samym na szersze ich ujawnianie i słabszą ochronę.
Ochrona danych osobowych, czyli informacji zarówno identyfikujących, jak i osobopoznawczych, dotyczących osoby fizycznej, zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania, odnosi się - zgodnie z art. 2 ustawy o ochronie danych osobowych - jedynie do praw osób fizycznych. W polskim prawie przyjęto, że ochrona danych osobowych jest emanacją praw osobistych człowieka (prawa osobowości, prawa do informacyjnego samookreślenia), których głównym celem jest zapewnienie poszanowania prywatności, godności czy osobowości. Nie odnosi się ona natomiast do danych indywidualnych, tj. dających się powiązać z podmiotem gospodarczym albo inną osobą prawną lub jednostką organizacyjną, niemającą osobowości prawnej (mimo że dane te tworzą wspólnie z danymi osobowymi jedną kategorię danych jednostkowych).
JAK TO ZROBIĆ...
Ujawnianie danych przedsiębiorcy w lokalizatorach i wyszukiwarkach
PROBLEM: Jakie dane przedsiębiorcy można ujawniać w internecie bez jego zgody.
ROZWIĄZANIE: Nie jest wymagane uzyskanie zgody przedsiębiorcy, gdy w sieci chcemy udostępnić jego dane ujawnione w ewidencji działalności gospodarczej, czyli:
• nazwę firmy, nazwisko i imiona właścicieli (członków zarządu),
• identyfikator systemu ludności PESEL lub KRS osoby prowadzącej działalność gospodarczą,
• adres, który zawiera: województwo, powiat, gminę, kod pocztowy, miejscowość poczty, miejscowość, ulicę, numer nieruchomości, numer lokalu,
• formę prawną podmiotu, formę własności, wykonywaną działalność,
• daty: powstania podmiotu, rozpoczęcia działalności, zawieszenia i wznowienia działalności,
• rejestrację,
• nazwę organu rejestrowego lub ewidencyjnego,
• rodzaj rejestru lub ewidencji - numer nadany przez organ rejestrowy lub ewidencyjny,
• datę wpisu do ewidencji,
• liczbę pracujących lub zatrudnionych.
Adam Makosz
adam.makosz@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 z późn. zm.).
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 z późn. zm.).