Przepisy przewidują, że za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie do udziału w rozprawie, a razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe doprowadzenie (art. 274 Kodeksu postępowania cywilnego – k.p.c.). Sąd może skazać świadka na grzywnę także wtedy, gdy bez zezwolenia przewodniczącego składu sędziowskiego oddalił się z sądu przed odebraniem od niego zeznań albo przed zakończeniem zeznań. Zgodnie z przepisami świadek może opuścić sąd nie wcześniej niż po uzyskaniu na to zezwolenia przewodniczącego składu sędziowskiego.
Świadek w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawiedliwić swoje niestawiennictwo. W razie usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i od przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sądu mogą zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Przeczytaj także: Kiedy sąd może zarządzić rozprawę oddzielną?
Sąd może skazać świadka na grzywnę także za nieuzasadnioną odmowę zeznań lub złożenia przyrzeczenia mówienia prawdy. W razie gdy osoba odmówi zeznań lub złożenia przyrzeczenia sąd przed skazaniem świadka na grzywnę wysłuchuje także strony postępowania (powoda, pozwanego). Świadka, który bezzasadnie odmówi składania zeznań lub przyrzeczenia naraża się także na idące znacznie dalej konsekwencje. W razie bowiem gdy świadek bezzasadnie odmówi złożenia zeznań lub przyrzeczenia sąd może nakazać aresztowanie świadka na czas nie przekraczający tygodnia. Sąd uchyli areszt, jeśli świadek złoży zeznanie lub przyrzeczenie albo jeśli sprawę ukończono w instancji, w której dowód z tego świadka został dopuszczony.
Polecamy serwis Spółki