Postępowanie zabezpieczające ma na celu ochronę wierzytelności, w sytuacji gdy czynności dłużnika nie rokują jej spełnienia lub wskazują na poważne trudności, pomimo że roszczenie zostało uznane przez sąd za zasadne. O tym jak zabezpieczenie będzie wyglądać decyduje sąd. Uzależnia on jego rodzaj od rodzaju dochodzonego świadczenia.
Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może:
1. unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania,
2. ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem,
3. zawiesić egzekucję lub postępowanie wykonawcze,
4. uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi,
5. nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze.
Dowiedz się również: Czym jest postępowanie zabezpieczające?
Na to, że zabezpieczenie zawsze jest dostosowywane do rodzaju roszczenia, wskazuje np. zasada, że w sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu (telewizja, radio, internet) o ochronę dóbr osobistych, sąd odmówi udzielenia zabezpieczenia polegającego na zakazie publikacji, jeżeli zabezpieczeniu sprzeciwia się ważny interes publiczny. Na tym przykładzie widać, jak sąd waży dwa dobra chronione prawem.
Postanowienie o zabezpieczeniu jest wydawane na posiedzeniu niejawnym. Sąd doręcza je więc zobowiązanemu do świadczenia. Zobowiązuje go w nim do wykonania lub zaniechania określonych czynności albo do nieprzeszkadzania czynnościom uprawnionego. Nie dotyczy to tylko czynności polegających na świadczeniu rzeczy będących we władaniu obowiązanego.
Polecamy serwis Odszkodowania
Niezależnie jednak od tego jaką postać ma zabezpieczenie, upada ono po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. Na wniosek zobowiązanego do świadczenia sąd wyda wówczas postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia.
Sąd wydał postanowienie o zabezpieczeniu wykonania zobowiązania przez spółkę ABC poprzez zakaz zbywania spółdzielczego prawa do lokalu. Następnie uznał roszczenie powoda za zasadne. Powód pomimo upływu miesiąca nie podjął żadnych kroków zmierzających do wykonania decyzji sądu. W związku z tym spółka ABC wystąpiła do sądu o anulowanie zabezpieczenia. Sąd wydał postanowienie o jego upadku.