Działalność wytwórcza o indywidualnym charakterze, której efekt (utwór) ustalony jest w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia podlega regulacjom prawa autorskiego. Oznacza to, że przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych określają sposób ochrony tych utworów. Przepisy te kształtują między innymi odpowiedzialność karną, a więc następstwa naruszeń zasad wykonywania prawa autorskich lub pokrewnych.
Należy wiedzieć, że ściganie przestępstw określonych w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych następuje co do zasady na wniosek pokrzywdzonego, przy czym pokrzywdzonym może być również właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Dochodzenie odpowiedzialności odbywa się przed sądem. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może wyznaczyć sądy rejonowe właściwe do rozpoznawania spraw o przestępstwa.
Odpowiedzialność karną ponosi ktoś, kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania. Podlega on wówczas grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega ten, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór lub artystyczne wykonanie w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, lub publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
Polecamy: Ochrona praw autorskich osobistych
Karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku podlega natomiast osoba, która w celu osiągnięcia korzyści majątkowej narusza cudze prawa autorskie (np. wyłączne prawo twórcy do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu) lub prawa pokrewne lub nie wykonuje obowiązków określonych przepisami (np. obowiązek zapłaty wynagrodzenia) w inny sposób niż określony powyżej.
Karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2 podlega podmiot, który bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania.
Jeżeli natomiast sprawca dopuszcza się takiego czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Gdyby miała miejsce sytuacja, w której sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa tego typu przestępstwa stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Gdyby jednak sprawca czynu polegającego na rozpowszechnianiu cudzego utworu bez uprawnienia działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom w celu rozpowszechnienia utrwala lub zwielokrotnia cudzy utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli jednak sprawca uczynił sobie z popełniania takiego przestępstwa stałe źródło dochodu albo organizuje działalność przestępną lub nią kieruje podlega wyższej karze, tj. pozbawienia wolności do lat 3.
Z kolei z karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 powinien liczyć się podmiot, który w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom nabywa przedmiot będący nośnikiem utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu rozpowszechnianego lub pomaga w jego zbyciu lub też przedmiot ten przyjmuje lub pomaga w jego ukryciu. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania tego typu przestępstwa stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, którą organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 5. W sytuacji zaś, gdy na podstawie towarzyszących okoliczności sprawca takiego przestępstwa powinien i może przypuszczać, że przedmiot został uzyskany za pomocą czynu zabronionego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Zobacz serwis: Prawo dla firm
Kto wytwarza urządzenia lub ich komponenty przeznaczone do niedozwolonego usuwania lub obchodzenia skutecznych technicznych zabezpieczeń przed odtwarzaniem, przegrywaniem lub zwielokrotnianiem utworów lub przedmiotów praw pokrewnych albo dokonuje obrotu takimi urządzeniami lub ich komponentami, albo reklamuje je w celu sprzedaży lub najmu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli natomiast ktoś posiada, przechowuje lub wykorzystuje urządzenia lub ich komponenty, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
Jeżeli miałaby miejsce sytuacja, w której podmiot uniemożliwia lub utrudnia wykonywanie prawa do kontroli korzystania z utworu, artystycznego wykonania, fonogramu lub wideogramu albo odmawia udzielenia informacji mającej istotne znaczenie dla określenia wysokości wynagrodzenia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
W wypadku skazania za czyny opisane powyżej sąd orzeka również przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy, jak również może orzec przepadek przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa, także chociażby nie były własnością sprawcy.
Polecamy: Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi