Chcesz mieć wyłączność na dany utwór - podpisz umowę
Niby banalne stwierdzenie okazuje się jednak niezwykle istotne. Bez podpisania umowy nie możemy mówić ani o przejściu praw ani o udzieleniu licencji wyłącznej. Prawo autorskie wymaga bowiem pisemnej umowy, by doszło do przeniesienia praw autorskich lub udzielenie licencji wyłącznej (tzn. Takiej na podstawie, której uzyskujemy wyłączność na dane zdjęcie, nabywamy prawa do danego utworu). Jeśli brak takiej umowy (a mamy do czynienia z utworem), wówczas można uznać, że doszło co najwyżej do udzielenia licencji niewyłącznej. Podobna sytuacja będzie miała miejsce gdy dysponujemy jedynie fakturą.
Chcesz mieć dobrą umowę - wymień pola eksploatacji
Wśród prawników istnieją rozbieżne opinie czy trzeba, czy też nie trzeba wymieniać pól eksploatacji, czyli pól, na jakich będzie wykorzystywany dany utwór. Warto jednak pamiętać że, zgodnie z literalnym brzmieniem art. 41 prawa autorskiego, umowa może dotyczyć tych pól eksploatacji, które są w niej wyraźnie wymienione. Jakie są tego konsekwencje? Brak w umowie pola jakim jest np. Internet – spowoduje iż nie możemy publikować na stornach www. I jeszcze jedna ważna rzecz, za każde pole eksploatacji, na którym jest utwór wykorzystywany, wbrew umowie, twórcy należy się wynagrodzenie.
Polecamy: Jak sporządzić umowę na przeniesienie praw autorskich?
Chcesz mieć spokój - ureguluj kwestie wad fizycznych i prawnych
W umowie powinny się znaleźć klauzule, w których twórca oświadcza, że posiada pełnię praw do utworu, ale… to może nie wystarczyć. W prawie autorskim nie ma bowiem tzw. Domniemania dobrej wiary, czyli nawet, jeśli działamy not for profit i tak możemy odpowiadać za naruszenie praw autorskich. Z odpowiedzialności nie zwalnia przekonanie, że „przecież autor mi napisał/mnie zapewniał, iż posiada prawa autorskie do dzieła”. To przedsiębiorca, jako profesjonalista, powinien to była sprawdzić. Należy więc również pamiętać o klauzuli „przerzucającej” odpowiedzialność na autora w przypadku roszczeń prawno - autorskich.
Nie chcesz odpowiadać za opóźnienia – zapisz to w umowie
W umowie winny się znaleźć również zapisy dotyczące terminów m.in. Oddania utworu lub przekazania czy udostępnienia utworu. Jeśli artysta ma dopiero coś stworzyć, trzeba uregulować kwestie związane z odbiorem (kto odpowiada za wady fizyczne, co strony będą uznawały za wady fizyczne, kto ponosi koszt poprawek, co się stanie jeśli artysta nie dostarczy na czas poprawionego utworu itp.). Powinna być również uregulowana kwestia wynagrodzenia oraz oświadczenie, że wynagrodzenie jest całościowym wynagrodzeniem za wykonanie dzieła autorskiego oraz udzielenie licencji lub przeniesienie praw. Z artykułu 43 prawa autorskiego wynika bowiem, iż jeżeli z umowy nie wynika, że współpraca ma charakter nieodpłatny – twórcy przysługuje wynagrodzenie ustalone z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.
Chcesz reklamować utwór – wpisz to w umowie
Jeśli chcesz taki utwór reklamować czy promować powinieneś takie kwestie uregulować w umowie. Dotyczy to zarówno reklamy czy działań promocyjnych (kojarzących się więc z korzyściami majątkowymi), jak również kampanii pr-owskich, informacyjnych czy społecznych.
Wizerunki osób (np. będących na zdjęciach)
Co do zasady, powinieneś mieć zgodę osób, które są przedstawione na zdjęciu. Orzecznictwo jest tu jednoznaczne - rozpowszechnienie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej. O tej kluczowej zasadzie prawa autorskiego często zdarza się nam zapominać.
Zgody, co do zasady, się nie dorozumiewa – winna być ona niewątpliwa. W jednym z wyroków sądowych sąd uznał, że „osoba udzielająca zgody musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale również miejsca i czasu publikacji oraz zestawienia z innymi wizerunkami”.
Jeśli naruszamy prawo autorskie – musimy się liczyć z odpowiedzialnością. Co więcej okoliczność, iż ktoś dał zgodę na publikację swojego zdjęcia w kontekście określonej wystawy, koncertu, eventu nie oznacza automatycznie, że zdjęcie takie możemy wykorzystywać przy każdej nadarzającej się okazji (np. W dowolny sposób w materiałach promocyjnych czy informacyjnych o wystawie, kampaniach pr-owskich, na stronach internetowych, biuletynach czy gazetkach – poza instytucją dozwolonego użytku publicznego).
Polecamy: Zdjęcia podczas eventów
Kiedy zgoda nie będzie potrzebna?
1. W przypadku pozowania i otrzymania umówionej zapłaty;
2. W przypadku osób publicznych, jeśli zdjęcie zrobiono w związku z wykonywaniem przez tę osobę funkcji publicznych;
3. Jeśli dana osoba stanowi element większej całości, szczegół krajobrazu takie jak np. Zgromadzenie, publiczna impreza.
Darmowe przeniesienie praw – ureguluj to w umowie
Z prawa autorskiego – art. 17 – wynika tzw. Domniemanie odpłatności. Jeśli więc umowa milczy na temat wynagrodzenia, uznaje się, iż twórcy należne jest wynagrodzenie. By spać spokojnie, powinno się w umowie między stronami uregulować kwestie braku zapłaty za utwór.