Domniemania prawne umożliwiają w oparciu o wykazanie łatwiejszej okoliczności (podstawy domniemania) udowodnienie w procesie innej okoliczność lub prawa (przedmiotu domniemania).
Oto najważniejsze domniemania prawna zawarte w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
- Domniemanie autorstwa (art.8 ust.2)
Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
- Domniemanie równych udziałów przy współautorstwie (art.9 ust.1)
Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
- Domniemanie prawa do tytułu przy utworach zbiorowych (art.11)
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
- Domniemanie przyjęcia dzieła przez pracodawcę bez zastrzeżeń (art.13)
Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nie przyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.
- Domniemanie dotyczące producenta lub wydawcy (art.15)
Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Polecamy: Jak obliczyć czas trwania ochrony prawnoautorskiej?
- Domniemanie nabycia wyłącznych praw majątkowych do eksploatacji przez producenta utworu audiowizualnego (art.70)
Domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości.
Domniemanie to dotyczy zarówno niemożliwych do wyodrębnienia wkładów, jak i całości dzieła. Jeżeli umowy autorskie zawarte z twórcami nie stanowią inaczej, autorskie prawo majątkowe do utworu audiowizualnego oraz do utworów składowych (w zakresie eksploatacji na potrzeby utworu audiowizualnego jako całości) przysługuje producentowi.
- Domniemanie umocowania kierownika zespołu do reprezentowania praw do zespołowego artystycznego wykonania (art. 91)
Domniemywa się, że kierownik zespołu jest umocowany do reprezentowania praw do zespołowego artystycznego wykonania. Domniemanie to stosuje się odpowiednio do części artystycznego wykonania mających samodzielne znaczenie.
- Domniemanie bezprawnego sporządzenia fonogramu (art.102)
1. Na każdym egzemplarzu fonogramu lub wideogramu umieszcza się, poza oznaczeniami dotyczącymi autorstwa i artystycznego wykonawstwa, tytułami utworów oraz datą sporządzenia, nazwisko lub firmę (nazwę) producenta oraz, w wypadku utrwalenia nadania, nazwę organizacji radiowej lub telewizyjnej.
2. Domniemywa się, że egzemplarze nie spełniające wymogów określonych w ust. 1 zostały sporządzone bezprawnie.
- Domniemanie zarządu prawami autorskimi przez ozz (art. 105)
Domniemywa się, że organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie. Na domniemanie to nie można się powołać, gdy do tego samego utworu lub artystycznego wykonania rości sobie tytuł więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania.
Polecamy: Zbiory utworów a utwory zbiorowe w prawie autorskim