Osoby, które po przyznaniu emerytury lub renty podjęły działalność zarobkową podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (albo pełnią służbę), a nie ukończyły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, nie mogą dorabiać do swojego świadczenia w sposób nieograniczony. Jeśli osiągają zbyt wysoki przychód, muszą liczyć się z tym, że ich świadczenie zostanie zmniejszone lub nawet zawieszone.
Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury bądź renty wpływa przychód z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, tj. m.in. z tytułu pracy wykonywanej:
- w ramach stosunku pracy,
- na podstawie umowy o pracę nakładczą,
- w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
- na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło lub współpracy przy wykonywaniu tych umów,
- odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności (w tym działalności gospodarczej) oraz współpracy przy jej wykonywaniu.
Przychód osiągnięty z wymienionych rodzajów działalności wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia również wtedy, gdy w konkretnym przypadku osoba uprawniona jest zwolniona z obowiązku opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (np. w razie ustalenia prawa do emerytury lub renty albo podlegania tym ubezpieczeniom z innego tytułu).
Zobacz: Prawo dla firm
Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury bądź renty wpływa również przychód z tytułu służby pełnionej m.in. w: Wojsku Polskim, Policji, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Straży Granicznej, Urzędzie Ochrony Państwa, Biurze Ochrony Rządu.
Wypłata emerytury bądź renty nie jest natomiast uzależniona od przychodu z działalności niepodlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Chodzi m. in. o zarobki uzyskiwane z tytułu:
- umów o dzieło zawartych z innym podmiotem niż własny pracodawca (jeżeli nie są wykonywane na rzecz własnego pracodawcy),
- praw autorskich i patentowych,
- wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali (chyba że wynajem lub dzierżawa stanowią przedmiot działalności gospodarczej),
- honorariów za działalność twórczą lub artystyczną,
- umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wykonywanej przez uczniów gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych, a także studentów, do czasu ukończenia 26. roku życia.
Ponadto omawiane ograniczenia w uzyskiwaniu przychodu przez osoby uprawnione do emerytury lub renty nie dotyczą tych emerytów, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny. Dorabiać bez ograniczeń mogą nie tylko osoby pobierające emeryturę, ale również ci, którzy mają wprawdzie ustalone prawo do tego świadczenia, ale pobierają inne jako korzystniejsze (np. rentę rodzinną).
Nieograniczone możliwości zarobkowania mają też osoby uprawnione do renty inwalidy wojennego lub renty inwalidy wojskowego, u którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową, a także świadczeniobiorcy mający ustalone prawo do renty rodzinnej przysługującej po osobach uprawnionych do tych świadczeń.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Jak wystawić emerytowi lub renciście zaświadczenie o przychodzie wypłaconym w 2017 r.
W artykule przedstawiono również progi zarobkowe obowiązujące emerytów i rencistów w 2017 r.