Kim jest młodociany?
W świetle prawa pracy i prawa cywilnego, młodociany to osoba między 16 a 18 rokiem życia. Kodeks pracy zabrania zatrudniać małoletniego poniżej 16 lat, jedynie w wyjątkowych wypadkach (np. szkolenie zawodowe) można nawiązać z taką osobą stosunek pracy. Według Kodeksu cywilnego osoba do osiągnięcia pełnoletniości ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, stąd zgodę na zawarcie umowy zlecenia powinny także wyrazić jej rodzice lub opiekunowie prawni. Najlepsza forma wyrażenia takiej zgody to osobny aneks do umowy, ewentualnie złożenie podpisów przez opiekunów na wszystkich egzemplarzach umowy zawartej z młodocianym.
Czy umowa młodocianego może zostać rozwiązana przez rodzica?
Większa swoboda pracodawcy
Kodeks pracy przewiduje restrykcyjne ograniczenia w zakresie czasu pracy młodocianego – zarówno wymiaru dziennego, jak i dotyczące zatrudniania młodocianych w nadgodzinach czy porze nocnej. Ponadto młodociany może wykonywać jedynie prace lekkie, nie wpływające na jego zdrowie i rozwój. Wykaz prac lekkich jest sporządzany na potrzeby danego pracodawcy i zatwierdzany przez inspektora pracy. W przypadku zatrudniania na umowę zlecenie, brak jest takiej regulacji. Zastosowanie ma jednak rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące prac wzbronionych młodocianym, gdyż jest aktem powszechnie obowiązującym i stosują go nie tylko pracodawcy sensu stricto, lecz także zleceniodawcy.
Ze względu na właściwość stosunku pracy pracodawca musi zlecić młodocianemu odpowiednie badania lekarskie przed dopuszczeniem go do pracy. Zleceniodawcę obowiązuje to jedynie w zakresie przepisów powszechnie obowiązujących, gdy ze względu na właściwość wykonywanych zadań młodociany musi potwierdzić swoje zdrowie (np. przed dopuszczeniem do kontaktu z żywnością należy przejść odpowiednie badania sanitarne). Obowiązek taki będą egzekwować kontrole właściwych inspekcji.
Podobnie młodocianemu w ramach umowy zlecenie nie przysługuje taki wymiar urlopu, jak wynikający ze stosunku pracy. Zleceniodawca zazwyczaj ustala indywidualny czas wolny dla pracowników, w porozumieniu z całym zespołem i zgodzie z własnymi potrzebami.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Państwowa Inspekcja Pracy może sprawdzić
Istnieje możliwość, że kontrola Państwowej Inspekcji Pracy wykaże, że umowa zlecenie zawiera wszystkie istotne elementy dla stosunku pracy. Pracodawca oczywiście może udowadniać, że strony świadomie zawarły umowę zlecenie, jednak ze względu na prawną ochronę młodocianego i domniemanie jego niewielkiej wiedzy z zakresu prawa wyjątkowo ciężko będzie taką okoliczność uprawdopodobnić. Jeśli młodociany zdecyduje się pójść do sądu i żądać wraz ze swoimi opiekunami zmiany umowy zlecenia na umowę o pracę, pracodawca musi liczyć się z nałożeniem grzywny, jako że unikanie zawarcia stosunku pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.