Jeżeli pracodawca nie wyda w terminie lub wyda niewłaściwe świadectwo pracy, a pracownik poniesie z tego powodu szkodę, wówczas pracownikowi będzie przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody (art. 99 § 1 k.p.).
Szkoda to różnica między obecnym stanem majątkowym pracownika a hipotetycznym stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby nie zaszło zdarzenie wywołujące szkodę.
Zaistnienie po stronie pracodawcy odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 99 § 1 k.p. zależy od łącznego spełnienia następujących przesłanek:
● niewydania pracownikowi w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy,
● wystąpienia szkody,
● związku przyczynowego między niewydaniem pracownikowi w terminie lub wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy a powstaniem szkody.
Aby pracownik miał względem pracodawcy roszczenie odszkodowawcze, wspomniane niewydanie lub wydanie niewłaściwego świadectwa pracy musi być bezprawne. Jeżeli pracodawca wyda niewłaściwe świadectwo na skutek błędu i niezwłocznie po wykryciu tego błędu je sprostuje, wówczas nie będzie ponosił odpowiedzialności odszkodowawczej. Podobnie, jeżeli niewydanie świadectwa wynika z okoliczności, za które pracodawca nie odpowiada, np. na skutek działania siły wyższej czy też okoliczności zależnych tylko od pracownika.
Związek między niewydaniem świadectwa lub wydaniem świadectwa niewłaściwego a szkodą musi być adekwatny. Musi być on zatem przewidywalny, normalny i zwyczajny. Czasem pojęcie adekwatności dookreśla się pojęciem bezpośredniości związku przyczynowego.
Zobacz: Kiedy firma może ubiegać się w ZUS o interpretację przepisów?
Jak wynika z ogólnych zasad dowodzenia, ciężar wykazania, że pracownik poniósł szkodę, spoczywa na pracowniku. To pracownik powinien przedstawić dowody na to: że świadectwa nie otrzymał, że w wyniku braku świadectwa poniósł szkodę, że między niewydaniem świadectwa pracy a szkodą zachodził adekwatny związek przyczynowo-skutkowy. Pracownik musi w szczególności udowodnić, że starał się podjąć pracę, natomiast jego wysiłki nie przynosiły rezultatu z powodu nieposiadania w ogóle lub posiadania wadliwego świadectwa pracy. „Odpowiedniość” treści świadectwa pracy bada się według stanu na dzień jego sporządzenia.
Pozostawanie bez pracy pracownika należy rozumieć szeroko. Będzie nim także praca za wynagrodzenie mniejsze niż wynagrodzenie w sytuacji, w której pracownik dysponowałby odpowiednim świadectwem pracy. Wówczas pracownik może domagać się odszkodowania w wysokości różnicy między zarobkami, jakie otrzymywałby, dysponując odpowiednim świadectwem pracy, a zarobkami, które faktycznie otrzymał.
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w wyniku pozostawania pracownika bez pracy. Wysokość tego odszkodowania jest jednak ograniczona do wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni (art. 99 § 2 k.p.).
Zobacz: Termin wydania świadectwa pracy
Sposób obliczenia odszkodowania został określony w rozporządzeniu MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289, ost. zm. DzU z 2003 r. nr 230, poz. 2292).
Więcej w Serwisie Prawno-Pracowniczym - Zamów prenumeratę >>