Wcześniejsza emerytura pracownicza dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. (do tej grupy wiekowej Pan się zalicza) przysługuje mężczyźnie po ukończeniu 60 lat i udowodnieniu 35-letniego okresu składkowego i nieskładkowego (art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej). Jeżeli mężczyzna ma tylko 25-letni staż emerytalny, prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej przysługuje mu wówczas, gdy lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS uzna go za całkowicie niezdolnego do pracy.
Wcześniejsza emerytura pracownicza przysługuje tylko tym osobom, które ostatnio przed zgłoszeniem wniosku były pracownikami (art. 29 ust. 2 pkt 1 ustawy emerytalnej). Prawa do tego świadczenia nie mogą więc nabyć osoby, które ostatnio np. prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą lub były zatrudnione na podstawie umowy zlecenia czy umowy agencyjnej.
Wyjątkowo wcześniejszą emeryturę pracowniczą ZUS przyzna osobie, która cały wymagany do uzyskania emerytury okres ubezpieczenia (35 lub 25 lat - w przypadku mężczyzn) była ubezpieczona jako pracownik (art. 29 ust. 3 ustawy emerytalnej).
ZUS przyzna prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej, jeżeli wnioskodawca w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawał w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy. Jednak warunek przynajmniej 6-miesięcznego ubezpieczenia z tytułu stosunku pracy nie musi być spełniony, gdy wnioskodawca przez cały wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej okres ubezpieczenia (35 lub 25 lat - w przypadku mężczyzn) był ubezpieczony jako pracownik. Dodatkowo, zwolnione z udowodnienia warunku ostatniego ubezpieczenia pracowniczego są osoby, które w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę były uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Pan spełnia zarówno warunek wieku, jak i stażu emerytalnego do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej. Od dłuższego czasu jest Pan zatrudniony na umowę o pracę, dlatego spełnił Pan również warunek co najmniej 6 miesięcy ubezpieczenia pracowniczego w ciągu ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Nie ma znaczenia, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w okresie od złożenia wniosku o emeryturę do wydania decyzji w tej sprawie przez ZUS.
Po ustaniu tytułu ubezpieczenia pracowniczego, do czasu ustalenia prawa do emerytury będzie Pan podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej. Jednak pozostawanie w ubezpieczeniu społecznym z innego tytułu niż stosunek pracy już po dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę (choćby nawet jeszcze przed wydaniem przez ZUS decyzji w sprawie świadczenia) nie jest przeszkodą do uzyskania emerytury. Przy ustalaniu prawa do emerytury pracowniczej ważny jest ostatni tytuł ubezpieczenia przed zgłoszeniem wniosku o to świadczenie. Natomiast nie ma znaczenia ani rodzaj ubezpieczenia, ani fakt ubezpieczenia w okresie między złożeniem wniosku a wydaniem przez ZUS decyzji w sprawie emerytury. Kontynuując działalność gospodarczą po złożeniu wniosku o emeryturę pracowniczą nie straci Pan możliwości nabycia uprawnień do tej emerytury. Od dnia ustalenia prawa do tego świadczenia nie będzie Pan podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej. Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, w tym działalność gospodarczą, które mają jednocześnie ustalone prawo do emerytury, ubezpieczenia te są dobrowolne.
Dariusz Noszczak
Podstawa prawna:
• art. 29 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227),
• art. 9 ust. 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585).