Stosowanie polskiego ustawodawstwa jest dokumentowane przez wydanie dla pracownika formularza E-101. O poświadczenie tego formularza polski pracodawca powinien zwrócić się do oddziału ZUS lub inspektoratu właściwego ze względu na siedzibę płatnika. ZUS poświadczając okres ubezpieczenia, zwraca uwagę m.in. na to:
• czy polski przedsiębiorca działa w Polsce co najmniej od 4 miesięcy; krótszy okres działalności nie jest wyłączną podstawą odmowy poświadczenia, jednak ma wpływ na tę decyzję,
• czy w oświadczeniu pracodawcy, składanym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, zostały spełnione kryteria oddelegowania; wzór tego oświadczenia został opracowany przez ZUS i jest dołączany do formularza E-101,
• jak i w którym państwie jest wykorzystywana dwumiesięczna przerwa w okresie oddelegowania oraz czy służy ona wyłącznie otwarciu na nowo okresu delegowania i uzyskaniu następnego formularza E-101.
Poświadczenie formularza E-101 nie oznacza jego niezmienności. Po kontroli inspektora ZUS w siedzibie płatnika może się okazać, że podane informacje nie były zgodne ze stanem faktycznym. W konsekwencji ZUS wycofa poświadczenie formularzy, a pracownicy zostaną wyłączeni z polskich ubezpieczeń społecznych z datą wsteczną.
Przed poświadczeniem formularzy ZUS może sprawdzać informacje podane przez przedsiębiorcę, jeżeli budzą one wątpliwości. Wątpliwość ZUS może np. budzić informacja takiego przedsiębiorcy zamierzającego oddelegować do pracy kolejnych pracowników, który w oświadczeniu wpisał, że jego średnie obroty osiągane w ciągu ostatnich 12 miesięcy prowadzenia działalności w Polsce wyniosły 100%, a w innych państwach - 0%.
Edyta Pisarczyk
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych