Podatnicy, którzy nie korzystali dotychczas z kasowej metody rozliczeń, ale zamierzają to zrobić od 1 stycznia 2013 r., powinni jednak koniecznie pamiętać o poinformowaniu o tym naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej do 15 stycznia 2013 r.
Metoda kasowa - tylko u małych podatników
Rozliczanie VAT usług metodą kasową nie jest nowością. Prawo do rozliczania się tą metodą mają jednak wyłącznie tzw. mali podatnicy (por. art. 2 pkt 25 ustawy o VAT), pod warunkiem że taki sposób rozliczeń wybiorą i zawiadomią o tym naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik będzie stosował tę metodę.
Kasową metodę rozliczeń mogą więc wybrać podatnicy*:
• u których wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku w roku poprzednim nie przekroczyła równowartości 1 200 000 euro (w 2013 r. z metody kasowej mogą więc skorzystać podatnicy, u których wartość sprzedaży brutto w 2012 r. nie przekroczyła 4 922 000 zł),
• wynagradzani w formie prowizji (tj. podatnicy prowadzący przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu) - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w roku poprzednim równowartości 45 000 euro (w 2013 r. z metody kasowej mogą więc skorzystać podatnicy wynagradzani w formie prowizji, jeżeli wartość prowizji brutto uzyskanych w 2012 r. nie przekroczyła kwoty 185 000 zł).
Limity pozwalające zaliczyć podatnika do kategorii małych podatników uległy obniżeniu w stosunku do roku ubiegłego. Może to oznaczać, że część podatników utraci prawo do stosowania metody kasowej z dniem 1 stycznia 2013 r., albo tego prawa w 2013 r. nie uzyska. Biorąc jednak pod uwagę przewagę małych firm wśród podatników VAT, należy przyjąć, że prawo do stosowania kasowej metody obejmie dużą grupę podatników VAT.
Kasowa metoda rozliczeń (zarówno przed, jak i po nowelizacji) w uproszczeniu polega na tym, że podatnik jest zobowiązany do zapłaty podatku dopiero wówczas, gdy otrzyma od swojego kontrahenta zapłatę za dostarczony towar lub wykonaną usługę. Przed nowelizacją nie było mowy o całkowitym wykluczeniu obowiązku zapłaty VAT, gdy podatnik nie otrzyma zapłaty. Jeżeli podatnik zapłaty nie otrzymał w ciągu 90 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, to musiał podatek należny wykazać i odprowadzić do urzędu skarbowego.
PRZYKŁAD
Podatnik X, który rozliczał się w 2012 r. metodą kasową, sprzedał towar innemu podatnikowi VAT we wrześniu 2012 r. Kontrahent zapłacił za tę dostawę dopiero 60. dnia po otrzymaniu towaru, czyli w listopadzie 2012 r., pomimo że termin płatności z faktury wystawionej przez podatnika X został określony na 7 dni od momentu dostawy. Obowiązek podatkowy w tym przypadku powstał z momentem uzyskania przez podatnika X płatności od swojego kontrahenta. Podatnik X rozliczył VAT należny od tej dostawy w rozliczeniu za IV kwartał 2012 r., czyli w rozliczeniu za kwartał, w którym otrzymał zapłatę. Nie był zobowiązany do wykazania sprzedaży wykonanej we wrześniu w rozliczeniu za III kwartał, ponieważ zapłatę otrzymał w IV kwartale (podatnicy rozliczający się metodą kasową są bowiem zobowiązani do stosowania kwartalnych rozliczeń VAT należnego i naliczonego). W praktyce więc podatnik X, który stosował kasową metodę rozliczeń, będzie miał obowiązek zapłacić podatek od tej sprzedaży do 25 stycznia 2013 r. W tym samym terminie podatnik X musiałby uregulować podatek, nawet gdyby nie otrzymał od swojego kontrahenta zapłaty, ponieważ w IV kwartale upływałby 90. dzień, licząc od dnia sprzedaży (wydania towaru lub wykonania usługi).
Według przepisów obowiązujących do końca 2012 r. brak płatności za dostarczony towar lub wykonaną usługę podatnikowi rozliczającemu się metodą kasową nie eliminował więc obowiązku zapłaty VAT należnego z tytułu wystawionej faktury. Takie rozwiązanie powodowało ograniczone zainteresowanie małych podatników stosowaniem kasowej metody rozliczeń VAT, szczególnie że nie mają oni zwykle możliwości skorzystania z finansowania zewnętrznego dla utrzymania płynności finansowej.
Wybór metody kasowej
Nowe regulacje art. 21 i 86 ustawy o VAT odnoszące się do rozliczania metodą kasową zaczęły obowiązywać z dniem 1 stycznia 2013 r. Co do zasady warunkiem skorzystania z metody kasowej jest zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody rozliczeń w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, w którym podatnik będzie stosował tę metodę. Oznaczałoby to, że podatnik, który chciałby skorzystać z tej metody rozliczeń od 1 stycznia 2013 r., musiałby takie zawiadomienie złożyć do końca 2012 r. Ze względu na fakt, że nowelizacja została uchwalona dopiero w listopadzie 2012 r., ustawodawca dopuścił możliwość złożenia tego zawiadomienia w terminie do 15 stycznia 2013 r., jeżeli podatnik zamierza korzystać z kasowej metody od 1 stycznia 2013 r. (w tym samym terminie podatnicy, którzy dotychczas korzystali z tej metody, mogą z niej zrezygnować ze skutkiem od 1 stycznia 2013 r.).
Więcej na ten temat w Monitorze Księgowego - Zamów prenumeratę >>