Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie wywiązywania się kontrolowanych z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrola jest wszczynana z urzędu.
Z Ordynacji podatkowej wynika, że do obowiązków kontrolowanego przedsiębiorcy w trakcie kontroli podatkowej należy m.in. udzielanie w wyznaczonym terminie wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli oraz dostarczanie żądanych dokumentów. Obowiązek przekazania wyjaśnień, w tym i samych dokumentów powstaje w momencie wystosowania przez kontrolujących stosownego żądania. Takie żądanie powinno mieć formę pisemną, a pismo wzywające do przekazania wyjaśnień lub dokumentów powinno zawierać w swojej treści podstawę prawną żądania. Wezwanie powinno zawierać również wszystkie elementy formalne wskazane w art. 159 Ordynacji podatkowej. Brak wskazania w wezwaniu kontrolowanego do przekazania wyjaśnień lub dokumentów jakiejkolwiek podstawy prawnej, jak również niezamieszczenie w nim wszystkich niezbędnych elementów powoduje, że pisma takiego nie można uznać za prawidłowe.
Kontrolowany powinien w wyznaczonym terminie udzielać wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli oraz dostarczać kontrolującemu żądane dokumenty. Wyjaśnienia i dokumenty muszą mieć wyraźny i bezpośredni związek z przedmiotem prowadzonej kontroli, w przeciwnym razie kontrolowany przedsiębiorca może odmówić przekazania wyjaśnień lub dokumentów. Zakres i czas trwania kontroli musi zostać wskazany w imiennym upoważnieniu do jej przeprowadzania. Kontrolujący nie ma prawa kontrolować innego, niż wymieniony w upoważnieniu, podatku lub okresu rozliczeniowego, dopóki nie dostarczy kolejnego upoważnienia. Kontrola powinna być prowadzona w jak najmniejszym stopniu zakłócającym normalne prowadzenie działalności.
Olga Dzierzbicka
PODSTAWA PRAWNA
• art. 159, 287-290 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).