Obowiązek sporządzania specjalnej dokumentacji dotyczy tych transakcji, w wyniku których łączna kwota wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym przekracza równowartość: 100 tys. euro, gdy wartość operacji nie przekroczy 20 proc. kapitału zakładowego (akcyjnego), albo 30 tys. euro w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępniania wartości niematerialnych i prawnych, albo 50 tys. euro w pozostałych przypadkach. Te trzy warunki wymieniono w art. 9a ustawy o CIT. Z kolei w art. 25a ustawy o PIT mowa jest o dwóch ostatnich warunkach.
W przepisach obu tych ustaw określono, co powinna zawierać dokumentacja transakcji zawieranych między firmami powiązanymi rodzinnie (art. 9a ust. 1 ustawy o CIT i art. 25a ust. 1 ustawy o PIT). I tak w dokumentacji należy przedstawić funkcje spełniane przez podmioty uczestniczące w transakcji, z uwzględnieniem użytych przez nie aktywów i podejmowanego ryzyka, wszystkie przewidywane koszty związane z daną operacją oraz formy i terminy zapłaty, a także metody i sposoby kalkulacji zysków oraz ceny przedmiotu transakcji. Trzeba określić strategię gospodarczą i inne działania w jej ramach - gdy będą miały wpływ na wartość przeprowadzonej operacji oraz inne czynniki, jeżeli uwzględnione zostały przy finalizowaniu danej transakcji.
Oprócz tego dokumentacja ma też uwzględniać oczekiwane przez firmę, mającą obowiązek sporządzania dokumentacji, korzyści związane z uzyskaniem świadczeń o charakterze niematerialnym - w przypadku, gdy uwzględniono je w umowie.
Wyjaśnijmy, dlaczego ustawowo wymaga się od powiązanych ze sobą firm, w tym rodzinnie, sporządzania szczegółowych dokumentacji dla zawieranych między nimi transakcji. Otóż powiązania między przedsiębiorstwami mogą być wykorzystywane do przerzucania dochodów i unikania opodatkowania. Administracja skarbowa chce temu przeciwdziałać. Sprawdzanie transakcji zawieranych między firmami powiązanymi, w tym rodzinnie, ułatwia m.in. dokładna dokumentacja.
Firmy mające obowiązek sporządzania dokumentacji, powinny przedstawić ją na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej w terminie siedmiu dni. Jeżeli przedsiębiorcy nie wypełnią obowiązków, mogą ponieść konsekwencje. Jeśli organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi dochód z transakcji między firmami powiązanymi w wysokości wyższej od zadeklarowanej (lub stratę w wysokości niższej), natomiast nie zostanie dostarczona dokumentacja, to różnica między zadeklarowanym a oszacowanym dochodem zostanie opodatkowana według 50-proc. stawki. Dla porównania przypomnijmy, że normalnie dochody przedsiębiorców podlegających ustawie o PIT podlegają progresywnej skali ze stawkami 19, 30 i 40 proc. lub jednolitej 19-proc. stawce. Ustawa o CIT przewiduje natomiast stawkę w wysokości 19 proc.
Termin przedstawienia dokumentów
7 dni
Firmy mają siedem dni na przedstawienie dokumentacji organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI
krzysztof.tomaszewski@infor.pl