Nie do końca skuteczne odpowiedzi na pytania niezgodne z prawem to:
• Milczenie.
• Powiedzenie wprost: „To niezgodne z prawem, nie może mnie pan/pani o to pytać”.
• Powiedzenie unikające: „Wolałbym teraz nie odpowiadać na to pytanie”.
• Ignorowanie kwestii legalności pytania i udzielanie szczerej odpowiedzi.
Bardziej skuteczne odpowiedzi na pytania niezgodne z prawem:
• „Nie jestem pewna w jaki sposób wiąże się to z moją zdolnością do wykonywania właśnie tej pracy. Czy mógłby mi pan to wyjaśnić?”. Jeśli wyjaśnienie nosi znamiona rozsądnego, można udzielić odpowiedzi. W przeciwnym razie należy odpowiedzieć wprost. Efekt odmowy jest w tym przypadku bardziej skuteczny, dzięki okazaniu zainteresowania przyczyną zadania takiego pytania.
• Z pełną szczerością kandydat zadaje to samo pytanie osobie prowadzącej rozmowę. Na przykład, jeśli prowadzący zapyta kandydata czy ma dzieci, to może on odpowiedzieć następująco: „Tak, mam dwójkę uroczych dzieciaków. Dostarczają mi wielu radości. A pan ma dzieci?”. Jeśli osoba prowadząca rozmowę również odpowie z sympatią, można uznać pytanie za próbę polepszenia atmosfery rozmowy. Ale jeśli reakcja będzie w stylu „Dlaczego pan/pani zadaje mi to pytanie?” lub „To ja tutaj jestem od zadawania pytań” (oczywiście raczej nie w tak obcesowej formie), to należy wyjaśnić przyczynę swojego pytania i zwrócić uwagę, że to ta osoba jako pierwsza zadała pytanie niezgodne z prawem.
• Śmiech, a następnie odpowiedź: „Czy posiadanie dzieci jest warunkiem zatrudnienia?”.
Jeśli pytanie nie miało złośliwego charakteru, osoba prowadząca rozmowę nie powinna więcej o to pytać, mimo że nie uzyskała konkretnej odpowiedzi. Ale jeśli osoba zacznie kombinować lub powie wprost „tak”, również ty możesz powiedzieć wprost dlaczego nie odpowiesz na to pytanie.
Polecamy: Czy wiesz, na czym polega "flexipraca"?
Oto pytania niezgodne z prawem, które najczęściej występują podczas rozmów kwalifikacyjnych:
1. Jakie jest panieńskie nazwisko pańskiej żony?
2. Czy kiedykolwiek był pan aresztowany? (ale pytanie „Czy był pan skazany” jest zgodne z prawem)
3. Czy pani gra w golfa/tenis/czyta książki? (jeśli nie istnieje rozsądne uzasadnienie)
4. Ile pan ma lat?
5. Czy będzie pani gotowa dostarczyć kopię aktu urodzenia lub świadectwo chrztu, które mogłyby potwierdzić datę urodzenia?
7. Czy jest pani niepełnosprawna fizycznie? (czasem zdarza się praca o konkretnych wymaganiach fizycznych np. osoba zmywająca okna na wysokości, zawsze jednak należy sformułować to pytanie mniej agresywnie np. pytając o odczuwane problemy fizyczne lub zdrowotne)
8. Czy kiedykolwiek został pan wyrzucony z pracy? (jeśli nie istnieje rozsądne uzasadnienie)
9. Czy jest pani mężatką, rozwódką czy osobą stanu wolnego?
10. Czy ma pan dzieci? Czy planuje pan powiększenie rodziny?
11. Jaki jest pana stosunek do służby wojskowej?
12. Proszę podać nazwiska i adresy pańskich rodziców, dziadków i innych krewnych.
13. Proszę o dołączenie zdjęcia do formularza aplikacyjnego.
14. Jakie święta religijne pan obchodzi?
15. Do jakich klubów czy organizacji pan należy? (jeśli nie istnieje rozsądne uzasadnienie)
16. Czy jest pani właścicielką domu/samochodu/posiada kartę kredytową?
17. Proszę podać pańską wagę, wzrost, kolor oczu, włosów i karnację.
18. Z wymowy wnioskuję, że pochodzi pani ze Wschodu. Czy przyjechała pani z Tajwanu?
19. Czy dogaduje się pan z ludźmi różnych ras? (czasem zdarza się praca o konkretnych wymaganiach co do znajomości kultury danego regionu np. praca na infolinii na komisariacie w wietnamskiej dzielnicy, zawsze jednak należy sformułować to pytanie mniej agresywnie np. pytając z jakimi klientami pracuje się najchętniej)
Polecamy: serwis Manager
Fragment pochodzi z książki „Skuteczna komunikacja w biznesie” Cheryl Hamilton (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.