Oferty zatrudnienia i stanowiska pracy można analizować w siedmiu następujących wymiarach:
- stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia,
- wynagrodzenie,
- niezależność i samodzielność,
- urozmaicenie i zmienność,
- satysfakcjonujące kontakty z ludźmi,
- prestiż (pracy, zawodu, stanowiska),
- doskonalenie (podnoszenie kwalifikacji),
- awans (promocja, rozwój zawodowy).
1. Stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia
Dla wielu ludzi ten aspekt pracy jest absolutnie najważniejszy. Jego rola zwiększa się wraz z wiekiem i z reguły jest większa u osób starszych niż u tych, którzy dopiero rozpoczynają działalność zawodową. Jest on także bardziej istotny dla osób o niższych kwalifikacjach oraz dla tych, dla których praca jest jedynie instrumentem, źródłem utrzymania, a którzy realizują się głównie w innych obszarach życia (na przykład w życiu rodzinnym).
2. Wynagrodzenie
Dla wielu osób jest to najważniejszy, a dla niektórych osób nawet jedyny istotny aspekt pracy zawodowej. Niezależnie od tego, czy w odniesieniu do pracowników są stosowane również inne niż wynagrodzenie formy motywacyjne takie jak premie, nagrody, rozmaite dodatkowe bonusy oraz niematerialne zachęty, płaca pozostaje zawsze najważniejsza i w większości przypadków jest priorytetem zawodowym. Naturalnie ludzie w życiu oraz w pracy realizują różne opisane tu potrzeby.
3. Niezależność i samodzielność
Pod względem potrzeby i zdolności do bycia samodzielnym i niezależnym ludzie bardzo różnią się między sobą. Podczas gdy dla jednych zaspokajanie takiej potrzeby może być w sensie zawodowym absolutnym priorytetem, u innych może się pojawiać obawa przed niezależnością i związanymi z nią odpowiedzialnością i koniecznością podejmowania decyzji. Większość osób przejawia w kwestiach zawodowych umiarkowaną potrzebę niezależności i swobody, choć – gdybyśmy słuchali deklaracji słownych – można byłoby odnieść odmienne wrażenie.
Przeczytaj także: Szukasz pracy? - unikaj takich błędów
4. Urozmaicenie i zmienność
Ludzie różnią się również dość zdecydowanie pod względem potrzeby i oczekiwań dotyczących stopnia w jakim sytuacja zawodowa ma być uporządkowana. Wyjątkowo trafne jest tu słowo „standaryzacja”, które odnosi się do stopnia w jakim działania związane z daną pracą są opisane, ujęte w formie reguł i przepisów oraz norm i standardów. Standaryzacja zwykle nie wymaga kreatywności, ale nie niesie także ze sobą zbyt wielu zmian czy zaskoczeń. Natomiast praca o niskim stopniu standaryzacji daje możliwość kreatywnego podejścia do nowych, nieoczekiwanych sytuacji, wymaga aktywności, przedsiębiorczości, inicjatywy, bycia twórczym. Może być jednak nieuporządkowana, przebiegać w warunkach pewnego chaosu, zaskakiwać i nie dostarczać przez to tak potrzebnego wielu ludziom poczucia bezpieczeństwa wynikającego z posiadania kontroli nad własną sytuacją.
5. Satysfakcjonujące kontakty z ludźmi
Kontakty z ludźmi decydują o jakości życia, dlatego wpływają także na jakość pracy. Od rodzaju tych kontaktów uzależniamy np. atrakcyjność danej pracy (danego zajęcia czy stanowiska), a związana z nimi satysfakcja lub jej brak mogą wpływać na poziom wydajności i stopień wywiązywania się z obowiązków zawodowych. Jeśli związki z innymi są dla kogoś istotne, wówczas są one silnym motywem już od samego początku aktywności zawodowej. Wpływa to na wybór zawodu, następnie zaś w istotny sposób determinuje ocenę atrakcyjności poszczególnych miejsc pracy i decyzje związane z zawodową sferą życia.
6. Prestiż (firmy, zawodu, stanowiska)
Status społeczny członka społeczeństwa jest w dużym stopniu wyznaczany przez jego pozycję zawodową. Pewne zawody cieszą się większym poważaniem i szacunkiem niż inne. To prawdopodobnie właśnie dlatego niektóre kierunki studiów są tak atrakcyjne dla kandydatów (np. prawo czy medycyna). Status może jednak również zależeć od prestiżu firmy, w której jest się zatrudnionym. W międzywojennej Polsce, ze względu na wysoki autorytet państwa, wszystkie związane z nim instytucje (policja, wojsko, administracja państwowa) cieszyły się poważaniem i były pożądanymi pracodawcami. Dziś to wielkie międzynarodowe korporacje są z reguły obiektem marzeń wielu poszukujących pracy absolwentów.
Polecamy serwis Szkolenia
7. Awans (rozwój zawodowy)
Potrzeba osiągnięć, podnoszenia statusu, ambicje i aspiracje to niezwykle istotny motywator w przypadku kariery. Motywy związane z awansem bywają bardzo silne i w niezwykle istotny sposób nadają charakter życiu zawodowemu. Trzeba także wspomnieć, że awans łączy się najczęściej ze wzrostem statusu społecznego, przekłada się na wyższe wynagrodzenie, często łączy się z władzą oraz większą niezależnością. Nastawienie na awans może rozstrzygać o przebiegu kariery od samego jej początku, gdyż niektóre zawody i branże umożliwiają go w większym stopniu niż inne.
8. Doskonalenie (podnoszenie kwalifikacji)
Podnoszenie kwalifikacji może być ważnym atutem zawodowym. Oczywiste jest, że osoby, które więcej wiedzą i umieją, są bardziej konkurencyjne na rynku pracy. Dla wielu ludzi podnoszenie kwalifikacji jest więc instrumentem służącym rozwojowi zawodowemu. Jest ono także narzędziem samorozwoju – wiedza i umiejętności zmieniają człowieka, zwiększają jego osobiste możliwości. Dlatego też aspekt ten może być dla wielu pracowników bardzo istotny. Wiele osób właśnie pod kątem możliwości doskonalenia analizuje atrakcyjność poszczególnych ofert pracy.
Pozycja pracy w osobistej hierarchii wartości zwykle nie jest czymś stałym. U wielu osób podlega ona zmianom w czasie, głównie wynikającym z wieku, osiągnięć, pozycji finansowej, a także indywidualnych preferencji. Warto je uwzględniać w samodzielnych rozważaniach nad karierą i wyborem propozycji nowej pracy i warto je uaktualniać, przynajmniej raz w roku. Dobrym momentem na to jest koniec roku.
Artykuł pochodzi z książki „Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku” Marka Suchara (Wydawnictwo C.H. Beck, 2010). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.