Badania zadowolenia/satysfakcji przeprowadza się w przedsiębiorstwach coraz częściej. Dzięki badaniom satysfakcji pracowników można również poznać czynniki wpływające na ich niezadowolenie, którego skutkiem może być zmniejszenie się ich zaangażowania i efektywności. Jeżeli nawet zadowolenie i identyfikacja osiągają średni poziom, a pracownicy nie prezentują ani negatywnych nastawień do firmy, ani silnego emocjonalnego zaangażowania, to na dłuższą metę taka sytuacja może doprowadzić do marazmu i spadku efektywności. Wyniki badań mogą więc być narzędziami służącym do wczesnego ostrzegania o problemach. Poznanie tych problemów pozwala je wyeliminować lub ograniczyć. Dzięki takim badaniom wiadomo także, co motywuje pracowników, co ich integruje, a również co ich niepokoi.
Wiele firm przeprowadza takie badania co roku lub co dwa lata i na podstawie porównania wyników podejmowane są określone działania. Jako praktyczny efekt badań można zaproponować nowe działania zmierzające np. do zmiany kultury przywództwa przez częstsze spotkania kierowników z pracownikami oraz cykl szkoleń dla menedżerów. Działania te powinny zostać zaprojektowane za pomocą mierzalnych celów, których osiągnięcie zostanie zweryfikowane w kolejnej edycji badania satysfakcji.
Dowiedz się Co powinien zawierać profil kwalifikacyjny, a co opis stanowiska?
Warunkiem przydatności prowadzonych badań jest informowanie pracowników o ich wynikach. Często wyniki te są prezentowane w mediach firmowych – intranecie, gazetce firmowej lub na specjalnych spotkaniach. Oprócz wyników należy przedstawiać także wnioski z badań oraz plan dalszych działań mających na celu wyeliminowanie problemów w dziedzinach ocenianych najgorzej.
Wśród różnych metod badań pracowników najczęściej stosowane są badania ankietowe, a stosunkowo rzadko inne metody np. wywiady pogłębione prowadzone wśród załogi czy wywiady zogniskowane prowadzone w małych grupach.
Jeśli chodzi o metody analityczne, to najbardziej popularne są następujące:
- analiza treści wypowiedzi rozmówców,
- analiza najczęściej występujących wypowiedzi,
- liczenie procentowego rozkładu odpowiedzi,
- liczenie średnich punktowych,
- liczenie średnich wyników dla poszczególnych grup,
- badanie korelacji i istotnych różnic między grupami pracowników,
- porównywanie odpowiedzi na dany temat w kolejnych latach,
- porównywanie odpowiedzi na dany temat w różnych grupach badanych i zespołach.
Aby badanie satysfakcji pracowników było miarodajne i przydatne, powinno być prowadzone w profesjonalny sposób.
Ankieta powinna być poprzedzona krótką, ale dobrze przemyślaną informacją o celu badania. Dzięki temu pracownicy będą rozumieć, że jest to narzędzie do przedstawienia swoich postulatów, co z kolei powinno wzmocnić liczbę oddanych wypełnionych ankiet.
Najważniejszą rzeczą jest zapewnienie badanym pracownikom anonimowości wypowiedzi tzn. nie prezentować wyników zbiorczych dla ściśle określonych zespołów: „A oto jak na temat naszej gazetki zakładowej wypowiedziała się zmiana nocna…”. Ważne jest też, aby nie stosować automatycznie i ślepo uśredniania wyników różnych grup. Specyfika działań kadrowych i motywacyjnych może się bowiem istotnie różnić (choćby dlatego, że zespół kreatywnych specjalistów wymaga innego podejścia niż „studencki” dział wprowadzania danych do komputera). Rodzi to pewien paradoks, ponieważ część wyników JEST ściśle związana z danymi zespołami. Aby to rozwiązać, można np. pokazać jedynie zmianę odpowiedzi w stosunku do lat poprzednich lub zacytować kilka wypowiedzi.
Polecamy serwis Szkolenia
Przeprowadzenie takiego badania (przygotowanie ankiet, analiza, prezentacja wyników) nie jest przesadnie trudna. Nie jest to jednak umiejętność naturalna ani oczywista. Dlatego przy pierwszej edycji dobrze jest uzyskać pomoc zewnętrznych specjalistów, którzy pomogą bezproblemowo przejść przez największe pułapki badania.
Autor: Dagmara Lewicka. Artykuł jest fragmentem książki Zarządzanie kapitałem ludzkim w polskich przedsiębiorstwach - Wydawnictwo Profesjonalne PWN.