Ważne jest dokładne określenie, o jakie przedsiębiorstwa w omawianym przypadku chodzi.
Przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W skład przedsiębiorstwa wchodzą w szczególności: jego nazwa, własność nieruchomości lub ruchomości, urządzeń, materiałów, towarów, a także prawa wynikające z umów najmu nieruchomości, wierzytelności. W tym przypadku takie przedsiębiorstwo lub zakład powinno bezpośrednio wykorzystywać siłę przyrody (np. paliwa, gaz, parę, energię słoneczną) i przetwarzać ją na na pracę bądź inną postać energii przy pomocy innych urządzeń.
Kto poniesie odpowiedzialność za szkodę powstałą przez ruch przedsiębiorstwa?
- prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody;
- prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wytwarzające środku wybuchowe albo posługujący się takimi środkami.
Zgodnie z orzecznictwem, odpowiedzialność prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład, która określona została w art. 435 Kodeksu cywilnego, odnosi się głównie do przedsiębiorstw wytwórczych, wydobywczych oraz transportowych (orzeczenie SN z 21 sierpnia 1987 r., OSN 1989, poz. 17).
Zobacz także: Kto odpowiada za zawalenie się budowli?
Odpowiedzialność ta nie dotyczy zakładów czy przedsiębiorstw, które jedynie pomocniczo wykorzystują siły przyrody np. wykorzystanie kopiarki do przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem budowli. Zaś w przypadku, gdy mowa jest o przedsiębiorstwie lub zakładzie wytwarzającym środki wybuchowe (albo posługującym się takimi środkami) - przez zakład taki należy rozumieć np. warsztat wytwarzający petardy czy też kamieniołom gdzie stosuje się środki wybuchowe.
Polecamy serwis: Spółki
Jeżeli została wyrządzona szkoda na osobie lub mieniu przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, odpowiedzialność poniesie osoba prowadząca to przedsiębiorstwo lub zakład na własny rachunek. Przy czym osoba ta nie poniesie odpowiedzialności jeżeli wykaże, że:
- szkoda powstała wskutek siły wyższej, albo
- szkoda powstała wyłącznie z winy poszkodowanego, albo
- szkoda powstała wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład nie ponosi odpowiedzialności.