Składki ZUS 2022 - tabela

Składki ZUS w 2022 roku

Jeśli prowadzisz firmę, musisz płacić składki do ZUS. Przeczytaj, jakie składki musisz płacić za siebie, a jakie – za zatrudnionych pracowników, a także od jakiej podstawy liczy się wysokość składek.

• Którzy przedsiębiorcy muszą płacić składki do ZUS
• Jakie składki przedsiębiorca rozlicza i opłaca za siebie
• Ubezpieczenia społeczne, składki na Fundusze Pracy i Solidarnościowy
• Ubezpieczenie zdrowotne
• Ulgi dla nowych i małych przedsiębiorców
• Jakie składki przedsiębiorca płaci za pracownika
• Co jest podstawą wymiaru składek pracownika
• Ile do ZUS płaci pracodawca, a ile pracownik – przykład rozliczenia

Obowiązek opłacania składek ZUS

Musisz płacić składki do ZUS, jeśli jesteś:

1. przedsiębiorcą zarejestrowanym w CEIDG, w tym wspólnikiem spółki cywilnej
2. wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
3. wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej
4. osobą wykonującą wolny zawód
5. twórcą lub artystą
6. prowadzisz publiczną lub niepubliczną szkołę lub formę wychowania przedszkolnego.

Od tej zasady są pewne wyjątki. Prowadząc działalność gospodarczą, nie będziesz płacić składek w sytuacji zbiegu ubezpieczeń, czyli wtedy, gdy masz inne tytuły do ubezpieczenia, na przykład jednocześnie pracujesz na etacie.

Ważne! 

Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują trzy terminy płatności składek i przekazywania dokumentów rozliczeniowych:

• do 5. dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
• do 15. dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną
• do 20. dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek.

Składki ZUS przedsiębiorcy

Jako przedsiębiorca musisz rozliczać i opłacać do ZUS składki za siebie na:

1. ubezpieczenia społeczne, z których:

• ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe - są obowiązkowe
• ubezpieczenie chorobowe - jest dobrowolne

2. Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS)

3. ubezpieczenie zdrowotne.

Ważne! 

Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy cię nie obowiązują, jeśli opłacasz składki od preferencyjnej podstawy, czyli od 30% minimalnego wynagrodzenia i jest to dla ciebie jedyny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Solidarnościowy

Przedsiębiorcy, którzy zaczynają działalność lub osiągają niewielkie przychody, mają prawo do ulg, dzięki którym składka opłacana w ZUS może być niższa od standardowej.

Dlatego zanim zaczniesz płacić składki ZUS, sprawdź, czy nie przysługują ci ulgi [red. ulga na start, składki od preferencyjnej podstawy, Mały ZUS plus].

Jeśli nie masz prawa do ulg, musisz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe są wyrażone w procentach i wynoszą:

• na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy
• na ubezpieczenia rentowe – 8,00% podstawy
• na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy
• na ubezpieczenie wypadkowe: stopa procentowa jest zróżnicowana i zależy od liczby osób ubezpieczonych oraz branży, w której działa firma.

Dodatkowo płacisz składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy – 2,45% podstawy łącznie.

Pamiętaj! Możesz zadeklarować wyższą podstawę i opłacać wyższe składki, aby w przyszłości otrzymywać wyższe świadczenia, przede wszystkim emerytalne lub rentowe.

Składki ZUS - minimalna podstawa wymiaru [tabela]

Sprawdź, jakie składki w 2022 roku zapłaci za siebie przedsiębiorca, który zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych przy minimalnej podstawie wymiaru składki, czyli 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Uwaga! Przedsiębiorca nie musi płacić za siebie składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, jeśli:

• ma prawo do korzystania z obniżonych składek ZUS od preferencyjnej podstawy; w tym przypadku podstawa składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia brutto
• ukończył 60. rok życia – w przypadku mężczyzn – lub 55. rok życia – w przypadku kobiet.

Składka zdrowotna przedsiębiorcy 2022

Do powyższych kwot musisz doliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Ile wynosi składka zdrowotna?

Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wybranej przez ciebie formy opodatkowania i wysokości dochodów.

Jeżeli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Jeżeli rozliczasz podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), zapłacisz składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Ważne! 

Jeśli rozliczasz się zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie w 2022 roku wynosi 3010 zł brutto. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna w 2022 roku wyniesie 270,90 zł.

Jeśli rozliczasz podatek dochodowy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, twoja miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy. W 2022 roku będzie to kwota od 380 zł do 950 zł, w zależności od twoich przychodów.

Jeśli płacisz kartę podatkową to podstawą wymiaru twojej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, a składka zdrowotna w 2022 roku wyniesie 270,90 zł miesięcznie.

Dodatkowo od 2022 roku przedsiębiorców obowiązuje roczne rozliczenie składki zdrowotnej.

Roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest dochód z działalności gospodarczej za dany rok kalendarzowy rozumiany jako różnica między przychodami a kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszony o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Jeśli po rozliczeniu rocznym okaże się, że:

• zapłaciłeś wyższe składki zdrowotne niż roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej - możesz ubiegać się o zwrot nadpłaty
• kwota wpłaconych przez ciebie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa niż roczna składka - musisz dopłacić różnicę.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub podatkiem liniowym, jeśli roczna podstawa wymiaru składki będzie niższa niż iloczyn liczby miesięcy w roku kiedy podlegałeś ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia, to będzie cię obowiązywać minimalna roczna podstawa wymiaru składek.

Przykład

Pan Jan prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i w 2022 roku podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu przez okres 6 miesięcy. Jego księgowa poinformowała go, że biorąc pod uwagę wyliczenia przychodu, kosztów uzyskania przychodów i składek jego roczny dochód wyniósł 17 500 zł. Jako że kwota 17 500 zł jest niższa niż minimalna roczna podstawa wymiaru składek (6 x 3010 = 18 060 zł) to pana Jana będzie obowiązywała minimalna podstawa.

Kiedy przedsiębiorca nie płaci składki zdrowotnej za siebie?

Przedsiębiorca nie musi płacić za siebie składki zdrowotnej, jeśli:

1. jest emerytem bądź rencistą, którego emerytura lub renta nie przekracza miesięcznie wysokości minimalnego wynagrodzenia, opłacającym podatek dochodowy z prowadzonej działalności gospodarczej w formie karty podatkowej
2. jest osobą legitymującą się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, która opłaca podatek dochodowy z prowadzonej działalności gospodarczej w formie karty podatkowej
3. jest emerytem bądź rencistą, którego emerytura lub renta nie przekracza miesięcznie wysokości minimalnego wynagrodzenia, a z działalności uzyskuje miesięcznie przychody w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty najniższej emerytury
4. jest osobą legitymującą się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, która z działalności uzyskuje miesięcznie przychody w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty najniższej emerytury
5. jest pracownikiem i z tego tytułu opłaca składki od wymiaru nie wyższego niż minimalne wynagrodzenie, który z działalności uzyskuje miesięczne przychody w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ulgi dla nowych firm i małych przedsiębiorców:

1. Ulga na Start 2022

Ulga na start zwalnia cię przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Korzystając z Ulgi na start będziesz płacić przez 6 miesięcy wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Pamiętaj jednak, że skorzystanie z Ulgi na start oznacza, że nie odkładasz składek na emeryturę lub rentę. Nie otrzymasz także świadczeń w razie choroby albo wypadku,
bo nie jesteś objęty ubezpieczeniami społecznymi.

Jeśli właśnie zaczynasz działalność, ale chcesz zapewnić sobie prawo do świadczeń na przykład chorobowych, możesz zrezygnować z Ulgi na start i opłacać przez 2 lata obniżone składki, od preferencyjnej podstawy.

2. Składki preferencyjne 2022

Jeśli skorzystasz z tej ulgi, przez pełne 24 miesiące opłacasz składki od zadeklarowanej przez ciebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Obowiązkowo zgłaszasz się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacasz składkę na to ubezpieczenie.

Jeśli korzystasz ze składek od preferencyjnej, 30% podstawy, to - w odróżnieniu od Ulgi na start - jesteś ubezpieczony (tylko ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne).

Pamiętaj! Niższe składki na ubezpieczenia społeczne będą miały wpływ między innymi na wysokość przysługujących ci świadczeń z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego).

Przedsiębiorcy, którzy opłacają preferencyjne składki ZUS nie muszą opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Składki na te fundusze są ustalane od kwoty równej w okresie miesiąca minimalnemu wynagrodzeniu. Ponieważ podstawa wymiaru składki wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia brutto, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy nie są ustalane.

Preferencyjne składki ZUS 2022 - tabela

Przykładowe wyliczenie składek od preferencyjnej podstawy:

* W tabeli kwota składki jest wyliczona dla stopy procentowej równej 1,67. Taką składkę wypadkową opłacają firmy, które zgłosiły w poprzednim roku kalendarzowym do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie (miesięcznie) nie więcej niż 9 osób.

Pamiętaj! Do powyższych kwot musisz doliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

3. Mały ZUS Plus 2022

Mały ZUS Plus to niższe, proporcjonalne do dochodu, składki na ubezpieczenia społeczne dla najmniejszych przedsiębiorców. Z rozwiązania mogą korzystać osoby, których przychód w 2021 roku z pozarolniczej działalności gospodarczej przez cały ubiegły rok nie przekroczyła, 120 tys. złotych.

Żeby móc skorzystać z Małego ZUS Plus musisz też prowadzić działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych.

Przy Małym ZUS Plus podstawa wymiaru składek:

• nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia i
• nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Oblicz podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę.

Przeczytaj także: Składki ZUS za pracownika 2022

Podstawa prawna:

Art. 104-104c Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Art. 1, 6, 11-13, 15-18, 19-22 Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Art. 27-36 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Art. 66, 69, 79, 81, 85 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Art. 4 Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym

Art. 9-10 Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Art. 35-37 Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 16 marca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.

Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r.