Niestety ani w polskim porządku prawnym, ani w aktach unijnych nie jest sprecyzowane pojęcie „nadużywanie”. Oczywiście można polegać na znajomości języka ojczystego i wyinterpretować, że mowa o nadmiernym wykorzystywaniu, nieuczciwej eksploatacji, czy niewspółmiernym wpływaniu na rynek, ale wszystko to są pojęcia nieostre, które w stosowaniu prawa zupełnie się nie sprawdzają.
W ustawie o ochronie konkurencji i konsumenta ustawodawca wymienił przykładowy katalog działań, które niewątpliwie są nadużywaniem pozycji przedsiębiorcy. Można je podzielić na nadużycia eksploatacyjne i wykluczające.
Przeczytaj też: Przedsiębiorcy słabo znają przepisy chroniące konkurencję
Nadużycia eksploatacyjne
W wyniku nadużyć eksploatacyjnych przedsiębiorca czerpie niczym nieuzasadnione korzyści kosztem innych uczestników rynku, a zatem swoich kontrahentów, klientów, a nawet konsumentów.
Do takich działań zaliczymy:
- drapieżnictwo cenowe, czyli bezpośrednie lub pośrednie narzucanie nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;
- ograniczenie produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;
- żądanie transakcji wiązanych - uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
- typową eksploatację, czyli narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści.
Nadużycia wykluczające
Ich celem jest negatywny i jednostronny wpływ na warunki konkurencyjne (ograniczenie lub nawet całkowita eliminacja).
Przykładem takich praktyk jest:
- stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
- przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania, bądź rozwoju konkurencji;
- podział rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.
Polecamy serwis: Umowy w firmie
Powyższe przykłady są najczęstszymi formami nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorców. Katalog ten jest otwarty, co oznacza, że nie tylko takie działania mogą zostać uznane za nadużywanie pozycji dominującej.