Wyróżniamy dwa rodzaje wyjątków: przewidziane dla tzw. porozumień bagatelnych oraz dla porozumień, które są niezbędne dla osiągnięcia określonego pożądanego skutku.
Pierwszy typ wyjątków dotyczy ustalania cen. Ustalenia takie dopuszczalne są tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy porozumienie zawarte jest między konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5 %. Jeśli przedsiębiorcy nie są konkurentami, tego typu umowy są dozwolone, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.
Pozostałe typy porozumień są dozwolone jedynie po spełnieniu wszystkich poniższych przesłanek:
- przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego;
- zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści;
- nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów;
- nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.
Taka regulacja ma na celu wspomaganie pobudzenia gospodarczego. Warto zauważyć, że konieczne jest także, by takie porozumienie było niezbędne do osiągnięcia określonego celu oraz by konsumenci mieli zapewniony wymierny udział w zyskach (np. większa dostępność towarów, lepsza jakość, niższa cena). Ponadto porozumienie nie może choćby stwarzać możliwości eliminacji konkurencji z danego rynku.
Należy dodać, że ustawa wyposażyła Radę Ministrów w możliwość rozszerzenia kategorii wyłączeń spod omawianego zakazu. Za pomocą rozporządzenia organ ten może określić przesłanki, dzięki którym kolejne porozumienia ograniczające konkurencję będą dozwolone. W chwili obecnej obowiązują cztery tego typu rozporządzenia. Są to tzw. wyłączenia grupowe.
Przeczytaj też: Jakie obowiązki ma przedsiębiorca wobec przeciętnego konsumenta
Zgodnie z ustawą, jeśli okaże się, że porozumienie korzysta wyłączenia, należy umorzyć postępowanie. Jednak to po stronie oskarżonego przedsiębiorcy leży ciężar dowodu, czyli udowodnienie, że przepisy wyłączające zakaz obejmują dane porozumienie.
Polecamy serwis: Przedsiębiorca w sądzie