Celem zwolnienia lekarskiego jest odzyskanie przez pracownika zdolności do pracy, dlatego w tym okresie nie może on świadczyć pracy. Za okres pobytu na zwolnieniu lekarskim pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiek chorobowy, które stanowią rekompensatę za utracone wynagrodzenie. Zdarzają się jednak przypadki niesłusznego wystawiania przez lekarzy zwolnień lekarskich lub wystawiania nadmiernie długich zwolnień . W takich sytuacjach pracodawca może zwrócić się do ZUS o przeprowadzenie kontroli zasadności orzekania o czasowej niezdolności do pracy.
Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim musi liczyć się z ewentualną kontrolą ze strony pracodawcy lub ZUS pod kątem prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego i sprawdzenia, czy nie wykonuje on czynności, które powodują przedłużenie jego choroby.
Kontrola wykorzystywania zwolnienia lekarskiego
Jeżeli na 30 listopada poprzedniego roku płatnik składek zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób, ma on obowiązek ustalania prawa do zasiłków oraz ich wypłaty. To samo dotyczy płatników, którzy nikogo nie zgłaszali do ubezpieczenia chorobowego na 30 listopada poprzedniego roku, ale w pierwszym miesiącu zgłoszenia do ubezpieczeń zgłosili powyżej 20 osób. Tacy płatnicy są zobowiązani do kontrolowania prawidłowości wykorzystywania przez ubezpieczonych zwolnień od pracy zgodnie z celem ich wydania oraz są zobowiązani do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
W przypadku zgłaszania do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych taką kontrolę przeprowadza ZUS, pod warunkiem że kontrola nie dotyczy okresu, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby.
Kontrolę pracownika może przeprowadzić sam pracodawca. Zazwyczaj zadanie to zostaje wyznaczone innemu pracownikowi. Nie ma też przeszkód, aby kontrolę przeprowadzała osoba niezwiązana bezpośrednio z płatnikiem stosunkiem prawnym, a więc np. pracownik podmiotu, któremu płatnik powierzył wykonanie tej czynności. Jednak pracownik lub osoba przeprowadzająca kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich musi otrzymać upoważnienie.
Kontrola zwolnienia lekarskiego powinna być dokonywana szczególnie w przypadku osób, które:
- często korzystają z krótkotrwałych zwolnień lekarskich od pracy,
- uzyskują kolejne zaświadczenia lekarskie od różnych lekarzy,
- korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych,
- były już pozbawione prawa do wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego w związku z niewłaściwym wykorzystywaniem zwolnień lekarskich od pracy.
Podczas przeprowadzania kontroli pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim należy zwrócić szczególną uwagę, czy pracownik podczas zwolnienia lekarskiego:
- nie wykonuje pracy zarobkowej,
- nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
Osoba kontrolująca może przeprowadzić kontrolę zwolnień lekarskich w:
- miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej - w przypadku pracownika, który pracuje również u innego pracodawcy albo prowadzi działalność gospodarczą,
- miejscu zamieszkania,
- miejscu czasowego pobytu - jeżeli osoba w trakcie zwolnienia lekarskiego przebywa pod innym adresem niż w miejscu zamieszkania; ta informacja powinna być podana w zaświadczeniu lekarskim ZUS ZLA lub e-ZLA w rubrykach dotyczących danych adresowych,
- innym miejscu, jeżeli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.
Należy pamiętać, że taka kontrola może być przeprowadzona w każdym momencie, bez ustalania jej terminów z góry.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł:
W jaki sposób można zakwestionować zwolnienie lekarskie pracownika
W artykule omówiono również kontrolę zasadności orzekania o czasowej niezdolności do pracy.