Uprawnienia pracownika, który podnosi swoje kwalifikacje, są różne w zależności od tego, czy pracodawca wyraża na to zgodę i sam inicjuje rozwój pracownika, czy po prostu zezwala na pewne dodatkowe aktywności pracownika. Pracodawca może bowiem zarówno sam finansować pewne szkolenia, tworzyć pracownikowi możliwości do udziału w kursach, lecz także po prostu dostosować czas pracy pracownika do jego nowych zajęć, ewentualnie tymczasowo zwalniać lub usprawiedliwiać nieobecności w pracy, spowodowane podnoszeniem kwalifikacji.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Urlopy szkoleniowe
Najbardziej widoczną różnicą w tych dwóch postawach jest prawo pracownika do wynagrodzenia. Gdy podnoszenie kwalifikacji odbywa się z aprobatą pracodawcy, urlop udzielony pracownikowi na przystąpienie do poszczególnych egzaminów (maturalnego, potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, obrona dyplomowa) jest płatny. Jednak jeśli pracodawca nie podejmuje inicjatywy w zakresie podnoszenia szkoleń pracownika, urlop udzielany jest bezpłatnie.
Urlopy tego typu nie podlegają tym samym regulacjom, co urlop wypoczynkowy. Pracownikowi nie należy się ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop szkoleniowy, a niewykorzystany nie przechodzi na następny rok. Jedynie wynagrodzenie przysługujące za dni urlopu szkoleniowego oblicza się analogicznie dla urlopu wypoczynkowego.
Mobbing jako zjawisko szkodliwe dla pracownika i pracodawcy
Warunki na piśmie
W celu uniknięcia późniejszych nieporozumień, szczegółowe warunki, na jakich odbywa się kształcenie pracownika, powinny być zawarte w dodatkowej umowie, sporządzonej na piśmie. Taka forma jest istotna zwłaszcza, jeśli pracodawca zamierza pokryć wydatki na szkolenie pracownika, gdyż stanowi to pewne odzwierciedlenie sumy i ułatwia ewentualne rozliczenie z pracownikiem.
Wyjątkowo nie trzeba sporządzać pisemnej umowy w sytuacji, gdy pracownik od końca okresu szkoleniowego będzie pracował u danego pracodawcy krócej niż 3 lata.
Gry szkoleniowe metodą podnoszenia kwalifikacji w firmie
Składki i podatki
Jeśli pracownik kształci się za zgodą i z inicjatywy pracodawcy, a inicjatywa ta wyraża się w formie dodatkowego dofinansowania, zwiększa się wówczas przychód ze stosunku pracy. Suma ta jest jednak zwolniona z odprowadzania podatku dochodowego, nie wpływa także na wysokość odprowadzanych składek na ubezpieczenie. Zwolnienie to jednak nie przysługuje, gdy pracownik podnosi swoje kwalifikacje bez inicjatywy pracodawcy i zdobywa pieniądze z niezależnych źródeł.
Rozliczenie z pracownikiem
Nie zawsze wydatki poniesione przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji będą dane na zawsze. Prawo przewiduje sytuacje, gdy pracownik może być zobowiązany do zwrotu tej sumy. Dzieje się to, gdy:
- pracownik bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie ich podnoszenie,
- pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika lub za wypowiedzeniem w terminie krótszym niż 3 lata od ukończenia podnoszenia kwalifikacji,
- pracownik rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia ze względu na orzeczenie lekarskie o szkodliwości wykonywanej pracy, a pracodawca w określonym czasie nie przeniesie pracownika do innej pracy; rozwiązanie umowy musi nastąpić w terminie krótszym niż 3 lata od ukończenia podnoszenia kwalifikacji.
Dofinansowanie do urlopu wypoczynkowego pracownika
Zakaz dyskryminacji
Pracodawca ma zakaz dyskryminacji pracowników w zakresie udzielania swojej zgody i aprobaty na podnoszenie ich kwalifikacji. Stosując dobór pracowników wysyłanych na szkolenia, powinien opierać się na jawnych, obiektywnych i merytorycznych kryteriach. Stosunki osobiste między pracownikiem i pracodawcą nie powinny mieć żadnego wpływu na kształt personalny zespołu udającego się na dodatkowe kursy. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy szkolenie jest formą nagrody lub trzeba wykazać się specjalistycznymi umiejętnościami, by zostać jego słuchaczem.