W Unii Europejskiej nie ma jednego systemu emerytalno-rentowego. Prawo unijne nie ingeruje w zasady, na jakich państwa członkowskie przyznają świadczenia emerytalno-rentowe. Każde państwo członkowskie samo określa rodzaje świadczeń oraz warunki nabywania uprawnień do tych świadczeń, decyduje o wieku emerytalnym, stażu wymaganym do nabycia uprawnień do świadczeń oraz o wysokości świadczeń. Osoba, która pragnie uzyskać emeryturę lub rentę w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej, musi spełnić warunki wymagane do nabycia uprawnień do świadczeń, określone przepisami prawnymi tego państwa.
Unijne przepisy prawne mają na celu zagwarantowanie, że osoby korzystające z prawa swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej, tj. takie, które pracowały i z tego tytułu podlegały ubezpieczeniu w rożnych państwach członkowskich lub zmieniały swoje miejsce zamieszkania, przenosząc się z jednego do drugiego państwa członkowskiego, nie znajdą się w gorszej sytuacji niż osoby, które całe życie pracowały lub mieszkały wyłącznie w jednym państwie członkowskim.
Dotyczy to w szczególności osób, które pracowały (były ubezpieczone) w więcej niż jednym państwie członkowskim i z tego tytułu ubiegają się o przyznanie świadczeń emerytalno-rentowych. Unia Europejska koordynuje systemy zabezpieczenia społecznego państw członkowskich.
Unijna koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego
Unijna koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego polega na wprowadzeniu takich regulacji prawnych, które eliminują sytuacje niekorzystne dla uprawnień z zakresu zabezpieczenia społecznego osób migrujących w obrębie Unii Europejskiej. Chodzi o to, aby osoba, która pracowała w rożnych państwach członkowskich czy też przesiedliła się w obrębie UE z jednego państwa do drugiego, nie była w zakresie tych uprawnień w gorszej sytuacji niż osoba, która całe życie pracowała i mieszkała w jednym państwie członkowskim.
Unijne przepisy o koordynacji w odniesieniu do osób ubiegających się o emeryturę lub rentę regulują tylko „sytuacje międzynarodowe”, tzn. wskazują, jak należy ustalić uprawnienia do świadczeń oraz ich wysokość, jeżeli osoba zainteresowana posiada w co najmniej dwóch państwach członkowskich okresy ubezpieczenia (lub zamieszkania, gdyż w niektórych państwach uprawnienia emerytalne zależą od zamieszkania na terytorium danego państwa) albo jeżeli była ubezpieczona w jednym państwie, a mieszka w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.
Polecamy: ZUS Z-3b - zaświadczenie płatnika składek - nowy druk ZUS 2012/2013
Których państw dotyczy unijna koordynacja świadczeń emerytalno-rentowych?
Unijna koordynacja świadczeń emerytalno-rentowych dotyczy:
- państw członkowskich Unii Europejskiej, którymi są: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy, jak również ich następujących terytoriów zależnych, terytoriów zamorskich i terytoriów autonomicznych:
- Gibraltaru – w odniesieniu do Wielkiej Brytanii,
- Azorów i Madery – w odniesieniu do Portugalii,
- Gujany Francuskiej, Reunion, St. Pierre-et-Miquelon, Gwadelupy i Martyniki – w odniesieniu do Francji,
- Balearow, Wysp Kanaryjskich, Ceuty i Melilli – w odniesieniu do Hiszpanii;
- państw niebędących członkami Unii Europejskiej, należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Islandii, Liechtensteinu, Norwegii – oraz Szwajcarii.
Polecamy: Diety za podróże krajowe i zagraniczne w 2012 r.
Przepisy wspólnotowe o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nie obowiązują jednak na terytorium:
- Grenlandii i Wysp Owczych – w odniesieniu do Danii,
- Wysp Normandzkich i Wyspy Man – w odniesieniu do Wielkiej Brytanii.
Artykuł jest fragmentem publikacji: EMERYTURY I RENTY Z ZUS W ŚWIETLE PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ.
Źródło: ZUS