Przepisy kodeksu pracy o telepracy zawierają wiele ustawowych gwarancji dla telepracownika. Nie może być w jakikolwiek sposób dyskryminowany z powodu podjęcia lub odmowy podjęcia pracy w formie telepracy. Chodzi tu przede wszystkim o zasadę dobrowolności i związany z nią zakaz wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z powodu niewyrażenia przez pracownika zgody na wykonywanie pracy w formie telepracy (art. 67(7) § 3 k.p.), jak również w razie zaprzestania wykonywania pracy w takiej formie (art. 67(8)-67(9) k.p.).
Istotne znaczenie ma również ochrona prywatności telepracownika w czasie przeprowadzania kontroli wykonywania pracy lub w celu inwentaryzacji albo naprawy powierzonego sprzętu (art. 67(14) § 2 k.p.). Jeżeli praca jest wykonywana w domu telepracownika kontrola taka może być przeprowadzana za uprzednią zgodą telepracownika wyrażoną na piśmie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość (art. 67(14) § 2 k.p.).
Polecamy: Zatrudnianie pracowników w formie telepracy - prawa i obowiązki pracodawcy
Artykuły 67(15) i 67(16) k.p. wprowadzają dalsze szczegółowe gwarancje. Zgodnie z nimi telepracownika tak samo ma prawo do awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Ponadto, ma prawo przebywania na terenie zakładu pracy i kontaktowania się z innymi pracownikami oraz korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej. W stosunku do telepracownika należy odpowiednio stosować przepisy określające prawa i obowiązki wszystkich pracowników. Tytułem przykładu można wskazać, iż na tych samych zasadach korzysta z prawa do urlopu, można z nim także zawrzeć umowę o zakazie konkurencji.
Na telepracowniku spoczywają te same obowiązki, które dotyczą ogółu pracowników, w szczególności wskazane w art. 100 k.p. Zgodnie z nim pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Pracownik jest obowiązany w szczególności:
- przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
- przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
- przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
- dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
- przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
- przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Polecamy: Składki ZUS 2012
W związku ze specyfiką pracy w formie telepracy przepis art. 67(12) oraz 67(13) k.p. nakładają na telepracownika również inne dodatkowe obowiązki niezbędne do efektywnego wykonywania pracy, polegające na:
- przekazywaniu pracodawcy informacji niezbędnych do porozumiewania się z nim za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość; taki sam obowiązek został nałożony również na pracodawcę;
- potwierdzeniu na piśmie zapoznania się z zasadami ochrony danych przekazywanych telepracownikowi; telepracownik jest obowiązany do ich przestrzegania; zasady ochrony danych przekazywanych telepracownikowi określa pracodawca, który również- w miarę potrzeby- przeprowadza instruktaż i szkolenie w tym zakresie.
Niewątpliwie, telepraca umożliwia pracownikom łatwiejsze pogodzenie obowiązków służbowych ze sprawami osobistymi i rodzinnymi. Szkoda, że ze względu na archaiczne przepisy BHP obowiązujące w Polsce jej zalety są niezwykle rzadko wykorzystywane- wykonuje ją jedynie 3% pracowników (dla porównania w Europie 15%).