Telepracą jest praca, która może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (art. 67(5) kodeksu pracy). Natomiast telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w warunkach określonych powyżej i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Szczególne obowiązki pracodawcy zostały określone w art. 67(11) k.p. Przepis ten ma charakter względnie obowiązujący, czyli znajduje zastosowanie, gdy strony w umowie nie zawarły odmiennych postanowień. Zgodnie z nim pracodawca jest zobowiązany do:
- dostarczania telepracownikowi sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniającego wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego kodeksu pracy (bhp),
- ubezpieczenia sprzętu,
- pokrycia kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu,
- zapewnienia telepracownikowi pomocy technicznej i niezbędnych szkoleń w zakresie obsługi sprzętu.
Na pracodawcach, którzy zatrudniają telepracowników, spoczywają ponadto ogólne obowiązki w zakresie bhp. Jeżeli jednak pracownik wykonuje pracę we własnym domu, powinności pracodawcy powinny być nieco ograniczone.
Polecamy: Odpowiedzialność z tytułu chorób zawodowych
I tak, stosownie do art. 67(17) k.p., nie ma on obowiązku:
- dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy, określonego w art. 212 pkt 4 k.p.,
- określonego w rozdziale III działu dziesiątego .p. (przepisy dotyczące obiektów budowlanych i pomieszczeń pracy),
- zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych, określonego w art. 233 k.p.
Trzeba w tej materii wskazać, iż pracodawcę obowiązuje rozporządzenia MPiPS z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Warto przy tym zaznaczyć, że przepisy tego rozporządzenia znajdują zastosowanie tylko wobec telepracowników, którzy spędzają przed ekranem komputera co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Nakłada ono na pracodawcę liczne obowiązki w zakresie bhp oraz organizacji pracy.
Polecamy: Emerytura w niższym wieku emerytalnym a wcześniejsza emerytura
Podstawowym prawem pracodawcy jest kontrolowanie wykonywania pracy przez telepracownika w miejscu jej wykonywania. Jeżeli praca jest wykonywana w domu, pracodawca ma prawo (za uprzednią zgodą telepracownika wyrażoną na piśmie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość) przeprowadzać kontrolę:
- wykonywania pracy,
- w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji,
- w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pierwszą kontrolę przeprowadza się na wniosek telepracownika przed rozpoczęciem przez niego wykonywania pracy. Natomiast sposób przeprowadzania następnych kontroli pracodawca dostosowuje do miejsca wykonywania pracy i jej charakteru. Należy jednak pamiętać, że wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.