Według definicji Uor (art. 3 ust. 1 pkt 15) za środki trwałe przyjmuje się rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, które są kompletne, zdatne do użytkowania i przeznaczone na potrzeby Jednostki. Tak więc do środków trwałych możemy zaliczyć m.in.: nieruchomości (grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntów, budowle i budynki), maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu, ulepszenia w obcych środkach trwałych oraz inwentarz żywy. Natomiast w myśl MSR 16 za środki trwałe przyjmujemy te aktywa trwałe, których oczekiwany czas wykorzystywania jest dłuższy niż rok oraz są one wykorzystywane na potrzeby Jednostki do jej celów statutowych. Dodatkowym warunkiem ujęcia rzeczowych aktywów trwałych jest przekonanie, iż przyniosą one korzyści ekonomiczne Jednostce w czasie ich eksploatacji.
Wycena początkowa środków trwałych
Zgodnie z polskim prawem bilansowym środki trwałe wyceniamy według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości po zaktualizowanej wycenie środka trwałego, która została pomniejszona o odpisy amortyzacyjne/umorzeniowe jak również o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Natomiast środki trwałe w budowie wyceniane są na podstawie wszystkich poniesionych kosztów, pozostających w bezpośrednim związku z nabyciem oraz ulepszeniami (modernizacjami środków trwałych w budowie), które zostały następnie pomniejszone o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Tak więc, ustalając wartość netto danego środka trwałego, kierujemy się następującymi zasadami: sumujemy wszystkie koszty poniesione z tytułu nabycia bądź też wytworzenia danego środka trwałego, dodajemy do nich wszystkie ulepszenia (modernizacje środków trwałych) oraz odwrócenia odpisów z tytułu utraty wartości, natomiast odejmujemy odpisy umorzeniowe, jak i odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Zobacz serwis: Prawo dla firm
Zgodnie z MSR 16 możemy wyceniać środki trwałe według modelu kosztowego bądź też modelu przeszacowania. W przypadku modelu kosztowego wartość netto środka trwałego wylicza się ze wzoru:
Cena nabycia + ulepszenia oraz wszystkie inne koszty, które są bezpośrednio powiązane z inwestycją w dany środek trwały (w tym m.in. np. koszty finansowania zewnętrznego, MSR 23) – (minus) amortyzacja – (minus) odpisy aktualizujące = wartość netto.
Dla modelu przeszacowania mamy zaś: Cena nabycia – amortyzacja – trwała utrata wartości + okresowe przeszacowania do wartości godziwej = wartość netto.
Przy czym za cenę nabycia rozumiemy kwotę należną kontrahentowi, która została powiększona o koszty transportu, załadunku, rozładunku, montażu, koszty ubezpieczenia, opłaty skarbowe oraz inne bezpośrednio dające się przypisać koszty.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Środki trwałe według krajowego i międzynarodowego prawa bilansowego – w zarysie
W artykule omówiono również problematykę utraty wartości środków trwałych.