Do końca 2008 r. obowiązywała zasada, że zwrot pożyczki lub kredytu nie powoduje zapłaty podatku. Co więcej zapłacone odsetki to koszt podatkowy, co w praktyce wyklucza możliwość zapłacenia podatku w związku z np. zaciągnięciem kredytu. Wygenerowanie przez spłatę kredytu przychodu jest jednak możliwe w pożyczkach i kredytach denominowanych w walutach obcych.
Przychód może osiągnąć zarówno korzystający z cudzego kapitału jak i osoba udzielająca kredytu lub pożyczki. Przychodem z działalności gospodarczej są przychody osiągnięte w związku ze zwrotem lub otrzymaniem pożyczki (kredytu), jeżeli pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, w dwóch przypadkach.
Zobacz: Gdy faktura zawiera błędy - porada
PRZYPADEK 1. PRZYCHÓD OSIĄGA WŁAŚCICIEL KAPITAŁU (np. pożyczkodawca)
Pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości wyższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu). Przychód powstaje w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwróconego kapitału a kwotą udzielonej pożyczki (kredytu).
PRZYPADEK 2. PRZYCHÓD OSIĄGA KORZYSTAJĄCY Z KAPITAŁU (np. pożyczkobiorca)
Pożyczkobiorca (kredytobiorca) zwraca tytułem spłaty pożyczki (kredytu) środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu). Przychód powstaje w wysokości różnicy pomiędzy kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.
O powstaniu przychodu lub kosztu decydują zmiany kursy waluty obcej między momentem otrzymania a spłaty kredytu lub pożyczki. (wypłata jest w innej waluta, w której denominowany jest kredyt).
Pożyczka inwestycyjna denominowana w euro została udzielona przy kursie 4 zł. Wartość pożyczki 100 000 euro. Wypłacone zostało 400 000 zł. Zwrot pożyczki nastąpił jednorazowo przy kursie 3 zł za 1 euro. Pożyczkobiorca osiągnął przychód w kwocie 100 000 zł. Zaciągając pożyczkę otrzymał 400 000 zł a zwrócił 300 000 zł.
Powstanie przychodu w opisany sposób może w przykry sposób zaskoczyć przedsiębiorcę. Natomiast może on również ponieść koszt.
Przedsiębiorca udzielił pożyczki w kwocie 400 000 zł przy kursie euro 4 zł. Otrzymał zwrot pożyczki w kwocie 300 000 zł przy kursie 3 zł. Jego koszt podatkowy wyniesie 100 000 zł.
Kosztem uzyskania przychodów nie jest co prawda spłata pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Ale kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej w dwóch sytuacjach.
Zobacz: Co to jest dowód księgowy?
PRZYPADEK 1. KOSZT PONOSI KORZYSTAJĄCY Z KAPITAŁU (np. pożyczkobiorca)
Pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu).
PRZYPADEK 2. KOSZT PONOSI WŁAŚCICIEL KAPITAŁU (np. pożyczkodawca)
Pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.
Tomasz Król
ekspert z zakresu prawa gospodarczego