Jak było do końca 2013 roku?
Jeszcze do końca starego roku przepisy jednoznacznie regulowały zarówno definicję towarów używanych, jak i kwestię dotyczącą zwolnienia z podatku VAT przy ich sprzedaży. Przedsiębiorcy bowiem mogli skorzystać ze wspomnianego zwolnienia, gdy w stosunku do sprzedawanych towarów używanych nie przysługiwało im prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jednak istotna w tej sytuacji była również interpretacja znaczenia pojęcia towarów używanych. Ustawodawca, aby ją ułatwić, określił dokładną ich definicję w art. 43 ust. 2, która brzmiała: “Przez towary używane (...) rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel”. Dodatkowo warto wspomnieć, iż sugerując się przepisami wstępnymi do ustawy, towarami są także środki trwałe oraz wyposażenie przedsiębiorstwa.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Jak wynika więc z przytoczonego fragmentu, jeżeli przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT dysponował towarami lub posiadanym majątkiem firmowym jak właściciel przez co najmniej pół roku, a w stosunku do nich nie istniało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, wówczas mógł być zwolniony z VAT przy ich sprzedaży. Przykładem obrazującym powyższe stwierdzenia może być czynny podatnik VAT, który zamierzał sprzedać wcześniej wprowadzony do ewidencji środków trwałych samochód osobowy, którego nabycie poświadczała faktura VAT marża. Zatem jeżeli pojazd był wykorzystywany przez co najmniej pół roku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, wówczas przedsiębiorcy przysługiwało zwolnienie z VAT.
Warto przytoczyć wyrok NSA z dnia 28 lutego 2013 r. (sygn. akt I FSK 627/12), w którym stwierdził, iż uzależnianie prawa do zwolnienia przy sprzedaży towarów od okresu ich użytkowania jest niezgodnie z regulacjami Dyrektywy 2006/112/WE. Jego zdaniem przepisy ustawy o VAT, które omawiały tę kwestię, wykraczały poza jednoznaczną treść normy art. 136 lit. b ww. dyrektywy, która nie zastrzega warunków dotyczących okresu używania towarów. W praktyce jednak organy podatkowe brały pod uwagę przepisy korzystniejsze dla podatników, czyli stosowanie zwolnienia według ustawy.
Podstawa zwolnienia nie zawsze na fakturze podatnika zwolnionego z VAT
Obecna zmiana na niekorzyść podatników
Nowe regulacje ustawy, które weszły w życie wraz z początkiem 2014 roku, zdecydowanie przemawiają na niekorzyść osób prowadzących działalność gospodarczą, którzy są zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT. Jest to spowodowane przede wszystkim całkowitą likwidacją definicji towarów używanych - poprzez uchylenie art. 43 ust. 2 - oraz zmiany w zakresie zastosowania zwolnienia z podatku VAT przy ich sprzedaży.
Obecnie obowiązujący art. 43 ust. 1 pkt 2 stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu ich nabycia, importu lub wytworzenia nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jak można zauważyć, nie ma już znaczenia okres użytkowania przez przedsiębiorcę towarów oraz składników majątku, bowiem ze zwolnienia może skorzystać wówczas, gdy były one wykorzystywane w działalności zwolnionej z podatku VAT. Warunkiem umożliwiającym zastosowanie zwolnienia przy sprzedaży omawianych towarów - jaki pozostał i obowiązuje obecnie - jest brak wystąpienia prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT. Zatem przepisy ustawy zostały zbliżone do regulacji wynikających z przytoczonej wcześniej dyrektywy unijnej.
W związku z powyższym, wcześniej wspomniany podatnik, który zamierza sprzedać samochód osobowy nabyty na fakturę VAT marża, będzie mógł nie naliczać podatku VAT jedynie w przypadku, gdy pojazd wykorzystywano w czynnościach zwolnionych z opodatkowania VAT.
Przeliczanie faktur w walutach obcych dla celów VAT 2014
Konsekwencje dla przedsiębiorców
Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług może niekorzystnie wpłynąć na podatników w zakresie sprzedaży środków trwałych oraz wyposażenia posiadanego w majątku przedsiębiorstwa. Ogranicza bowiem w znacznym stopniu możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT, co może w efekcie doprowadzić do podwyższenia cen sprzedaży. Niestety - osoby, które nie zdążyły ze zbyciem składnika majątku przed końcem 2013 roku muszą liczyć się z obowiązkiem opodatkowania sprzedaży, jeżeli ów składnik nie był wykorzystywany na potrzeby działalności zwolnionej.
VAT od rzeczy używanych w 2014 roku
Autor: Karolina Piątkowska