Każda aktywność gospodarcza ma swoją odrębną specyfikę, która przesądza o dokonywanych działaniach inwestycyjnych. Nie ma więc z góry ustalonego, niezmiennego katalogu składników materialnych i niematerialnych, które można by z góry przypisać do każdego funkcjonującego w gospodarce przedsiębiorstwa (którego istnienie jest niezbędne dla uznania osoby za przedsiębiorcę), bez względu na to kto i w jakim celu go prowadzi. W doktrynie prawa podkreśla się niezwykłą wagę przypisywaną funkcjonalnemu związkowi występującemu pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku przedsiębiorstwa.
Dlatego też to, jakie środki trwałe, oraz wartości niematerialne i prawne nabędziemy, w jakie składniki wyposażenia, środki pieniężne i pozostałe aktywa je wyposażymy, będzie zależało od celu, jaki te wszystkie składniki będą spełniały łącznie. Słowo łącznie gra tutaj kluczową rolę. Oznacza bowiem, iż brak (np.: nie nabycie) przedmiotowo istotnego składnika spowoduje, iż albo nie będziemy mieć do czynienia z przedsiębiorstwem, albo zostanie ono pozbawione cech pozwalających na skuteczne działanie (tzw. podmiot upośledzony).
Takie rozumienie przedsiębiorstwa zawarte jest w treści art. 551 Kodeksu Cywilnego, do którego odsyłają przepisy podatkowe. W myśl tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Polecamy: Czy przedsiębiorca może nagrywać rozmowy z kontrahentami?
Obejmuje ono w szczególności:
• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
• własność nieruchomości lub ruchomości, w tym: urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości, oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
• koncesje, licencje i zezwolenia;
• patenty i inne prawa własności przemysłowej;
• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
• tajemnice przedsiębiorstwa;
• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wyrażenie w szczególności ma tutaj odmienne znaczenie niż to, które zwykle nadają mu interpretatorzy ustaw. Zwykle bowiem wyrażenie to oznacza, iż wszystkie wymienione powyżej elementy są niezbędne dla wypełnienia hipotezy przepisu. Zaś w art. 551 Kodeksu Cywilnego wymienione są najbardziej charakterystyczne składniki występujące w przedsiębiorstwie. Jednak nie wszystkie zawsze występują, a często występują zupełnie inne elementy tu nie wymienione. W każdym razie zawsze niezbędna jest indywidualna analiza konkretnych okoliczności sprawy.
Dla przykładu, mogą istnieć przedsiębiorstwa pozbawione składników majątkowych, zaś wyposażone wyłącznie w prawa lub posiadające wyłącznie pewne wartości niematerialne, takie jak „klientelę”, „goodwill”, „know-how”.
Z drugiej strony mogą istnieć przedsiębiorstwa posiadające wyłącznie rzeczy, a nawet jedną rzecz, o ile tylko ta jedna rzecz jest niezbędna do efektywnego funkcjonowania przedsiębiorstwa w obrocie.
Polecamy: Jak założyć własną firmę?