Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane w ratach równych co miesiąc, kwartał lub jednorazowo na koniec roku. Metoda liniowa polega na dokonywaniu co miesiąc odpisów amortyzacyjnych w ratach równych, rozpoczynając od miesiąca następnego po miesiącu, w którym lokal został wprowadzony do ewidencji. Odpisów dokonuje się aż do chwili, gdy ich wartość zrówna się z wartością początkową mieszkania lub do momentu zbycia lokalu lub jego likwidacji.
Stawka amortyzacyjna określona w wykazie stawek amortyzacyjnych wynosi dla lokali mieszkalnych 1,5 procent. Warto zwrócić uwagę, że odpisów amortyzacyjnych od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej dokonuje się przy zastosowaniu rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5 procent. Przy ustalaniu wartości początkowej tych praw podatnicy mogą stosować zasadę określoną w art. 22g ust. 10 ustawy (wartość początkowa stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych budynku lub lokalu i kwoty 988 zł), z tym, że wówczas roczna stawka amortyzacyjna wynosi 1,5 procent.
Dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z wykazu wynosi 2,5 proc., minimalny okres amortyzacji oblicza się, odejmując od 40 pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych. Tak ustalony okres nie może być jednak krótszy niż dziesięć lat.
Polecamy: Jak założyć spółkę z o.o.?
Budynkiem (lokalem) niemieszkalnym jest między innymi budynek biurowy, wykorzystywany jako miejsce pracy dla działalności biura czy sekretariatu lub innych o charakterze administracyjnym. Budynkiem (lokalem) o charakterze mieszkalnym, jest obiekt budowlany, z którego co najmniej połowa całkowitej powierzchni jest wykorzystywana do celów mieszkalnych (np. budynek jednorodzinny, o dwóch mieszkaniach). W przypadku przeznaczenia części lub całości powierzchni lokalu mieszkalnego na cele prowadzonej działalności gospodarczej, znajdującego się w bloku mieszkalnym (z którego to budynku co najmniej połowa powierzchni użytkowej przeznaczona jest do celów mieszkalnych), stawką właściwą do dokonania amortyzacji będzie 1,5 procent.
Jeśli podatnik udowodni, że przed nabyciem lokal wykorzystywany był co najmniej 60 miesięcy (5 lat) lub poniósł nakłady na wykończenie tego lokalu w wysokości co najmniej 30 proc. wartości początkowej przed wprowadzeniem tego lokalu do ewidencji, ma prawo do zastosowania podwyższonej stawki amortyzacji wynoszącej maksymalnie 10 procent. Przez nakłady na ulepszenie należy rozumieć wszelkie wydatki związane z wykończeniem lokalu, jak również ze stałą zabudową (np. szaf wnękowych), przeznaczone na potrzeby działalności gospodarczej. Do wydatków związanych z wykończeniem lokalu można zaliczyć wydatki takie jak zakup terakoty, glazury, usługę remontową, zakup farb, parkietu etc.
Należy pamiętać, że w przypadku ponoszenia przez podatnika nakładów na dostosowanie lokalu do własnych potrzeb, w tym również związanych z działalnością gospodarczą, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu wydatków związanych z działalnością gospodarczą, w części, w jakiej wydatki te związane są z działalnością podatnika.
Polecamy: Czy warto prowadzić działalność w domu?
W przypadku wydatków remontowych czy modernizacyjnych związanych z częścią mieszkania przeznaczoną na cele prywatne podatnika, podatnik ma prawo wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o zwrot podatku VAT (zwrot ten wynosi około 15 proc. kwoty netto od większości wydatków remontowych).
Podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą przeznaczył 30 proc. powierzchni zakupionego lokalu mieszkalnego na prowadzenie działalności gospodarczej. Przed oddaniem do używania lokalu ponoszone będą wydatki na dostosowanie lokalu do potrzeb podatnika (mieszkanie było w stanie do remontu lub deweloperskim), w związku z tym podatnikowi przysługuje odliczenie podatku VAT wynoszące 30 proc. z tytułu poniesionych wydatków. Jednocześnie podatnikowi temu przysługuje prawo do wystąpienia z wnioskiem o zwrot podatku VAT w pozostałych 70 proc. prywatnie.
Polecamy: Jak ustalana jest wartość początkowa mieszkania?
Autor: Dorota Kępka, księgowa Tax Care