Nowa umowa między Polską a Czechami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, została podpisana 13 września 2011 r. Umowa wchodzi w życie 1 stycznia 2013 r. i zastąpi umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisaną w Warszawie 24 czerwca 1993 r. Każda zmiana wprowadzona do umowy wiąże się z konkretnymi konsekwencjami dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Poniżej przedstawiamy szczegółową prezentację zakresu zmian dotyczącą poszczególnych elementów umowy, przygotowaną przez ekspertów firmy Accace.
Przedmiot umowy
Nowa umowa nie obejmie swoim zakresem podatków od posiadania majątku oraz podatku od przyrostu majątku. W szczególności usunięte zostały zapisy dotyczące polskiego podatku rolnego oraz czeskiego podatku od nieruchomości, które do tej pory były objęte postanowieniami starej umowy. Wyłączenie podatków od posiadania majątku z zakresu przedmiotowego nowej umowy stwarza teoretyczną możliwość podwójnego opodatkowania posiadanego majątku. Jest to jedynie zagadnienie teoretyczne, bowiem posiadany majątek (w szczególności nieruchomości) jest co do zasady opodatkowany w miejscu jego położenia. Nowa umowa dopuszcza natomiast podwójne opodatkowanie przyrostu majątku. Dotyczyć to będzie w szczególności możliwości podwójnego opodatkowania otrzymanych spadków i darowizn.
Zgodnie z nową umową do istniejących podatków objętych jej zakresem należą w szczególności zarówno polski jak i czeski podatek dochodowy od osób fizycznych oraz osób prawnych. Zgodnie z intencją stron lista ta ma mieć jedynie charakter przykładowy. W związku z tym jej zakresem mogą zostać objęte również inne podatki zarówno te istniejące, jak i mogące powstać w przyszłości.
Polecamy: Jak założyć spółkę z o.o. w Czechach
Nowość - koncepcja zakładu usługowego
Nowa umowa wprowadza koncepcję tzw. zakładu usługowego. Zakład taki powstanie, gdy przedsiębiorstwo świadczy na terenie drugiego państwa usługi (np. usługi doradcze lub menadżerskie) przez okres lub okresy przekraczające łącznie sześć miesięcy w jakimkolwiek dwunastomiesięcznym okresie. Zatem, zmiana definicji zakładu może nieść ze sobą ryzyko powstania zakładu w drugim państwie przy świadczeniu usług: szkoleniowych, serwisowych, utrzymania ruchu, implementacji systemów komputerowych itp. W konsekwencji zmiana definicji zakładu może spowodować konieczność opodatkowania dochodów z takiego zakładu w państwie, w którym podatnik świadczy usługi.
Stawki podatku u źródła
Nowa umowa przewiduje jednolitą stawkę podatku u źródła od wypłacanych dywidend w wysokości 5%. Według zasad starej umowy 5% stawka występuje wówczas, gdy odbiorcą dywidendy jest spółka, której udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendę wynosi, co najmniej 20%. W pozostałych przypadkach – 10%. Kolejną zmianą jest zmniejszenie maksymalnej stawki podatku u źródła od wypłacanych odsetek do wysokości 5% (stara umowa przewiduje stawkę w wysokości 10%). Zgodnie z nową umową nastąpi natomiast zwiększenie stawki podatku u źródła od wypłacanych należności licencyjnych do wysokości 10%, podczas gdy stara umowa przewiduje stawkę w wysokości 5%.
Polecamy: Jakie są podstawowe prawa konsumenta w Czechach
„Należności licencyjne” na nowo
Nowa umowa zmienia definicję „należności licencyjnych”. Zakresem definicji objęte będą należności uzyskiwane w związku z korzystaniem lub prawem do korzystania z praw autorskich, filmów lub taśm transmitowanych w radiu lub telewizji, patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego, a także urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego oraz za informacje związane z doświadczeniem zawodowym w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. Na tle obowiązywania poprzedniej umowy pojawiły się wątpliwości co do objęcia definicją należności licencyjnych programu komputerowego. Nowe brzmienie przepisu zostało wprowadzone w celu rozwiania tych wątpliwości.
Poprzednia definicja wzorowana była na art. 12 Modelowej Konwencji OECD. Zgodnie z nią należności licencyjne oznaczały należności uzyskiwane „z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania każdego prawa autorskiego do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego (…)”. Problem stanowiło uznanie programu komputerowego za dzieło literackie, artystyczne lub naukowe. Strony umowy zrezygnowały z tego wyliczenia, poprzestając na określeniu, iż należności licencyjne obejmują należności uzyskiwane w związku z korzystaniem lub prawem do korzystania z praw autorskich. Pozwoli to na objęcie zakresem definicji również należności z tytułu korzystania z programu komputerowego jako szczególnego rodzaju dzieła objętego ochroną praw autorskich.
Podatek u źródła
Nowa umowa wprowadza zwolnienie z podatku u źródła dla odsetek wypłacanych z tytułu pożyczek lub kredytów udzielonych przez bank. Zwolnienie to w odniesieniu do odsetek jest zgodne ze stanowiskiem Komisji Europejskiej, przyczynia się bowiem do likwidacji transgranicznych przeszkód w przepływie kapitału i wpływa na pobudzenie rynku. Wprowadzenie zwolnienia ułatwi dostęp do pożyczek lub kredytów udzielanych przez czeskie banki spółkom polskim oraz przez polskie banki spółkom czeskim.
Korekta wtórna
Stara umowa przewiduje jedynie, że jedno z umawiających się państw może opodatkować „teoretyczne” zyski, których przedsiębiorstwo w tym państwie nie osiągnęło z powodu ustalenia pomiędzy podmiotami powiązanymi warunków innych, niż ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. Nowa umowa wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku opodatkowania „teoretycznego” zysku przez jedno państwo, drugie państwo powinno dokonać korekty podatku nałożonego w tym drugim państwie, jeżeli uzna, że suma skorygowanych zysków odpowiada zyskom, jakie by osiągnięto w przypadku transakcji dokonanych na warunkach rynkowych. Stara umowa nie przewidywała procedury korekty wtórnej. A zatem dokonanie w umawiającym się państwie korekty podstawy opodatkowania, w związku z przebiegiem transakcji w grupie kapitałowej, prowadziło do ekonomicznego podwójnego opodatkowania. Wprowadzone zmiany powinny zatem umożliwić uniknięcie podwójnego opodatkowania dochodów grup kapitałowych.
Likwidacja klauzuli tax sparing
Klauzula tax sparing w swoim zamierzeniu stanowi podatkową zachętę dla inwestycji zagranicznych. Klauzula ta zezwala na zaliczenie na poczet podatku należnego w Polsce kwoty daniny, która faktycznie nigdy nie została zapłacona w Czechach. Celem usunięcia tej klauzuli jest likwidacja ryzyka związanego z możliwymi nadużyciami ze strony podatników. Zgodnie ze stanowiskiem rządu klauzula ta nie jest skutecznym narzędziem promowania rozwoju gospodarczego w państwie źródła. Zachęca ona do inwestycji krótkoterminowych i zniechęca do inwestycji długoterminowych. Stosowanie klauzuli tax sparing zmniejsza wpływy budżetowe. Dlatego, polski rząd dąży do usunięcia klauzul tax sparing z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zostały one już usunięte z umów z Niemcami, Szwecją i Finlandią. W swoim stanowisku przekazanym sejmowi rząd argumentował również, iż „zagraniczne systemy odliczania podatku są zazwyczaj pomyślane w sposób, który pozwala zagranicznemu inwestorowi przy obliczaniu jego fikcyjnego podatku, który podlega odliczeniu, na skompensowanie, w pewnym stopniu, obniżki podatku wynikającej z określonej zachęty podatkowej podatkiem wyższym zapłaconym w tym lub innym państwie w taki sposób, że ostatecznie państwo zamieszkania lub siedziby nie pobiera żadnego dodatkowego podatku”.
Likwidacja klauzuli tax sparing spowoduje brak możliwości obniżenia realnego opodatkowania dywidend wypłacanych przez czeską spółkę wspólnikowi z Polski (tzw. agresywne planowanie podatkowe).
Wymiana informacji
Nowa umowa wprowadza tzw. klauzulę pełnej wymiany informacji. Zgodnie z brzmieniem nowych przepisów każda ze stron umowy może wystąpić do drugiego państwa o informacje, które mogą mieć istotne znaczenie dla stosowania umowy, albo dla wykonywania lub wdrażania wewnętrznego opodatkowania dotyczącego podatków. Każda ze stron zobowiązana jest do użycia wszelkich środków w celu udzielania tych informacji, nawet jeżeli druga strona nie potrzebuje tych informacji dla własnych celów podatkowych. Żadna ze stron nie może stosować ograniczeń w tym zakresie tylko dlatego, że druga strona nie ma wewnętrznego interesu w odniesieniu do takiej informacji lub dlatego, że taka informacja jest w posiadaniu banku, innej instytucji finansowej, przedstawiciela, agenta lub powiernika, albo dotyczy relacji właścicielskich w danym podmiocie. Wprowadzona klauzula umożliwi, a jednocześnie zobowiąże oba państwa do ścisłej współpracy w zakresie wymiany informacji.
Źródło: Accace