Zgodnie z art. 2 ust. 1 dyrektywy, ma ona zastosowanie do usług świadczonych przez usługodawców prowadzących przedsiębiorstwo w państwie członkowskim. W myśl dyrektywy usługowej usługodawcą jest każda osoba fizyczna będąca obywatelem któregoś z 27 państw członkowskich UE, a także każda osoba prawna wykonująca działalność usługową w państwie członkowskim UE, korzystając przy tym ze swobody przedsiębiorczości lub swobodnego przepływu usług.
Tym samym pojęcie usługodawcy w rozumieniu dyrektywy nie może ograniczać się wyłącznie do transgranicznego świadczenia usług w ramach swobodnego przepływu usług, ale powinno także obejmować sytuacje, w których podmiot gospodarczy rozpoczyna prowadzenie przedsiębiorstwa w którymś z państw członkowskich UE, aby tam dalej rozwijać swoją działalność usługową. Z drugiej strony pojęcie to nie może obejmować zakładania w państwach członkowskich UE oddziałów przez spółki z państw trzecich, nienależących do Unii.
Termin „osoba prawna” oznacza wszystkie podmioty ustanowione na mocy prawa państw członkowskich lub podlegające temu prawu, niezależnie od ich rzeczywistej formy prawnej.
„Prowadzenie przedsiębiorstwa” to zgodnie z art. 4 pkt 5 dyrektywy rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z postanowieniami art. 49 TFUE (d. art. 43 TWE), przez czas nieokreślony, z wykorzystaniem stałej infrastruktury, poprzez którą działalność polegająca na świadczeniu usług jest rzeczywiście prowadzona.
Miejsce, w którym usługodawca prowadzi przedsiębiorstwo należy określać indywidualnie dla każdego przypadku, zgodnie z wytycznymi wywodzonymi z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Pojęcie to związane jest z faktycznym prowadzeniem działalności gospodarczej przez czas nieokreślony przez stały zakład.
Polecamy: Na czym polega autonomiczne zawieszenie poboru cła?
Wymóg określony przez Trybunał Sprawiedliwości UE jest jednak spełniony także wtedy, gdy przedsiębiorstwo zostało założone na czas określony lub gdy jedynie wynajmuje ono budynek lub urządzenia, które wykorzystuje do prowadzenia swojej działalności. Natomiast wymóg może być spełniony, jeżeli państwo członkowskie wyda zezwolenie na prowadzenie działalności przez czas określony jedynie w zakresie określonych usług.
„Stały zakład” nie oznacza także konieczności działania w formie spółki zależnej, oddziału lub agencji, lecz może polegać np. na prowadzeniu biura przez personel usługodawcy lub przez osobę niezależną, ale upoważnioną do stałego działania w imieniu przedsiębiorcy. Z drugiej strony samo założenie jedynie skrzynki pocztowej nie jest jeszcze równoznaczne z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Problemy interpretacyjne może z kolei stwarzać prowadzenie przedsiębiorstwa przez jeden podmiot w kilku miejscach. W takim przypadku kluczowe jest ustalenie, z którego z tych miejsc usługa jest faktycznie świadczona. Jeżeli ustalenie tego jest niemożliwe, za miejsce prowadzenia przedsiębiorstwa należy uznać to miejsce, w którym usługodawca ma główny ośrodek swojej działalności w odniesieniu do tej konkretnie usługi.
Polecamy: Gdzie szukać informacji o podatkach obowiązujących w państwach UE?
Artykuł jest fragmentem publikacji "Świadczenie usług w Unii Europejskiej" autorstwa Justyny Kulawik oraz Bartosza Jankowskiego. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2010.