Wyrok dotyczył dokładnie MG Probud Gdynia sp. z o.o. (dalej „spółka”), przedsiębiorstwa budowlanego z siedzibą w Polsce, które prowadziło również działalność budowlaną
w Niemczech. Sąd polski w 2005 roku ogłosił upadłość tego przedsiębiorstwa. Dnia 11 czerwca 2005 roku sąd niemiecki wydał postanowienie o zajęciu środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym spółki oraz o zajęciu należności upadłego wobec kontrahentów niemieckich. Sąd polski zastanawiał się nad zgodnością z prawem powyższych działań sądu niemieckiego, w związku z faktem, iż zgodnie z prawem polskim, będącym prawem właściwym dla postępowania upadłościowego spółki, zajęcia dokonane po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa, nie byłyby dopuszczalne.
Argumentacja ETS
W niniejszej sprawie ETS ustalił, że siedziba spółki niewątpliwie znajdowała się w Polsce i że postanowieniem z dnia 9 czerwca 2005 roku polski sąd ogłosił jej upadłość. ETS zaznaczył również, że sądy polskie są właściwe w przedmiocie wszczęcia głównego postępowania upadłościowego i wydawania wszelkich orzeczeń dotyczących prowadzenia oraz zakończenia owego postępowania upadłościowego. Ponadto, prawo polskie jest właściwe dla całego omawianego postępowania upadłościowego i jego skutków.
Zobacz: Konta oszczędnościowe dla firm tańsze niż indywidualne
ETS podsumował, iż ze względu na uniwersalny zakres, jaki należy przyznać każdemu głównemu postępowaniu upadłościowemu, postępowanie upadłościowe wszczęte w Polsce obejmuje wszystkie środki finansowe spółki, również te znajdujące się w Niemczech, a prawo polskie reguluje nie tylko wszczęcie postępowania upadłościowego, ale również jego przebieg oraz zakończenie.
Z tego względu prawo to określa, które składniki majątku znajdujące się w innych państwach członkowskich wchodzą w skład masy oraz skutki postępowania upadłościowego dla środków, które miałyby zostać zastosowane względem tychże składników majątku.
Biorąc pod uwagę, że polska ustawa – Prawo upadłościowe i naprawcze nie zezwala na wszczęcie przeciwko upadłemu, po wszczęciu postępowania upadłościowego, postępowania egzekucyjnego względem składników majątku należących do masy upadłościowej, ETS podkreślił, iż właściwe organy niemieckie nie mogły skutecznie zarządzić zastosowania, na podstawie ustawodawstwa niemieckiego, środków egzekucyjnych dotyczących majątku spółki znajdującego się w Niemczech.
Znaczenie wyroku ETS
Omawiany wyrok ETS ma duże znaczenie, w szczególności w związku z trwającym kryzysem finansowym, który odczuwa obecnie wielu przedsiębiorców zarówno w Polsce, jak i za granicami naszego państwa.
Jego znajomość z pewnością będzie niezbędna osobom prowadzącym działalność gospodarczą, których upadłość już ogłoszono lub zostanie ona ogłoszona w przyszłości, mającym swoje oddziały na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej (dalej „UE”), jeżeli może im tam grozić zajęcie ich środków finansowych czy też wierzytelności.
Zobacz: Lokaty firmowe w październiku
Znajomość omawianego wyroku jest też niezwykle ważna dla podmiotów stosujących prawo i prawników reprezentujących interesy swoich klientów, w związku z faktem, iż od 1 maja 2004 roku Polska jest państwem członkowskim UE i prawo UE ma zastosowanie również do spraw polskich obywateli. Ponadto, wyrok ETS potwierdza jedynie dotychczasowe tendencje w prawodawstwie i orzecznictwie UE zmierzające do ujednolicenia procedury cywilnej w państwach członkowskich.
Maciej Szulikowski, radca prawny i partner zarządzający w M. Szulikowski i Partnerzy