W dziedzinie transportu, przewóz niektórych towarów niebezpiecznych podlega obowiązkowi zgłoszenia do komendanta wojewódzkiego Policji oraz do komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej.
Zgłoszenia towarów obowiązani są dokonać:
- nadawca towaru niebezpiecznego – jeżeli przewóz rozpoczyna się w Rzeczypospolitej Polskiej i jest wykonywany przez przewoźnika będącego przedsiębiorcą zagranicznym,
- przewoźnik – jeżeli przewóz rozpoczyna się w Rzeczypospolitej Polskiej i jest wykonywany przez przewoźnika innego niż określony w punkcie 1,
- właściwa placówka Straży Granicznej - jeżeli przewóz rozpoczyna się za granicą.
Zgłoszenia należy dokonać w terminie nie krótszym niż 5 dni przed rozpoczęciem przewozu – w przypadkach, o których mowa w punktach 1 i 2, a przed udzieleniem zezwolenia na wjazd pojazdu z towarem niebezpiecznym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku, o którym mowa w punkcie 3.
Wykaz towarów niebezpiecznych, których przewóz podlega obowiązkowi zgłoszenia, zakres informacji podlegającej zgłoszeniu oraz forma zgłoszenia określone są w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, z uwzględnieniem szczególnych zagrożeń związanych z przewozem niektórych towarów niebezpiecznych.
Polecamy: Jak się kształtuje kontrola działalności w dziedzinie transportu drogowego?
Kierujący pojazdem przewożącym towary niebezpieczne, oprócz dokumentów wymaganych odrębnymi przepisami i wiążącymi umowami międzynarodowymi, jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie organów lub osób uprawnionych do przeprowadzania kontroli:
- dokument przewozowy, zawierający dane określone w umowie ADR,
- instrukcje pisemne na wypadek awarii dotyczące wszystkich przewożonych towarów niebezpiecznych, zgodne z zakresem, formą i językiem określonymi przez umowę ADR,
- zaświadczenie ADR.
Dokumenty określone w punktach 2 i 3 nie są wymagane w przypadku gdy towary niebezpieczne są przewożone w ilościach, dla których umowa ADR nie wymaga odpowiedniego oznakowania pojazdu.
Kontrolę przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz wymagań związanych z tym przewozem wykonują:
- inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego – na drogach, parkingach oraz na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej – na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- policjanci – na drogach i parkingach,
- funkcjonariusze Straży Granicznej - na drogach i parkingach,
- inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy – na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- funkcjonariusze służby celnej,
- żołnierze Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organów porządkowych – w stosunku do pojazdów Sił Zbrojnych,
- uprawnieni pracownicy Państwowej Agencji Atomistyki – na parkingach oraz na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- uprawnieni pracownicy Transportowego Dozoru Technicznego – na parkingach oraz na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- uprawnieni pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska – na parkingach oraz na terenie przedsiębiorcy posiadającego towary niebezpieczne,
- uprawnieni pracownicy zarządów dróg - w miejscach określonych w ich uprawnieniach.
Osoby przeprowadzające kontrolę współdziałają w niezbędnym zakresie z przedstawicielami Państwowej Agencji Atomistyki – w sprawach warunków przewozu drogowego towarów promieniotwórczych oraz Transportowego Dozoru Technicznego – w sprawach warunków technicznych opakowań przeznaczonych do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, w sprawach warunków technicznych cystern, opakowań do gazów i dużych pojemników do przewozu luzem przeznaczonych do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz w sprawach wydawania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych.
Osoby przeprowadzające kontrolę w jej ramach mogą wykonywać tylko ściśle określone czynności, a w ich ramach są uprawnione do sprawdzenia:
- klasyfikacji towaru niebezpiecznego,
- stosowania opakowania, cysterny lub pojazdu,
- oznakowania opakowań i ich zawartości,
- przestrzegania zakazów pakowania razem określonych towarów,
- przestrzegania zakazów ładowania razem określonych towarów,
- sposobu rozmieszczenia i zabezpieczenia towarów na pojeździe,
- stanu technicznego opakowań i cystern użytych do przewozu,
- stanu technicznego pojazdu użytego do przewozu, jego oznakowania i wyposażenia,
- sposobu przewozu,
- kwalifikacji kierowcy,
- kwalifikacji innych osób wykonujących czynności związane z przewozem drogowym towarów niebezpiecznych,
- dokumentów wymaganych przy tym przewozie.
Oprócz tego osoby przeprowadzające kontrolę są obowiązane podczas każdej kontroli wypełnić listę kontrolną.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości związanych z przewozem towaru niebezpiecznego, mających wpływ na bezpieczeństwo tego przewozu, osoba przeprowadzająca kontrolę ma prawo uniemożliwić przekroczenie granicy pojazdem, jeżeli pojazd znajduje się w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego, jak również spowodować aby na koszt właściciela lub posiadacza pojazdu, pojazd ten wraz z ładunkiem został usunięty i zdeponowany w miejscu postojowym umożliwiającym bezpieczne jego pozostawienie.
Pojazd usunięty, może być zwrócony uprawnionej osobie po usunięciu nieprawidłowości i wniesieniu opłaty pokrywającej koszty związane z jego usunięciem, parkowaniem i czynnościami zabezpieczającymi. Do usuwania pojazdów, w zakresie nie uregulowanym, stosuje się odpowiednio zasady i warunki usuwania pojazdów określone w przepisach ruchu drogowego.
Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając konieczność ujednolicenia zakresu kontroli oraz uprawnienia osób jej dokonujących, określa w drodze rozporządzenia, wzór formularza listy kontrolnej oraz sposób i zakres jej wypełniania.