Inspektor PIP może:
- swobodnie wejść na teren obiektów i pomieszczeń kontrolowanego,
- przeprowadzać oględziny obiektów, stanowisk pracy, urządzeń,
- żądać udzielania ustnych i pisemnych informacji w sprawach objętych kontrolą, a także wezwać i przesłuchać wszelkie osoby zatrudnione w kontrolowanej firmie,
- domagać się okazania dokumentów, zestawień i obliczeń.
Inspektor może także skorzystać ze środków dyscyplinujących :
a) nakaz – w formie pisemnej decyzji z podaniem podstawy prawnej, terminu oraz pouczeniu o przysługujących środkach odwoławczych. Nakaz może dotyczyć usunięcia stwierdzonych uchybień, wstrzymania prac zagrażającego życiu i zdrowiu, pracowników, czy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę.
b) sprzeciw – wobec uruchomienia wybudowanego zakładu z powodu nieuwzględnienia wymagań bhp, grożącego życiu i zdrowiu, wystąpienie do pracodawcy lub organu nadzorującego o usunięcie uchybień i wyciagnięcie konsekwencji w stosunku do winnych.
Kodeks pracy pozwala inspektorom na nałożenie kary grzywny. Kontrola może być przeprowadzana także w porze nocnej, przy wsparciu organów policji.
Przed podjęciem czynności kontrolnych inspektor powinien zgłosić swoją obecność kontrolowanemu pracodawcy. Wyjątek stanowi sytuacja, w której inspektor uzna, że takie zawiadomienie może wpłynąć na obiektywny wynik kontroli. Inspektorzy zobowiązani są do zachowania w tajemnicy prowadzonej przez kontrolowanych działalności – także po zakończeniu pracy w PIP.
Zobacz także: Jaki jest zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy?
Przedsiębiorca ma prawo żądać od kontrolującego okazania dokumentów upoważniających do rozpoczęcia kontroli. Ma prawo uczestniczyć w postępowaniu kontrolnym poprzez składanie wniosków i wyjaśnień. Pracodawca może pilnować, aby kontrola przebiegała w zgodzie z przepisami prawa oraz zasadami BHP obowiązującymi w firmie.
Ważnym uprawnieniem jest możliwość wniesienia (w ciągu 7 dni) zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole kontrolnym. Pracodawcy przysługują również środki odwoławcze od decyzji wydanych w wyniku kontroli.
Po zakończeniu swoich czynności inspektor pracy powinien umieścić wpis w książce kontroli, do posiadania której zobowiązany jest każdy przedsiębiorca. Jeśli po zakończeniu kontroli nie zostaną wydane żadne decyzje, inspektor sporządza notatkę służbową, w innym przypadku konieczne jest przygotowanie protokołu.
Polecamy serwis Urząd Skarbowy
W razie niewykonania przez pracodawcę nakazów inspektorów pracy, PIP jest upoważniona do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Jest to jednak możliwe dopiero 7 dni po doręczeniu pracodawcy pisemnego upomnienia inspektora pracy, w którym nakłada się obowiązek wykonania nakazu.
Autor: Anna Jeleńska, Joanna Polańska- Solarz. Artykuł jest fragmentem książki Własna firma - jak założyć i prowadzić. Wydawnictwo Wszechnica Podatkowa