Jedną z konsekwencji kryzysu finansowego na polskim rynku było całkowite odwrócenie struktury walutowej kredytów hipotecznych. Do III kwartału 2008 r. większość, bo ok. 78% nowo udzielanych kredytów hipotecznych, stanowiły kredyty we frankach. Jednak istotne ograniczenie dostępu do nich oraz osłabienie złotego spowodowały wyraźny spadek ich sprzedaży. Obecnie udziela ich zaledwie osiem banków, z czego tylko cztery biorą pod uwagę kredytobiorców, którzy posiadają niski wkład własny – poniżej 10%. Udział kredytów w CHF spadł do zaledwie 5,4% w III kw. 2010 r. Jeśli decydujemy się na zaciągnięcie kredytu walutowego, obecnie najczęściej wybieramy euro. W tej walucie uruchamianych jest 22% kredytów hipotecznych.
Za kredytami w euro przemawiają niższe niż we frankach marże, większa dostępność, przyszłe wejście do strefy euro oraz oczekiwania w zakresie umocnienia się złotego. Warto jednak zaznaczyć, że jeśli ktoś liczy na korzyści, wynikające z różnic kursowych, to większe perspektywy dają kredyty we frankach. Szwajcarska waluta jest bowiem traktowana jako tzw. bezpieczna przystań, w której inwestorzy lokują swoje aktywa w sytuacjach kryzysowych. Obecnie mamy do czynienia właściwe z tym zjawiskiem. W rezultacie kurs franka w stosunku do euro szybko wzrósł. Widać to wyraźnie na poniższym wykresie. Do kwietnia 2010 r. kurs oscylował w widełkach od 0,6 do 0,7 franka za euro. Później nastąpił wspomniany wzrost, który zatrzymał się na poziomie 0,8, czyli ustanowił historyczne maksimum od czasu powstania euro.
Problemy państw peryferyjnych strefy euro najprawdopodobniej w końcu zostaną rozwiązane. Jeśli sytuacja wróci do normy, kurs szwajcarskiej waluty powinien powrócić do swojego kanału, czyli spaść poniżej 0,7 franka za euro. Obecnie relacja tych walut kształtuje się na poziomie 0,76, co oznacza, że możliwy spadek notowań wyniesie przynajmniej 7,9%. Powrót do normalności powinien jednak sprowadzić kurs jeszcze niżej, w okolice środka kanału, czyli do poziomu ok. 0,65. W tym przypadku spadek kursu wyniósłby aż 14,5%.
Dowiedz się także: Jak dużą popularnością cieszą się kredyty hipoteczne w Europie?
Relacja CHF/EUR ma oczywiście istotny wpływ na kurs szwajcarskiej waluty w Polsce. Kurs franka do złotego jest bowiem wypadkową dwóch czynników – relacji frank/euro i euro/złoty. Spadek CHF/EUR, przy założeniu utrzymania kursu EUR/PLN, wywoła analogiczną zniżkę notowań pary CHF/PLN.
Dla osoby, która zaciągnie kredyt we frankach na kwotę 300 000 zł, umocnienie się złotego w stosunku do franka o wspomniane 14,5%, przy założeniu niezmienności kursu złotego do euro oraz stóp procentowych, oznaczałoby spadek zadłużenia o ok. 43 000 zł, a jednej raty – o 220 zł.
W przypadku kredytu w euro korzyści wynikające z różnic kursowych będą najprawdopodobniej mniejsze. Obecny kurs euro (3,96 zł) jest już niższy od jego średniej wartości (4,01 zł), liczonej od początku 1999 r., czyli od powstania strefy euro. To nie musi oczywiście oznaczać, że euro nie będzie tanieć. Jednak prawdopodobne jest, że jeśli do tego dojdzie, spadek kursu europejskiej waluty będzie mniejszy niż w przypadku kursu franka, który jest o 12,8% wyższy niż średnia ze wspomnianego okresu.
Polecamy serwis: Budżet domowy
Parytet siły nabywczej a Wskaźnik Big Maca
Wskaźnik Big Maca wskazuje na to, że istnieje duża dysproporcja między kursami euro i franka. Aby uporać się z tymi różnicami, kurs CHF/PLN powinien obniżyć się do poziomu ok. 1,33 zł.
Argumentem przemawiającym za tym, że kurs franka może spaść mocniej niż euro, jest również popularny Wskaźnik Big Maca, służący do pomiaru parytetu siły nabywczej. Według niego frank jest aż o 66% przewartościowany w stosunku do dolara. Tymczasem euro tylko o 16%. Co ciekawe, według tego wskaźnika polski złoty jest niedowartościowany w stosunku do dolara o 30%. W rezultacie, aby zniwelować przewartościowanie franka i niedowartościowanie złotego, kurs CHF/PLN musiałby spaść do poziomu ok. 1,33 zł, jak wynika z wyliczeń, uwzględniających aktualne ceny Big Maca i kursy. Oczywiście ten wskaźnik pozostaje daleko od idealnej miary parytetu siły nabywczej i nie należy przeceniać wyników powyższej analizy. Jednak ogólne wnioski potwierdzają wcześniejsze prognozy.
Dostępność kredytów we frankach
Decydując się na kredyt w walucie obcej, należy pamiętać o tym, że nigdy nie mamy pewności co do tego, co będzie działo się z kursem. Mimo oczekiwań z zakresu spadku kursu, możliwy jest również odwrotny scenariusz, szczególnie w krótkim okresie czasu. O kredyt we frankach nie jest też łatwo. Obecnie tylko osiem banków oferuje tego rodzaju finansowanie zakupu nieruchomości. Liczba tych instytucji spada do pięciu w sytuacji, kiedy nie dysponujemy przynajmniej 10% wkładem własnym. Dodatkowo marże tego rodzaju kredytów w większości przypadków są wyższe niż w euro. Niższe wartość mają natomiast stopy procentowe w Szwajcarii, dzięki czemu nawet przy wyższej marży oprocentowanie może być niższe. W przypadku najatrakcyjniejszych ofert kredytów we frankach, dostępnych w Nordea Banku, Banku BPH oraz Deutsche Banku, oprocentowanie nie przekracza 3%. Jest więc porównywalne z najlepszymi ofertami kredytów w euro.