Obecnie kodeks cywilny przewiduje następujące prawa rzeczowe- własność, użytkowanie wieczyste oraz ograniczone prawa rzeczowe. Obecnie Komisja Kodyfikacyjna chce dodać nowy rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego- prawo zabudowy.
Użytkowanie wieczyste
Prawo zabudowy ma z założenia wypierać istniejące do tej pory użytkowanie wieczyste. Użytkowanie wieczyste jest prawem zbliżonym do prawa własności. Można jednak ustanowić je tylko na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Nieruchomość oddaje się w wieczyste użytkowanie na 99 lat, a wyjątkowych sytuacjach na lat 40.
Użytkowanie wieczyste zostało wprowadzone do polskiego systemu prawnego jako „namiastka własności”. W państwie socjalistycznym odchodzono od własności prywatnej na rzecz własności społecznej. Dlatego też często uważa się użytkowanie wieczyste za relikt epoki słusznie minionej.
Co się zmieni
Obecnie Komisja Kodyfikacyjna proponuje aby do polskiego systemu prawnego wprowadzić nowe prawo rzeczowe- prawo zabudowy. Prawo zabudowy nie ma być podobne do prawa własności. Zabudowca (uprawniony z tytułu prawa do zabudowy) będzie mógł dysponować budynkami, których jest właścicielem. Nie będzie mógł jednak dysponować samym gruntem.
Prawo zabudowy ma być kolejnym z ograniczonych praw rzeczowych. Dlatego też jego miejsce w systemie prawa będzie klarowne. Użytkowanie wieczyste nie jest bowiem ograniczonym prawem rzeczowym a tym bardziej własnością.
Wątpliwości
Katalog ograniczonych praw rzeczowych funkcjonuje w polskim prawie od dłuższego czasu bez większych zmian. Oczywiście zmienia się sam zakres wykonywania prawa (niebawem wejdzie w życie wielka nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece) jednak sam katalog praw nadal pozostaje zamknięty.
Eksperci podnoszą, że w Polsce potrzebne jest powszechne uwłaszczenie a nie tworzenie nowych ograniczonych praw rzeczowych. Tylko bowiem własność zapewnia pełnię praw do gruntu, podlega dziedziczeniu i jest w większym stopniu chroniona. Dlatego też wydaje się, że ustanowienie nowego ograniczonego prawa rzeczowego nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.
Zobacz serwis: Prawo dla firm