Gazeta Prawna przeanalizowała regulamin karty kredytowej IKEA, której autorem jest HSBC Bank Polska. Okazało się, że dokument ten zawiera kilka punktów, które są sprzeczne z prawami osób, które zdecydują się na podpisanie z Bankiem umowy o korzystanie z tej karty płatniczej.
Niejasne zasady przewalutowania
Dokonując analizy regulaminu karty kredytowej IKEA, GP natknęła się w rozdziale 5 „Korzystanie z karty i rachunku karty” na punkt 5.4, który wzbudził wątpliwości. Zawiera on następującą treść: wszelkie kwoty wyrażane w walucie obcej wynikające z transakcji lub opłat oraz wszelkie transakcje wykonane za granicą zostaną przeliczone na złote polskie po kursie wymiany ustalonym przez MasterCard lub Bank, obowiązującym w dniu obciążenia rachunku karty daną kwotą wraz z opłatą za przewalutowanie podaną w tabeli opłat. To postanowienie należy uznać za niedozwolone, albowiem nie spełnia ono wymogu zawartego w art. 385 par. 2 kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały, a postanowienia niejasne winny być interpretowane na korzyść konsumenta. W regulaminie tym bank przyznał sobie prawo do dowolnego wyboru kursu, po jakim przelicza się wierzytelności na walutę polską. Brakuje przede wszystkim sprecyzowania, według jakich kryteriów taki wybór miałby następować. Należy także zaznaczyć, że zgodnie z treścią cytowanego przepisu kodeksu cywilnego konsument na podstawie punktu 5.4 regulaminu, mógłby domagać się zastosowania przez bank kursu wymiany walut korzystniejszego z punktu widzenia konsumenta.
Niedozwolonym postanowieniem umownym jest również punkt 8.6 regulaminu, który znajduje się w rozdziale 8 - Spłaty. Jego treść jest następująca: w przypadku gdy kwota minimalnej miesięcznej spłaty nie zostanie zapłacona w terminie podanym w miesięcznym wyciągu, bank może pobrać opłatę za obsługę nieterminowej spłaty określoną w tabeli opłat. Zastrzeżenia powoduje możliwość kumulacji przez bank opłat w związku z jednym zdarzeniem. W sprawie pobierania opłaty za nieterminową spłatę kwoty minimalnej przy kartach kredytowych wypowiadał się już Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W wyroku z 2 lutego 2005 r. (sygn. akt XVII Amc 42/04) uznał taką opłatę za niedozwolone postanowienie umowne. Jest ona niezgodna z prawem, albowiem pobierana jest przez bank niezależnie od naliczanych z tego samego tytułu odsetek umownych w danym okresie rozliczeniowym.
Porównaj oferty banków
Dowolna interpretacja
Kolejnym postanowieniem łamiącym prawa konsumentów jest punkt 8.8 regulaminu. Brzmi on: Bank zastrzega sobie prawo zmiany kolejności spłat, według swego uznania, o czym powiadomi Posiadacza Karty Głównej. We wskazanej treści postanowienia nie wskazano żadnych przesłanek ani okoliczności uzasadniających zmianę kolejności zadłużenia. W związku z powyższym ten punkt regulaminu stanowi niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w art. 3853 pkt 9 k.c., albowiem bank zastrzega sobie prawo do dokonywania jednostronnej, wiążącej interpretacji przepisów umowy. Nie można także wykluczyć, że wprowadzone przez bank modyfikacje mogą okazać się niekorzystne dla konsumenta, a pomimo to nie będzie mógł ich kwestionować, z uwagi na zastrzeżenie wskazane w kwestionowanym postanowieniu. Bank może przyznać sobie na jego podstawie prawo wyboru korzystnej dla niego kolejności spłaty zadłużenia z tytułu różnie oprocentowanych transakcji. Pierwszeństwo dla operacji oprocentowanych niżej przy spłacie zadłużenia może spowodować, że transakcje wyżej oprocentowane (pomimo iż wcześniej wymagalne) będą spłacone później, co wiąże się z dalszym naliczaniem (wyższych) odsetek przez bank. Taka regulacja pozostaje w sprzeczności z art. 3851 k.c. Dodatkowo omawiany punkt regulaminu narusza wyrażoną w art. 451 k.c. zasadę pierwszeństwa spłaty długu najdawniej wymagalnego.
W ocenie HSBC Bank Polska wskazane punkty Regulaminu nie naruszają praw konsumentów. Dyrektor departamentu prawnego Banku Tomasz Jackowski uważa bowiem, że punkt 5.4 nie zawiera dowolności w zakresie kursu. W pierwszej kolejności Bank stosuje kursy przyjęte przez MasterCard, a w sytuacjach wyjątkowych - kursy Banku ogłoszone zgodnie z art. 111 prawa bankowego. W oświadczeniu zapewniono także, że Bank nie stosuje podwójnych obciążeń. Bank nie nalicza karnych odsetek za nieterminową spłatę, a opłata odzwierciedla wysokość kosztów ponoszonych przez Bank w związku z wystąpieniem opóźnienia. W stosunku do punktu 8.8 regulaminu przedstawiciel Banku zapewnił, że zostanie wdrożona jego zmiana, a klientom zostanie doręczony nowy Regulamin zgodnie z art. 3841 k.c. Celem jest wprowadzenie w przyszłości korzystnej dla Klienta zmiany kolejności zaliczania płatności na spłatę zadłużenia (standard first in, first out).
Co zrobić, gdy umowa zawiera niedozwolone postanowienia?
3 KROKI:
- Próbować negocjować umowę z bankiem.
- Zwrócić się do miejskiego (powiatowego) rzecznika konsumentów lub Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (gdy dojdzie do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów).
- Zwrócić się do odpowiedniego sądu konsumenckiego z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu z bankiem.
Wybierz kartę kredytową