Fakt rozpoczęcia działalności trzeba zgłosić do ZUS poprzez zgłoszenie płatnika składek i zgłoszenie do ubezpieczeń siebie jako osoby ubezpieczonej. Zgłoszenia płatnika składek dokonuje się poprzez złożenie formularza ZUS ZFA (zgłoszenie płatnika składek osoby fizycznej) we właściwej jednostce terytorialnej ZUS w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru albo w formie wydruku z programu informatycznego udostępnionego przez ZUS. Do zgłoszenia płatnik powinien dołączyć kopie decyzji urzędu skarbowego o nadaniu NIP i zaświadczenia urzędu statystycznego o nadaniu REGON. Zgłoszenia dokonuje się w terminie siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych.
W przypadku osób prowadzących działalność w ramach spółki cywilnej płatnikiem składek na ubezpieczenia wspólników może być za nich spółka lub każdy ze wspólników. W tym drugim przypadku należne za siebie składki każdy wspólnik wykazuje w deklaracji ZUS DRA.
Zgłoszenie do ubezpieczeń
Natomiast zgłoszenia osoby prowadzącej działalność do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego trzeba dokonać w ciągu siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, tj. od dnia rozpoczęcia działalności, poprzez złożenie formularza ZUS ZUA z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia, tj.:
• 05 70 xx - w przypadku osoby, dla której minimalna podstawa wymiaru to 30 proc. minimalnego wynagrodzenia,
• 05 10 xx - w przypadku osoby, dla której minimalna podstawa wymiaru wynosi 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
• 05 43 xx - dla wspólników spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.
Zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje w terminie wybranym przez ubezpieczonego, nie wcześniejszym jednak niż data złożenia wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem. Złożenie wniosku następuje na formularzu ZUS ZUA. Formularz ten jest jednocześnie drukiem, na którym dokonuje się zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Oczywiście gdy przedsiębiorca podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (i nie chce przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych), zgłasza się na druku ZZA tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.
Dokumenty rozliczeniowe
Składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca wykazuje wyłącznie w składanej za siebie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Powinna być ona złożona w terminie do 10 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym samym terminie powinny też być opłacone składki.
Osoby prowadzące działalność opłacające składki wyłącznie za siebie (lub za osoby współpracujące) od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia lub 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia są zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonej deklaracji lub raporcie zadeklarowały jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne 30 proc. minimalnego wynagrodzenia lub 60 proc. przeciętnego a na ubezpieczenie zdrowotne kwotę minimalnej podstawy wymiaru składek, tj. 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Osoby te są zwolnione z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za kolejny miesiąc także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie zmianą minimalnego wynagrodzenia lub przeciętnego wynagrodzenia.
Oznacza to, że osoba, która rozpoczęła działalność od 1 czerwca, powinna złożyć deklarację rozliczeniową za czerwiec (w terminie do 10 lipca), a za kolejne miesiące prowadzenia działalności jest z tego obowiązku zwolniona.
JAK TO ZROBIĆ...
Rejestracja w ZUS
PROBLEM: Chciałbym wspólnie ze znajomym założyć spółkę cywilną. Jakie będę miał obowiązki wobec ZUS?
ROZWIĄZANIE: Jako płatnik składek każdy z panów może zgłosić się odrębnie składając druk ZUS ZFA lub też zostać zgłoszony przez spółkę. Wówczas spółka składa druk ZUS ZPA i zgłasza do ubezpieczeń wspólników na druku ZUS ZUA/ZZA i za każdy miesiąc składa za każdego z nich raport ZUS RCA (składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne) lub RZA (gdy wspólnik podlega tylko temu ubezpieczeniu zdrowotnemu). Oczywiście oprócz raportów składa także deklarację ZUS DRA, gdzie wykazane są łącznie składki za wspólników.
MICHAŁ JAROSIK
michal.jarosik@infor.pl