- Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza
- Prowadzenie działalności gospodarczej bez obowiązku rejestracji w CEIDG
- Działalność gospodarcza nierejestrowa – przywileje
- Działalność gospodarcza wyłączona z obowiązku rejestracji w CEIDG
- Jednoosobowa działalność gospodarcza - wady i zalety
- Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
- Czy jednoosobowa działalność gospodarcza oznacza obowiązek rejestracji na VAT?
Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza
Zgodnie z art. 3. ustawy Prawo przedsiębiorców „Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.”
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najpopularniejszą formą wykonywania działalności gospodarczej. Jest to alternatywa dla założenia spółki, których różne rodzaje reguluje Kodeks spółek handlowych.
Firmą (tzn. nazwą przedsiębiorstwa) jest imię i nazwisko przedsiębiorcy, do którego może być dodany dowolny wyraz lub wyrazy. Pełną nazwa może mieć formę w rodzaju „Jan Kowalski organizacja imprez okolicznościowych.” Jednoosobowa działalność gospodarcza musi być zarejestrowana w Centralnej Ewidencji Działalności gospodarczej oraz posiadać numer NIP.
Prowadzenie działalności gospodarczej bez obowiązku rejestracji w CEIDG
Działalność zarobkowa na niewielką skalę nie musi być rejestrowana w CEIDG pod warunkiem zmieszczenia się w określonym limicie, który obecnie jest równy 1505 zł. Działalność nierejestrową reguluje art. 5. ustawy Prawo przedsiębiorców:
„Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.”
Opisana w powyższym przepisie działalność nierejestrowa jest znacznie prostsza od strony formalnej niż jednoosobowa działalność gospodarcza jednak barierą jest tu limit przychodu. Przyjmując założenie, że koszty uzyskania przychodu stanowią połowę przychodu, to okazuje się że można w takiej formie osiągnąć miesięczny zysk rzędu 700 zł.
Działalność gospodarcza nierejestrowa – przywileje
Podstawowym przywilejem związanym z działalnością nierejestrową jest brak szeregu barier formalnych, takich jak wpis do CEIDG oraz uzyskanie numeru NIP. Od strony finansowej na pierwszym planie jest brak obowiązku płacenia składek na ZUS.
Działalność gospodarcza wyłączona z obowiązku rejestracji w CEIDG
Zgodnie z art. 6 ust. 1 Prawa przedsiębiorców obowiązek rejestracji w CEIDG nie dotyczy określonych rodzajów działalności związanych z rolnictwem, w szczególności:
- działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego
- wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów
- wyrobu wina z własnych upraw do 100 hektolitrów w roku winiarskim
Jednoosobowa działalność gospodarcza - wady i zalety
Pierwszą z brzegu zaletą jednoosobowej działalności gospodarczej, w porównaniu np. do spółki z o.o. jest brak konieczności posiadania firmowego kapitału „na start”. To ogranicza początkowe koszty. Jednocześnie założenie działalności (podobnie jak likwidacja) jest relatywnie prostą i szybką czynnością. Nie wymaga to przysłowiowego „chodzenia po urzędach”.
Podstawową wadą jest odpowiedzialność. Za zobowiązania firmy odpowiada się całym swoim majątkiem (w przeciwieństwie do np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Konieczne jest ponadto samodzielne opłacanie składek na ZUS oraz przyziemna kwestia w postaci braku płatnego urlopu.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Działalność gospodarcza musi sprecyzować przedmiot działalności. Z tego powodu konieczne jest wybranie kodu PKD.
Należy się ponadto upewnić, czy dany rodzaj działalności nie wymaga spełnienia dodatkowych warunków. Przykładem jest konieczność uzyskania zezwolenia na sprzedaż alkoholu.
Jednoosobowa działalność gospodarcza oznacza obowiązek podatkowy w podatku PIT. Można wybrać jedną z trzech opcji:
- zasady ogólne, według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%)
- stawka liniowa w wysokości 19%
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Należy ponadto wybrać rachunek bankowy. Najprostszą opcją jest założenie osobnego rachunku firmowego jednak można używać również rachunku prywatnego. W tym drugim przypadku rachunek bankowy musi należeć tylko do jednej osoby. Oddzielny rachunek firmowy jest jednak obligatoryjny dla podatników VAT.
Urzędem właściwym do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest urząd gminy (dla tych którzy wolą tradycyjnie, a nie online).
Czy jednoosobowa działalność gospodarcza oznacza obowiązek rejestracji na VAT?
Obowiązek rejestracji na VAT jest zależny od osiągnięcia przychodu przekraczającego 200 tys. zł w ciągu roku. Przedsiębiorca, który nie osiągnął tego limitu nie musi rejestrować się na VAT.
Niektóre rodzaje działalności wymagają jednak rejestracji na VAT i płacenia VAT-u od samego początku, przykładowo usługi prawnicze oraz sprzedaż wyrobów jubilerskich.