Sztuczne światy generowane przez komputery od dawna występowały w literaturze i filmach science fiction. Jednym z twórców, którzy przewidzieli pojawienie się tego typu technologii, był wybitny polski pisarz, filozof i futurolog – Stanisław Lem. W jego książce „Summa Technologiae” (z 1964 r.!) pojawiło się pojęcie fantomatyki, pod którym autor rozumiał technikę wytwarzania w ludzkim umyśle iluzji tak doskonałych, że nie sposób ich odróżnić od rzeczywistego świata. Wysyp urządzeń, wprowadzonych na rynek w mijającym 2016 roku przez światowych gigantów technologicznych, pozwala powiedzieć, że dawne fantastyczne wizje właśnie stały się rzeczywistością.
Oculus i inni
28 marca 2016 miała miejsce premiera konsumenckiej wersji gogli do wirtualnej rzeczywistości Oculus Rift. Historia tego urządzenia sama w sobie jest przykładem, jak bardzo dzisiejsza ekonomia i technologia różnią się od tego, co znamy z przeszłości. Pomysł na jego stworzenie rzucił Palmer Luckey, kolekcjoner podobnych sprzętów, który rozgoryczony był ich niedoskonałością i wysoką ceną.
Polecamy produkt: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik
W 2012 Luckey przeprowadził zbiórkę publiczną na crowdfoundingowym serwisie Kickstarter. Planował uzbierać ok. 200 tysięcy dolarów, tymczasem zainteresowanie pomysłem przekroczyło najśmielsze jego oczekiwania i przyniosło blisko 2,5 mln dolarów. I pozwoliło zebrać fundusze na kolejne rozwojowe wersje urządzenia. Gdy w 2014 r. Oculusa za 2 mld dolarów wykupił Facebook, stało się jasne, że wirtualna rzeczywistość znalazła się w centrum zainteresowania największych potentatów technologicznych.
Oculus zrewolucjonizował branżę, daleko przesuwając granicę tego, na co dotąd pozwalała wirtualna rzeczywistość. A to tylko zmobilizowało do działania innych światowych gigantów. W kwietniu 2016 zadebiutował hełm HTC Vive, wspólne dzieło HTC, tajwańskiego producenta smartfonów, oraz Valve, amerykańskiego producenta gier komputerowych z Half-Life i platformą Steam na czele.
Vive w zestawie zawiera system śledzenia ruchu – dzięki dwóm stacjom bazowym, podobnym do niewielkich głośników, urządzenie odczytuje pozycję, w której znajduje się osoba korzystająca z headsetu. Dzięki temu jej ruch na obszarze 4,5 na 4,5 metra przenoszony jest do wirtualnego świata.
W październiku miała też miejsce premiera Playstation VR, czyli gogli wirtualnej rzeczywistości dedykowanych konsoli do gier firmy Sony. A pod koniec miesiąca Microsoft zapowiedział, że przyszłoroczna aktualizacja systemu Windows 10 obejmie obsługę gogli wirtualnej rzeczywistości. Sam gigant z Redmond nie będzie ich produkował, ale dostarczą go inni potentaci: HP, Lenovo, Asus czy Dell. Ceny tych urządzeń mają się zaczynać od 300 dolarów.
VR idzie pod strzechy
Znaczącą rolę w popularyzacji VR odgrywa opracowany przez Google tekturowy Cardboard, który potrafi przemienić w gogle do wirtualnej rzeczywistości praktycznie każdy nowszy smartfon. Google udostępnił projekt swojego rozwiązania, dzięki liczni producenci dostarczają je na rynek. W rezultacie zupełnie przyzwoitą namiastkę wirtualnej rzeczywistości można dziś nabyć w każdym praktycznie hipermarkecie za dwadzieścia czy trzydzieści złotych. Dostępnych jest już bardzo dużo aplikacji wykorzystujących to rozwiązanie – w tym klient YouTube, który pozwala na oglądanie w niezłym trójwymiarze mnóstwo internetowych filmików.
Zobacz serwis: Podatki
W najbliższej przyszłości możemy się spodziewać dalszego doskonalenia i upraszczania dostępnych już dziś technologii. Na pewno będzie mniej kabli, same gogle staną się mniejsze, lżejsze i wygodniejsze. Wirtualna rzeczywistość stanie się technologią dostępną i popularną. Już dziś około 10% mieszkańców Ameryki Północnej i Europy Zachodniej wyraża zainteresowanie nabyciem urządzenia do VR. A to przecież potencjał dziesiątków milionów urządzeń.
Inne rzeczywistości
Prócz wirtualnej rzeczywistości (VR – virtual reality), od pewnego czasu znana jest również tzw. rzeczywistość poszerzona (AR – augmented reality), która pozwala wzbogacić o dodatkowe elementy obraz z kamery smartfona czy tabletu. To rozwiązanie od kilku lat wykorzystuje IKEA. Wystarczy ulokować w mieszkaniu katalog i skierować na niego kamerę smartfona, by na jego ekranie zobaczyć, jak mebel będzie wyglądał w wybranym miejscu.
W Polsce AR wykorzystali twórcy aplikacji Oshpitzin. Zwiedzając z nią Oświęcim, turysta ma okazję zobaczyć nieistniejące już dziś budynki związane z żydowską historią miasta. Dzięki temu można zanurzyć się w świat synagog, fabryk i miejsc wspólnego dziedzictwa żydowsko-polskiego, unicestwionego podczas II wojny światowej.
Furora, którą w 2016 zrobiła gra Pokemon Go, może robić wrażenie, że technologie takie jak VR czy AR, ograniczają się do branży rozrywkowej. Że jednak jest inaczej, udowodnił Europejski Kongres VR, który 3-4 listopada odbył się w warszawskim Centrum Nauki Kopernik. Zorganizowany pod hasłem „Przyszłość zaczyna się dziś” nie tylko przyciągnął czołowych producentów sprzętu i aplikacji, ale również stanowił forum refleksji o wpływie nowej technologii na gospodarkę, kulturę, reklamę, zakupy czy codzienne życie ludzi.
Największe zainteresowanie na Kongresie VR wzbudziły okulary HoloLens Microsoftu, służące do pracy w tzw. rzeczywistości mieszanej (MR – mixed reality). W tym rozwiązaniu nie jesteśmy zamknięci w wirtualnej rzeczywistości, możemy natomiast manipulować wirtualnymi obiektami w rzeczywistości realnej. I jest wielce prawdopodobne, że to właśnie ta technologia okaże się najbardziej przełomowa. Jako żywo przypomina ona urządzenia, z których korzysta policjant John Anderton, bohater filmu Stevena Spielberga „Raport mniejszości” z 2002. Przy czym akcja filmu toczy się w 2054 r., a okulary Microsoftu już w przyszłym roku mogą zawojować światowe rynki.
Nowe możliwości dla biznesu
Warszawski Kongres pokazał, że Polska ma szansę, by odegrać istotną rolę w wirtualnej rewolucji. Choć to nie u nas powstają urządzenia do VR, mamy świetnych informatyków i grafików. A także szybko rosnący rynek, na którym kolejne branże sięgają po rozwiązania związane z VR.
Dla marketerów i twórców reklam pilnie na ogół śledzących wszelkie nowości wirtualna rzeczywistość jest idealnym sposobem przyciągania uwagi i osiągania „efektu WOW”. Technologia ta pozwala wciągnąć odbiorcę i skutecznie zbudować jego zaangażowanie. Jednym z używanych do tego narzędzi są filmy w technologii 360 stopni, dzięki którym odbiorca przestaje być biernym widzem, a trafia niejako w sam środek akcji.
Sprzedawcy nieruchomości dzięki wirtualnej rzeczywistości zyskują możliwość dotarcia do nowych odbiorców, bo prezentacje oferowanych lokali odbywać się mogą na odległość. Sugestywność i realizm wirtualnej rzeczywistości sprawia też, że użytkownik doświadcza w niej wyjątkowo intensywnych przeżyć, co pozytywnie wpływa na sprzedaż. Co więcej, prezentować w ten sposób można nieruchomości, które są dopiero na etapie projektowania. A sam klient może mieć wpływ na ostateczny kształt projektu czy jego wykończenia.
Choć ciągle nie jest jasny wpływ wirtualnej rzeczywistości na ludzkie zdrowie, podejmowane są już próby wykorzystania tej technologii w medycynie. Szczególnie obiecujące są próby jej wykorzystania do leczenia różnych rodzajów fobii oraz w terapii bólu. W turystyce proponowane są wirtualne podróże, które zachęcają do odwiedzenia wybranych destynacji, a w branży szkoleniowej VR umożliwia np. bezpieczną naukę posługiwania się specjalistycznym sprzętem czy ograniczanie kosztów związanych z transportem – możliwe są np. szkolenia zespołów sprzedażowych, w których przedstawiciele handlowi uczestniczyć mogą „zza biurka”, bez konieczności przemierzania połowy Polski.
Zobacz: Kalkulatory