Koniec leasingu finansowego a nabycie rzeczy
W przypadku umowy leasingu finansowego nie występują ograniczenia w zakresie ceny, po jakiej finansujący może sprzedać korzystającemu środek trwały. Jeżeli zostaną spełnione warunki pozwalające na uznanie umowy za umowę leasingu finansowego, po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący może sprzedać środek trwały na rzecz korzystającego po cenie, która odbiega znacznie od ich wartości rynkowej. W praktyce więc cena ta może być ustalona na poziomie symbolicznej złotówki bez ryzyka po stronie finansującego, że organy podatkowe określą jego przychód na poziomie rynkowym.
Z tej perspektywy pojawia się pytanie, czy w świetle art. 17g updop możliwe jest zastosowanie rozwiązania przewidzianego zarówno w kodeksie cywilnym, jak i w ustawie o podatku od towarów i usług, a polegającego na przeniesieniu prawa własności po upływie okresu umowy leasingu finansowego bez pobrania dodatkowego świadczenia. Skoro art. 17g updop dopuszcza by w takim przypadku cena była ustalona na poziomie symbolicznym (np. 1 zł), to wymóg istnienia takiej ceny wydaje się stawianiem formy ponad treścią. Wymóg taki zmuszałby bowiem firmy leasingowe do sztucznego ustalania ceny wykupu przedmiotu umowy leasingu, na symbolicznym poziomie np. 1 zł, tylko po to by zachować prawo do ustalenia przychodu podatkowego na tym symbolicznym poziomie, nie zaś w wysokości wartości rynkowej przedmiotu leasingu.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Niemniej jednak, w dwóch wyrokach NSA z 6 i 26 marca 2013 r. (II FSK 1332/11 oraz II FSK 1484/11) Sąd utrzymał w mocy wyroki WSA w Łodzi, w których WSA uznał, iż „przeniesienie własności przedmiotu leasingu w sposób określony w art.709(16) Kc, bez określenia ceny sprzedaży wymaganej przez art.17g ustawy PDP powoduje, że nie zostały spełnione warunki określone w tym przepisie. Oczywistą konsekwencją powyższego jest, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w analizowanym stanie faktycznym. Pogląd ten spotkać można także w piśmiennictwie ( komentarz do art. 17g PDP w Komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2010, pod red. W Nykiela i A .Mariańskiego , "oddk" Gdańsk) gdzie autorzy zwracają uwagę , iż przepisy Kodeksu cywilnego przewidują nieodpłatne przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego , jednakże przepisy PDP wymagają aby przeniesienie własności następowało w drodze sprzedaży. Sąd podkreśla, że pogląd ten stanowi kolejny wyraz przemawiający za autonomią prawa podatkowego.”
Zobacz: Leasing operacyjny zawarty z przedsiębiorcą
W efekcie, przeniesienie własności przedmiotu umowy leasingu finansowego po zakończeniu tejże umowy, bez pobrania dodatkowego świadczenia, może wiązać się z ryzykiem uznania przez organy podatkowe, że przychód podatkowy finansującego powinien być ustalony w wysokości wartości rynkowej przedmiotu umowy.
Ponadto, analogicznie jak w przypadku leasingu operacyjnego, w przypadku zakończenia umowy leasingu finansowego finansujący może sprzedać środek trwały na rzecz innej osoby niż dotychczasowy korzystający. Sprzedaż ta powinna jednak odbyć się po wartości rynkowej przedmiotu. Ponownie zaistnieć może sytuacja, w której dokonane przez korzystającego płatności z tytułu umowy leasingu istotnie przekraczają cenę, jaką finansujący może uzyskać od osoby trzeciej za sprzedaż środka trwałego. Sprzedaż taka może więc wiązać się z wypłatą ze strony finansującego na rzecz korzystającego kwoty stanowiącej część tej nadwyżki, o ile sprzedaż ta nastąpiła po upływie podstawowego okresu umowy.
Należy pamiętać, że otrzymana kwota stanowi przychód podatkowy korzystającego z chwilą jej otrzymania, od której to kwoty korzystający powinien odprowadzić podatek.