Środki unijne będą dostępne na każdym etapie - od zdobycia kapitału na start aż po wsparcie ekspansji zagranicznej.
Programu operacyjnego Innowacyjna gospodarka nie można traktować jako prostej kontynuacji Sektorowego Programu Wsparcie Konkurencyjności Przedsiębiorstw - mówi GP Patrycja Zeszutek, naczelnik wydziału projektów departamentu funduszy europejskich w Ministerstwie Gospodarki.
Szeroki wachlarz wsparcia
Według niej program będzie nową jakością we wspieraniu przedsiębiorców za pomocą środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Przede wszystkich zaoferuje on szeroki wachlarz wsparcia, z którego będą mogły korzystać firmy na każdym etapie rozwoju. Na pomoc będzie mógł liczyć początkujący przedsiębiorca, który dopiero ma pomysł na zrobienie biznesu, firma, która ma już za sobą pierwsze kroki na rynku i teraz potrzebuje kapitału na dalszy rozwój, a nawet duże przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji.
- Jednak główny nacisk zostanie położony na wspieranie innowacyjnych przedsięwzięć firm. To właśnie przedsiębiorcy, którzy będą u siebie wdrażać nowoczesne technologie i rozwiązania administracyjne, będą mogli liczyć na pomoc ze środków programu. Nie oznacza to jednak, że firmy, których inwestycje będą mniej innowacyjne, zostały zostawione na przysłowiowym lodzie. Środki na ich wsparcie nie są jednak umieszczone w programie IG, tylko w 16 regionalnych programach operacyjnych. Nigdy nie dogonimy gospodarek zachodnich państw Unii Europejskiej, jeśli nadal będziemy wspierali jedynie proste inwestycje w firmach - tłumaczy Patrycja Zeszutek.
Dodaje, że mimo pojawiających się głosów krytykujących takie rozdysponowanie środków unijnych i położenie dużego nacisku na innowacyjność, sami przedsiębiorcy już pokazali, jak duże jest zapotrzebowanie na taką pomoc. Przykładem jest tegoroczna runda aplikacyjna w Poddziałaniu 2.2.1 w SPO WKP, w której także położono duży nacisk na wsparcie rozwoju przedsiębiorstw poprzez inwestowanie w nowoczesne technologie. Zainteresowanie przedsiębiorców było dużo.
Kapitał na rozwój
Ministerstwo Gospodarki będzie odpowiadało za wdrożenie czterech osi priorytetowych programu Innowacyjna Gospodarka. Do wszystkich przypisane są środki, które bezpośrednio lub pośrednio poprzez wsparcie instytucji otoczenia biznesu trafią do przedsiębiorców (w pozostałych osiach priorytetowych finansowane będą jednostki naukowe oraz prace badawczo-rozwojowe czy też informatyzacja administracji publicznej, co ma przyczynić się do polepszenia warunków, w których działają polskie firmy).
Łącznie w latach 2007-2013 resort będzie odpowiadał za wydanie 4,4 mld euro, co stanowi 46 proc. wszystkich pieniędzy w programie Innowacyjna gospodarka.
Jak mówi Patrycja Zeszutek, oś priorytetowa 3 Kapitał dla innowacji to 340 mln euro, które zostaną przeznaczone na wsparcie przedsiębiorców, w tym nowo powstałych, szukających finansowania swoich innowacyjnych przedsięwzięć. Te pieniądze trafią do firm, ale za pośrednictwem funduszy kapitałowych, centrów transferu technologii, inkubatorów czy też parków naukowo-technologicznych. Działanie 3.1 ma wspierać inicjowanie innowacyjnych przedsięwzięć o dużym potencjale rynkowym oraz tworzenie warunków do ich rozwoju. W dwóch kolejnych działaniach priorytetu są środki na dokapitalizowanie takich firm. Nie będą one miały formy prostych dotacji, lecz wsparcia kapitałowego ze strony innych uczestników rynku. Na przykład 180 mln euro zostanie przeznaczonych na utworzenie nowych funduszy wysokiego ryzyka, inwestujących w obszarze nowych technologii. Dodatkowe środki zostaną także przeznaczone na tworzenie dogodnych warunków do współpracy firm z inwestorami indywidualnymi, tzw. aniołami biznesu.
Powiązanie nauki i biznesu
Najbardziej interesującym przedsiębiorców obszarem programu będzie niewątpliwie oś priorytetowa 4 Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia. Jak sama nazwa wskazuje, z niego będą finansowane inwestycje firm. Nie będą to jednak proste dotacje, lecz bardziej wyrafinowane formy wsparcia. Na przykład działanie 4.1 to wsparcie dla wdrożenia wyników prac badawczo- -naukowych, które zostały sfinansowane z działania 1.4 programu. Aplikowanie o wsparcie z tych dwóch działań ma opierać się na jednym wniosku, złożonym w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Najpierw przedsiębiorca dostanie pieniądze na opracowanie nowego rozwiązania technologicznego, a potem - jeśli uzyska ono pozytywną ocenę grona ekspertów - zostanie przyznana mu kolejna dotacja na komercyjne wdrożenie wyniku badań naukowych.
Inne formy wsparcia, które znajdują się w osi priorytetowej 4, to możliwość uzyskania środków na zakup nowych technologii za pośrednictwem kredytu technologicznego z możliwością jego częściowego umorzenia. Ponadto przedsiębiorcy będą mogli uzyskać dotacje w wysokości od 2 do 40-50 mln euro (kosztów kwalifikowanych) na inwestycje oraz niezbędne do ich realizacji projekty doradcze i szkoleniowe, obejmujące nabycie nowych rozwiązań technologicznych. Właśnie ta forma wsparcia będzie najbardziej zbliżona do dotacji, które były dostępne w latach 2004-2006.
- Dotacje uzyskają projekty, które będą wdrażać rozwiązania technologiczne, stosowane w Polsce nie dłużej niż trzy lata - mówi Patrycja Zeszutek.
Wsparcie dla inwestorów zagranicznych
Z pieniędzy w osi priorytetowej 4 będą mogły skorzystać nie tylko małe i średnie przedsiębiorstwa, ale także duże firmy. Choć na ich wspieranie krzywo patrzy Komisja Europejska, to dla nich zostało wygospodarowane ponad 1 mld euro, które zostanie przeznaczone na projekty, których koszty kwalifikowane są powyżej 40-50 mln euro. Te pieniądze trafią do firm, które mają największy potencjał wzrostu, oraz na nowe inwestycje typu green field. Z tych środków będą mogli skorzystać inwestorzy zagraniczni, chcący lokować w Polsce swoją działalność.
Ostatnie dwie osie priorytetowe mają pomóc w dalszym rozwoju przedsiębiorcom, którzy już mają za sobą początkowy okres działalności. Oś priorytetowa 5 to prawie 400 mln euro, przeznaczone m.in. na wspieranie powiązań kooperacyjnych między innowacyjnymi firmami oraz na ochronę ich własności przemysłowej. Tu przedsiębiorstwo będzie mogło uzyskać wsparcie finansowe w patentowaniu swoich osiągnięć.
Oś priorytetowa 6 Polska gospodarka na rynku międzynarodowym to pomoc finansowa przeznaczona m.in. na wspieranie przedsiębiorców rozpoczynających swoją działalność eksportową przez program Paszport do eksportu. Ciekawostką jest to, że na dotacje z tego obszaru będą mogły liczyć samorządy. Chodzi o inwestycje w ponadregionalne produkty turystyczne, które również pośrednio mają przyczynić się do rozwoju małych i średnich firm z branży turystycznej.
Firmy powinni się przygotować
Kiedy te pieniądze będą dostępne? Najprawdopodobniej program ruszy pełną parą dopiero w 2008 roku. Jego ostateczny kształt jest obecnie negocjowany z Komisją Europejską. Rozmowy mają - zgodnie z sygnałami docierającymi z Brukseli - zakończyć się na przełomie września i października tego roku.
- Czas, jaki pozostał do uruchomienia wsparcia, przedsiębiorcy powinny przeznaczyć na spokojne zapoznanie się z możliwościami, jakie dają programy operacyjne na lata 2007-2013 - radzi Patrycji Zeszutek.
GDZIE UBIEGAĆ SIĘ O DOTACJE*
l Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Działanie 3.1, 4.1, 4.2, 4.4, 5.1, 5.2, 5.4
l Krajowy Fundusz Kapitałowy
Działanie 3.2
l Bank Gospodarstwa Krajowego
Działanie 4.3
l Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych
Działanie 4.5, 6.1, 6.2, 6.5
l Agencja Rozwoju Przemysłu
Działanie 5.3
l Polska Organizacja Turystyczna
Działanie 6.3, 6.4
* ostateczna lista instytucji, które będą udzielały wsparcia z funduszy unijnych, będzie znana do końca czerwca.
PODZIAŁ ŚRODKÓW W PROGRAMIE INNOWACYJNA GOSPODARKA
l Priorytet 1 „Badania i rozwój nowoczesnych technologii” - 1314,3 mln euro
l Priorytet 2 „Infrastruktura sfery badawczo-rozwojowej” - 1314,3 mln euro
l Priorytet 3 „Kapitał dla innowacji” - 340 mln euro
l Priorytet 4 „Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia” - 3309,7 mln euro
l Priorytet 5 „Dyfuzja innowacji” - 398,9 mln euro
l Priorytet 6 „Polska gospodarka na rynku międzynarodowym” - 410,6 mln euro
l Priorytet 7 „Budowa i rozwój społeczeństwa informacyjnego” - 2294,1 mln euro
Mariusz Gawrychowski