W środę, 8 grudnia 2021, podjęto decyzję, że Bank Światowy pożyczy Polsce 250 milionów euro na działania związane z poprawą jakości powietrza i efektywności energetycznej. Zła jakość powietrza, szczególnie w ostatnich dniach, to alarmujący problem, na co wskazują dane monitorowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Jak zanieczyszczone powietrze wpływa na zdrowie Polaków? Ile smog kosztuje społeczeństwo i gospodarkę? Czy dążenie do gospodarki niskoemisyjnej jest w Polsce realne?
Te kwestie, w rozmowie z Szymonem Glonkiem (Infor.pl) wyjaśnia Weronika Michalak, dyrektor polskiego oddziału międzynarodowej organizacji Health and Environment Alliance (HEAL).
Zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka "DGPtalk: Obiektywnie o biznesie". Partnerem podcastu jest aplikacja upday.
Jak zanieczyszczone powietrze wpływa na zdrowie Polaków?
Zanieczyszczenie powietrza jest ogromnym zagrożeniem zdrowotnym. Stale analizujemy to, co dzieje się w Polsce w tym obszarze, zarówno na poziomie samorządów, jak i centralnym.
To nie jest kwestia Krakowa czy Katowic. Jeżeli spojrzymy na mapy smogowe Polski z ostatnich dni, to tak naprawdę większość miast jest w trudnej sytuacji pod względem zanieczyszczeń powietrza. Te wskaźniki są faktycznie alarmujące.
Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do bardzo wielu zgonów i chorób osób w całym kraju. Szacuje się, że w Polsce około 50 tysięcy osób każdego roku przedwcześnie umiera z powodu narażenia na zanieczyszczenia powietrza. To jest niewielkie miasto rocznie – podkreśla Weronika Michalak.
Jakie są przyczyny złej jakości powietrza w Polsce?
Przyczyn jest kilka. Warto zaznaczyć, że Polska charakteryzuje się dość szczególną specyfiką. Jeśli spojrzymy na kraje europejskie, to w większości z nich, powodem zanieczyszczeń powietrza w miastach jest transport i przemysł.
Natomiast w Polsce, to zanieczyszczenie w dużej mierze pochodzi ze spalania paliw stałych, głównie węgla, w domowych piecach i kotłach. To jest tzw. niska emisja. Gdybyśmy spojrzeli na udziały procentowe tego źródła emisji, pod kątem różnych zanieczyszczeń, to w Polsce jest ono głównym źródłem zanieczyszczeń pyłowych.
Drugim źródłem zanieczyszczenia jest transport. Ale tu trzeba zaznaczyć, że jego udział procentowy zmienia się w zależności od obszaru. Transport jest dominującym źródłem zanieczyszczeń np. w Warszawie, ale już nie w małych miejscowościach.
Trzecim źródłem zanieczyszczenia są energetyka i przemysł. Tu mamy do czynienia z wysoką emisją, na wysokości powyżej 40 metrów – wyjaśnia Weronika Michalak.
Czy zmiany gospodarcze mogą poprawić jakość powietrza?
Nie mamy co do tego wątpliwości. Wspólnie z innymi organizacjami pozarządowymi apelujemy, żeby jak najszybciej odejść od spalania paliw kopalnych, czyli w Polsce, głównie od węgla.
Niezbędny jest odwrót w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Podkreślamy szczególną rolę odnawialnych źródeł energii, dobrego planowania i egzekwowania przepisów, w tym: ustaw antysmogowych – mówi Weronika Michalak.
Weronika Michalak – dyrektor polskiego oddziału międzynarodowej organizacji Health and Environment Alliance (HEAL), analizującej wpływ środowiska na zdrowie obywateli Unii Europejskiej. Autorka licznych artykułów dotyczących wpływu zanieczyszczeń powietrza oraz zmiany klimatu na zdrowie oraz współautorka publikacji HEAL,a także organizatorka konferencji poświęconych tematyce zdrowotnych skutków smogu.