Za istotę spamu uznaje się rozsyłanie wiadomości o jednakowej treści do dużej liczby nieznanych osób. Co do zasady, żeby dana wiadomość mogła być określona mianem spamu konieczne jest jednoczesne spełnienie przez nią następujących warunków:
• treść w niej zawarta musi być niezależna od tożsamości odbiorcy tak, aby mogła być wysyłana do wielu adresatów;
• odbiorca nie wyraził zgody na otrzymanie danej wiadomości;
• treść wiadomości pozwala przypuszczać, że nadawca wskutek jej wysłania może odnieść zyski nieproporcjonalne w stosunku do korzyści odbiorcy.
Kryteria, które zostały wyżej wymienione spełniają głównie przesyłane na e-mail wiadomości reklamowe. Należy dodać, że ustawowa definicja spamu nie istnieje.
Obowiązujące przepisy zakazują wysyłania za pomocą poczty elektronicznej wiadomości reklamowych bez uzyskania wcześniejszej zgody ich adresatów. Reguluje to ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Wiadomość e-mailowa mająca na celu reklamę jest informacją handlową.
Zgodnie z definicją ustawową do informacji handlowej należy zaliczyć każdą wiadomość wysłaną za pośrednictwem poczty elektronicznej, która ma na celu reklamę oferowanej usługi bądź produktu. Zgodnie z art. 9 § 1ustawy informacja handlowa jest wyraźnie wyodrębniana i oznaczana w sposób niebudzący wątpliwości, że jest to informacja handlowa.
Informacja handlowa musi zawierać:
• oznaczenie podmiotu, na którego zlecenie jest ona rozpowszechniana, oraz jego adresy elektroniczne,
• wyraźny opis form działalności promocyjnej, w szczególności obniżek cen, nieodpłatnych świadczeń pieniężnych lub rzeczowych i innych korzyści związanych z promowanym towarem, usługą lub wizerunkiem, a także jednoznaczne określenie warunków niezbędnych do skorzystania z tych korzyści, o ile są one składnikiem oferty,
• wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na określenie zakresu odpowiedzialności stron, w szczególności ostrzeżenia i zastrzeżenia.
Zgodnie z art. 10 § 1 ustawy zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej. Wysyłanie niezamówionych informacji handlowych jest wykroczeniem i za tego rodzaju działanie została wprowadzona odpowiedzialność karna w postaci obowiązku uiszczenia kary grzywny. Ściganie tego wykroczenia następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Polecamy: Jakie informacje firma musi zamieszczać w oświadczeniach pisemnych?
Według § 2 wyżej wymienionego przepisu informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny. To oznacza, że przedsiębiorca chcący przekazać informacje o swoich usługach inne niż na przykład reklamacja lub odpowiedź na pytanie za pomocą e-maila, najprawdopodobniej spotka się z zarzutem nielegalnego wysyłania informacji handlowych.
Ochrona adresatów
Ustawa nie dokonuje rozróżnienia między potencjalnymi odbiorcami wiadomości mailowych ze względu na kwestie ich statusu prawnego. Zgodnie z obowiązującym prawem do kręgu osób objętych ochroną należą wszystkie osoby fizyczne i prawne. To oznacza, że chodzi tu zarówno o konsumentów, jak i przedsiębiorców.
Należy podkreślić, że wysyłanie niechcianych informacji promocyjnych jest zabronione również w przypadku kontrahentów będących w stałych stosunkach gospodarczych.
Wyjątki od regulacji ustawowych
Z pewnością wielu przedsiębiorców chciałoby przekazywać informacje o swoich usługach drogą mailową. Jest to bardzo wygodna i dająca efekty forma reklamy. Jednak zaistniałe uregulowania prawne budują powszechne przekonanie o bezprawności przekazywania drogą elektroniczną wszelkich treści promocyjnych przez jakiegokolwiek rodzaju przedsiębiorców, jeśli nie została wcześniej na to uzyskana zgoda adresata.
Należy podkreślić, że nie we wszystkich przypadkach jest to prawda.
Uznaje się, że omawianej formy reklamowania swojej działalności nie mogą wykorzystywać usługodawcy działający za pośrednictwem Internetu. Istotną kwestią jest więc odpowiedź na pytanie, kto musi się stosować do zapisów ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną?
Jeżeli poczta elektroniczna jest wykorzystywana do promocji przez przedsiębiorców, którzy nie świadczą usług drogą elektroniczną, to omawiane regulacje nie będą mogły być do nich zastosowane. Chodzi tu o usługodawców prowadzących jedynie działalność naziemną. Nie będą oni ponosić odpowiedzialności za tego rodzaju działalność promocyjną. Jeśli nadawca niezamówionej informacji handlowej nie promuje wprost lub pośrednio usług świadczonych drogą elektroniczną, to przedmiotowa ustawa nie znajduje zastosowania do tak realizowanej reklamy.
Przykładowo zakład fryzjerski wysyłający e-mail z informacją o lokalizacji i zakresie świadczonych usług nie działa wbrew prawu i nie grozi mu kara grzywny.
Należy jednak pamiętać, że w dalszym ciągu przedsiębiorcy wysyłający informacje handlowe bez zgody odbiorcy mogą być pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej na podstawie przepisów o ochronie dóbr osobistych, prawa do spokoju oraz bycia nienagabywanym, które są zawarte w kodeksie cywilnym.
Polecamy: Jaka kara grozi firmie za nielegalne zatrudnianie?