Co zatem zrobić, aby nie skłócić spadkobierców (zwykle naszych bliskich), a stworzonemu przedsiębiorstwu zapewnić kontynuację przez kompetentnego i zaangażowanego następcę? Przede wszystkim nie można zwlekać i do załatwienia tych spraw należy przystąpić jak najszybciej, nawet jeśli jesteśmy ledwo po trzydziestce (a może i przed). Zadysponować swoim majątkiem można na różne sposoby w kilku wskazanych przez ustawodawcę formach. Jednak przedsiębiorcy (w szczególności prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółek cywilnych i osobowych) powinni szczególnie zastanowić się nad zapisem windykacyjnym.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Zapis windykacyjny
Zapis windykacyjny to relatywnie nowa instytucja (wprowadzona ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U z 2011 r. Nr 85 poz. 458, ustawa weszła w życie 6 miesięcy po jej ogłoszeniu, tj. 23 października 2011 r.), warto jednak wiedzieć o nim więcej podejmując decyzje co do przekazania majątku.
Zgodnie z art. 9811 § 1 k.c., w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku („otwarcie spadku” to takie eleganckie określenie na śmierć spadkodawcy). Nabywca zapisu otrzymuje zatem konkretną rzecz lub prawo (czyli inaczej niż przy normalnym dziedziczeniu, przy którym wstępujemy w ogół praw spadkodawcy) i następuje to z chwilą śmierci spadkodawcy na mocy samego zapisu windykacyjnego (czyli inaczej niż w przypadku zwykłego zapisu, gdy przeniesienia prawa do przedmiotu zapisu możemy się dopiero domagać od spadkobierców).
Zobacz również: Kiedy akcje lub udziały dziedziczy osoba małoletnia?
Odnośnie zapisu windykacyjnego warto również pamiętać, że:
- musi być sporządzony w formie aktu notarialnego,
- jest bezskuteczny, jeżeli w chwili śmierci spadkodawcy przedmiot zapisu nie należy do niego albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia (np. zawarł przedwstępną umowę zbycia lokalu),
- mogą nim być objęte również przedmioty majątkowe należące do majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej, czyli gdy nie zawarto intercyzy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r., sygn. akt: III CZP 46/12).
Nad kwestią dziedziczenia warto zastanowić się jak najszybciej, bo pozostawiona „na później” może nigdy nie doczekać się załatwienie.
Zobacz: Skutki podatkowe nabycia przedsiębiorstwa w spadku
Autor: adwokat Agata Klima - Nowak