Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Każdy człowiek od chwili urodzenia posiada zdolność prawną, która przysługuje wszystkim osobom fizycznym. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Istnieją jednak sytuacje, w których zdolność do czynności prawnych może zostać ograniczona, co powoduje konsekwencje w zakresie praw i obowiązków takiej osoby.
Zasadniczo status przedsiębiorcy może, uzyskać osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, chociaż niektóre poglądy wskazują, że pozbawienie lub ograniczenie zdolności do czynności prawnych nie wpływa na zdolność prawną w zakresie obrotu gospodarczego i nadal podmiot taki może być podmiotem praw i obowiązków. Przedsiębiorcą może być również osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych, gdyż w jej imieniu i na jej rachunek może działać jej przedstawiciel ustawowy.
Warto wskazać, że w żadnym z przepisów nie ma zawartego obowiązku posiadania przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną pełnej zdolności do czynności prawnych. Potencjalne utrudnienia w dokonywaniu przez takie osoby czynności handlowych i publicznoprawnych w ramach wykonywanej działalności gospodarczej mają jedynie charakter faktyczny, który można usunąć poprzez stosowne zastosowanie odpowiednich przepisów dotyczących dokonywania czynności prawnych przez osoby niemające takiej zdolności. Przepisy takie zawarte są w Kodeksie cywilnym oraz Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Oznacza to, że małoletni może stać się przedsiębiorcą, o ile w jego imieniu działać będzie przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik. Co więcej małoletni może również stać się przedsiębiorcą wykonującym działalność gospodarczą, poprzez otrzymanie darowizny prawa podmiotowego do przedsiębiorstwa lub gdy w jego imieniu dojdzie do nabycia przedsiębiorstwa. W ostatnim przypadku wymagane jest jednak uzyskanie zezwolenia sądu opiekuńczego.
Wskazane przypadki są jednak wyjątkowe. Poza nimi osoba fizyczna może uzyskać status przedsiębiorcy wyłącznie wtedy, gdy posiada pełną zdolność do czynności.
Zobacz: Zmiany w podatkach dla przedsiębiorców w 2013 roku
Pełnomocnictwo dla osoby małoletniej
Kwestie udzielania pełnomocnictwa zostały uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego. Małoletni, który ukończył 13 lat jest osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych. Nie stanowi to jednak przeszkody, by osoba małoletnia była pełnomocnikiem. To, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.
Należy jednak pamiętać, że nie każdy małoletni będzie mógł być pełnomocnikiem. Pełnomocnictwo może być bowiem udzielone wyłącznie takiej osobie, która ma pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Osobą o ograniczonej zdolności do czynności prawnych jest osoba małoletnia, która ukończyła lat 13 oraz osoba pełnoletnia ubezwłasnowolniona częściowo a także osoba pełnoletnia, wobec której w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie ustanowiono doradcę tymczasowego.
Z Kodeksu cywilnego wynika, że pełnomocnikiem nie może być osoba niemająca zdolności do czynności prawnych. Pełnomocnictwo udzielone wskazanej osobie należy uznać za nieważne jako sprzeczne z ustawą. Sama czynność prawna dokonana przez taką osobę jest bezwzględnie nieważna, niezależnie od tego, czy dokonuje ona tej czynności we własnym imieniu, czy w imieniu innej osoby. Co więcej mocodawca nie może potwierdzić czynności prawnej dokonanej przez pełnomocnika nie mającego choćby ograniczonej zdolności do
czynności prawnych.
Zobacz: Pieniądze na założenie firmy